Anti-inflamatuar meyve: alıç

Alıç meyvesini daha önce duydunuz mu? Şimdiye kadar duymadıysanız bile üzülmeyin, bundan sonra aklınızdan çıkmayacak… Anti-inflamatuar özelliğiyle potansiyel pek çok sağlık yararı olan alıç meyvesini tanıyalım…

Alıç nedir?

Alıç, Avrupa, Kuzey Amerika ve Kuzey Afrika da dahil olmak üzere dünyanın çeşitli yerlerinde yetişen yabani bir meyvedir.

Cinsin botanik adı Crataegus'tur ve Rosaceae bitki ailesine aittir. Crataegus'un yüzlerce türü olmasına rağmen, insanlar alıçtan söz ettiğinde genellikle Crataegus Monogyna'yı kastederler.

Alıç ağacı dikenli bir bitkidir. Bazı insanlar bunlara "haws" adını vermiştir. Aslında teknik olarak meyve değildir ancak insanlar genellikle meyve olarak bilirler.

İnsanlar yüzyıllardır alıç meyvesini, yapraklarını ve çiçeklerini bitkisel ilaçlar olarak kullanmıştır. Alıç, sağlık açısından potansiyel faydaları olabilecek bitkisel özelliklere sahiptir ve bilim insanları, bitkinin çeşitli rahatsızlıkların tedavisindeki etkinliğini çok çeşitli araştırmalara konu etmiştir.

Alıç meyvesinin sağlığa faydaları nelerdir?

Bir incelemede, MS 659'a kadar uzanan tarihi tıbbi kayıtlarda alıcın hazımsızlık ve fıtık da dahil olmak üzere çeşitli durumlar için bir tedavi olarak kullanıldığı belirtilmiştir.

Çalışmalar alıçta antioksidanlar ve çoklu doymamış yağ asitleri gibi faydalı bileşikler bulunduğunu göstermektedir. İçerdiği flavonoidler ve prosiyanidinler, terapötik etkilerin çoğundan sorumlu olan bileşenlerdir.

Kalbi koruyabilir

2020 tarihli bir incelemeye göre alıç, kalbi koruma yeteneğine sahip olabilir. Kalp sağlığına aşağıdaki şekillerde faydalı olabilir:

●kandaki yağları azaltır ve kolesterolü düşürür

●anti-inflamatuar ve antioksidan özelliklere sahiptir

●potansiyel olarak endotel disfonksiyonunun (atardamarların daralması) önlenmesine yardımcı olur

Bilim adamları alıç bitkisinin ateroskleroz tedavisindeki güvenliğini ve etkinliğini daha fazla araştırmaları gerektiği sonucuna varmıştır. Bu, kalp rahatsızlığı olan kişilerin alıç tüketmeden önce daha fazla tavsiye için bir sağlık uzmanıyla konuşması gerektiği anlamına gelir.

Antikanser özelliklere sahiptir

2021'de yapılan bir laboratuvar çalışması, alıç meyvelerinin antikanser potansiyeline sahip olduğunu göstermiştir. Araştırmacılar beyin tümöründen alınan hücreleri kullanarak alıç ekstraktının onları öldürebileceğini ve çoğalmalarını engelleyebileceğini bulmuştur. Potansiyel antikanser özelliği meyvenin yüksek polifenol içeriğinden kaynaklanmaktadır.

Ancak insanlar üzerinde daha ileri çalışmalara ihtiyaç vardır.

Diyabet için faydalı olabilir

2022 tarihli bir inceleme, bilim adamlarının alıç bitkisini kullanarak diyabet için yeni ilaçlar geliştirebileceklerini öne sürmektedir. Son 20 yıldaki çalışmaları inceledikten sonra, eleştirmenler alıcın diyabet ve komplikasyonları için aşağıdaki sağlık yararlarına sahip olabileceğini göstermektedir:

●Trigliseritleri (kandaki yağlar) ve düşük yoğunluklu lipoprotein kolesterolü azaltır.

●Bazı enzimlerin antioksidan aktivitesini artırır.

● İnflamatuar molekülleri azaltır.

●Kan şekerini ve insülin salgısını düzenler.

●Pankreastaki belirli hücrelerin sağlığını iyileştirir.

●Obeziteye yol açabilecek faktörlerin azaltılmasına yardımcı olur.

Bilim insanları, potansiyel diyabet tedavileri için alıç üzerinde daha fazla araştırma yapılması gerektiğini belirtmiştir. Diyabetli kişiler alıç tüketmeden önce daha fazla tavsiye almak için bir doktorla konuşmalıdır.

Antimikrobiyal özelliklere sahip olabilir

2020 yılında yapılan bir araştırma, Akdeniz'de yetişen bir alıç türü olan Crataegus Azarolus'un meyvelerinin yedi farklı mikroorganizmaya ve gram pozitif bakterilere karşı etkili olabileceğini göstermiştir. Antimikrobiyal maddeler potansiyel olarak zararlı mikroorganizmaları öldürebilir veya büyümesini engelleyebilir.

Ayrıca alıç, gıda ve ilaç endüstrilerinde potansiyel olarak yararlı kullanımlara sahip olabilecek karmaşık karbonhidratlar ve antioksidanlar içermektedir.

Sindirime yardımcı olabilir

Hayvan çalışmaları, Kuzeydoğu Çin'de yetişen bir tür alıç olan Crataegus Dahurica Koehne'nin sindirime yardımcı olabileceğini öne sürmektedir. Alıç özü, farelerde yiyeceğin sindirim kanalından geçmesi için gereken süreyi önemli ölçüde hızlandırmıştır.

Alıcın olası yan etkileri ve ilaçlarla etkileşimi nedir?

Ulusal Tamamlayıcı ve Bütünleyici Sağlık Merkezi (NCCIH), bilim adamlarının kalp yetmezliği için alıçla ilgili yapılan çoğu çalışmada herhangi bir ciddi güvenlik sorunu bildirmediklerini belirtmektedir.

Ancak alıç tüketiminin çalışma katılımcılarında kalp yetmezliğini kötüleştirdiğini gösteren bir çalışmadan bahsedilmektedir. Bunun nedeni alıcın alınan ilaçlarla etkileşime girmesi olabilir.

Bu nedenle alıç yemek isteyen kişilerin özellikle ilaç kullanıyorlarsa doktorlarıyla konuşmaları önemlidir.

NCCIH ayrıca alıçların aşağıdakiler de dahil olmak üzere yan etkilere neden olabileceğini belirtmektedir:

●mide bulantısı

●baş dönmesi

●sindirim semptomları

Alıçla ilgili sıkça sorulan sorular nelerdir?

Aşağıda alıç meyvesi hakkında en sık sorulan sorular ve cevaplardan bazıları bulunmaktadır.

● Alıç meyvesi insanlar için zehirli midir?

Alıç meyvesi zehirli değildir. Bununla birlikte bitki, amigdalin adı verilen ve yüksek dozlarda siyanür toksisitesine neden olabilen bir kimyasal içerir.

● Alıç meyvelerini kim denememeli?

Birey hamileyse veya emziriyorsa alıç yeme konusunda çok az güvenlik bilgisi vardır.

Ek olarak alıç ilaçlarla etkileşime girebilir, bu nedenle kişi tüketmeden önce doktoruyla konuştuğundan emin olmalıdır.

● Her gün alıç yenebilir mi?

Perakendecilerin sattığı bireysel alıç özleri, genellikle preparatın ne sıklıkta alınacağına ilişkin talimatlar içerir. Ancak kişiler alıç alıp tüketip tüketmemeleri ve ne sıklıkla almaları gerektiği konusunda bir sağlık uzmanıyla konuşmalıdır.

Özetleyecek olursak; kanıtlar, alıç meyvelerinin kalp, diyabet ve kanser gibi hastalıklar için potansiyel sağlık yararlarına sahip olabileceğini göstermektedir. Ancak alıç bitkisinin etkinliğini ve güvenliğini netleştirmek için bilim adamlarının daha fazla çalışma yapması gerekmektedir.