Eklem ağrılarınızın sebebi gut hastalığı olabilir mi?

Tarihte zengin hastalığı veya padişah hastalığı şeklinde adlandırılmış olan gut hastalığı; eklemlerde ağrı, iltihap ve şişkinlikle kendini gösteren romatizmal bir hastalıktır. Toplumun %2’sini etkiler ve erkeklerde kadınlara göre daha yüksek oranda görülür. Medikal tedavi ve beslenme tedavisi ile iyileşme sağlanabilir.

Gut Hastalığı Nedir?

Normal şartlarda, vücuda alınan proteinler yıkıldıktan sonra ürik asite dönüşerek vücuttan atılır. Yüksek protein alımında veya ürik asitin atılmasında sorun olduğunda kanda ürik asit seviyesi artar ve fazlası eklemlerde birikerek iltihap oluşturur. Bu nedenle gut hastalığı nedenlerine bakıldığında metabolik, belirtilerine bakıldığında ise romatizmal bir hastalık olarak değerlendirilir.

İltihaplanan eklemlerde şişlik, yangı, ağrı gibi belirtiler olur ve hareket kısıtlanır. Ayak baş parmağı, ayak bileği ve diz en çok etkilenen eklemlerdir. Belirtiler genellikle günün erken saatlerinde ani ve şiddetli olarak başlar. Bazı vakalarda böbreklerde ürik asit birikimi ve buna bağlı olarak böbrek taşı oluşumu ve böbrek ağrısı görülebilir.

Hastalık genellikle akut olarak başlar ve 5-10 günlük zaman zaman şişlik ve ağrı, zaman zaman belirtilerin düzeldiği ataklar şeklinde devam eder. Tedavi uygulanmazsa ilerleyen dönemde atakların sıklığı ve şiddeti artarak hastalık kronikleşir.   

Gut Hastalığının Sebepleri

·       Yüksek protein alımı ve yanlış beslenme, 

·       Yüksek alkol tüketimi, 

·        Eklem travmaları,

·        Enfeksiyonlar,

·        Bazı ilaçların kullanımı,

·       Cerrahi müdahaleler gut ataklarının sıklığını ve şiddetini arttırabilmektedir.

Gut Hastalığında Beslenme Nasıl Olmalıdır?

Gut hastalığının tedavisinde hastalığın evresine göre farklı tür ve dozda ilaç tedavisi uygulanır. Gut hastalığında beslenme tedavisi, medikal tedaviyle eşit derecede öneme sahiptir. Hastalığa ve hastaya uygun olarak planlanmış bir beslenme tedavisi ile kanda ürik asit yükselmesinin önüne geçilerek gut atakları önlenir.

Gut hastalarında metabolik kontrolün sağlanması ve atakların önlenmesi için;

• Protein alımı, özellikle kırmızı et tüketimi kısıtlanmalıdır. Az yağlı dana eti , tavuk, hindi veya balık tüketimi beslenme tedavisinde belirtilen miktarın üzerine çıkmamalıdır.
• Alkol tercih edilmemelidir.
• Sakatatlar, salam sucuk gibi şarküteri ürünleri, kabuklu deniz ürünleri, sardalya gibi küçük balıklar, tam yağlı peynirler kesinlikle tüketilmemelidir.
• Sebzelerin çoğu gut için tehlike oluşturmazken bezelye, mantar, kuşkonmaz, ıspanak ve karnabahar ürik asit üretimini arttıracağı için diyette kısıtlı miktarda yer almalı ve et ürünleri ile birlikte yenmemelidir.
• Tam buğday, çavdar, arpa, kepekli tahıllar ve ekmekler beslenmede yer almamalıdır.
• Nohut , fasulye, mercimek gibi kuru baklagiller de diyette sınırlı düzeyde bulunmalıdır.
• Mayalı ürünler ve kuruyemiş tüketilmemelidir.
• Süt ürünleri tam yağlı yerine az yağlı veya yağsız tercih edilmelidir.
• Meyve tüketimi artırılmalıdır.
• Hayvansal yağlardan kaçınılmalı yemekler zeytinyağı ile hazırlanmalıdır.
• Pişirme yöntemi olarak haşlama, ızgara veya fırında pişirme tercih edilmeli kızartma ve kavurmadan uzak durulmalıdır.
• Her gün en az 1.5 – 2 Litre su tüketilmeli, az miktarda ve sık aralıklarla beslenilmelidir. Eklemlerde şişlik ve ağrı olmadığı dönemlerde hafif ama düzenli aktivite ile ağırlık kontrolü sağlanmalıdır.