Batı Nil Virüsü nedir?

Batı Nil Virüsü, Amerika Birleşik Devletleri'nde sivrisinek kaynaklı hastalıkların başlıca nedenidir ve genellikle enfekte bir sivrisineğin ısırmasıyla insanlara bulaşır. Batı Nil virüsü vakaları, yaz aylarında başlayıp sonbahara kadar süren sivrisinek mevsiminde görülür.

İnsanlarda Batı Nil virüsüne karşı koruyucu bir aşı ya da spesifik bir tedavi mevcut değildir. Ancak, Batı Nil virüsüyle enfekte olan çoğu insan herhangi bir hastalık belirtisi göstermez. Enfekte olan her 5 kişiden 1'i ateş ve diğer semptomlar geliştirirken, her 150 kişiden sadece 1'i ciddi, bazen ölümcül olabilen bir hastalık yaşar.

Batı Nil Virüsü nasıl bulaşır?

Enfeksiyon çoğunlukla enfekte sivrisineklerin ısırmasıyla gerçekleşir. Sivrisinekler, enfekte kuşlardan beslendiklerinde virüsü alırlar ve bu kuşlar virüsü birkaç gün boyunca kanlarında taşırlar. Virüs, sivrisineğin tükürük bezlerine girdikten sonra, sivrisinek ısırdığı sırada virüs insanlara ve hayvanlara enjekte edilebilir, bu da virüsün çoğalmasına ve potansiyel olarak hastalığa yol açmasına neden olabilir.

Virüs ayrıca enfekte hayvanlarla, onların kanlarıyla veya diğer dokularıyla temas yoluyla da bulaşabilir. İnsan enfeksiyonlarının çok küçük bir kısmı organ nakli, kan transfüzyonu ve anne sütü yoluyla gerçekleşmiştir. Anneden bebeğe (transplasental) Batı Nil virüsü bulaşmasına dair bir vaka bildirilmiştir. Bugüne kadar, Batı Nil virüsünün insandan insana günlük temas yoluyla bulaştığına dair bir bulguya rastlanmamıştır. Ayrıca, standart enfeksiyon kontrol önlemleri alındığında sağlık çalışanlarına Batı Nil virüsü bulaştığına dair bir veri de mevcut değildir. Ancak laboratuvar çalışanlarına virüsün bulaştığı bazı vakalar bildirilmiştir.

Batı Nil Virüsü belirtileri nelerdir?

Batı Nil Virüsü enfeksiyonu, enfekte kişilerin yaklaşık %80'inde asemptomatik (belirtisiz) seyredebilir veya Batı Nil ateşi ya da ciddi Batı Nil hastalığına yol açabilir.

Enfekte kişilerin yaklaşık %20'sinde Batı Nil ateşi gelişir. Bu durumun belirtileri arasında;

• ateş,

• baş ağrısı,

• yorgunluk,

• vücut ağrıları,

• mide bulantısı,

• kusma,

• bazen gövdede deri döküntüsü ve şişmiş lenf bezleri bulunur.

Ciddi hastalık belirtileri ise; Batı Nil ensefaliti, menenjit veya Batı Nil poliomiyelit gibi nöroinvaziv hastalıklarda görülebilir. Bu belirtiler;

• baş ağrısı,

• yüksek ateş,

• boyun tutulması,

• uyuşukluk,

• yönelim bozukluğu,

• koma,

• titreme,

• kas güçsüzlüğü,

• felç ve nadiren konvülsiyonlardır.

Batı Nil virüsüyle enfekte olan her 150 kişiden yaklaşık 1'inin daha ciddi bir hastalık formu geliştirdiği tahmin edilmektedir. Ciddi hastalık her yaş grubunda ortaya çıkabilir ancak 50 yaş üstü kişiler ve bağışıklık sistemi zayıflamış olanlar (örneğin, organ nakli yapılan hastalar) ciddi şekilde hastalanma açısından en yüksek risk grubundadır. Virüsün kuluçka süresi genellikle 3 ila 14 gündür.

Batı Nil Virüsü nasıl teşhis edilir?

Doktorunuz, Batı Nil virüsü enfeksiyonunu tespit etmek için kanınızı ya da beyin omurilik sıvınızı (BOS) antikorlar veya diğer belirtiler açısından test edebilir. Bu testler genellikle ciddi şekilde hasta olduğunuzda yapılır. Eğer beyin iltihabı belirtileriniz varsa, beyninizi görüntülemek için BT (bilgisayarlı tomografi) veya MRI (manyetik rezonans görüntüleme) taramaları kullanılır.

Batı Nil Virüsü nasıl tedavi edilir?

Batı Nil virüsünü tedavi eden bir antiviral ilaç bulunmamaktadır. Hafif semptomları, soğuk algınlığı veya grip tedavisinde kullanılan reçetesiz ilaçlarla evde tedavi edebilirsiniz.

Eğer ciddi nörolojik semptomlarınız varsa, doktorlar sizi bir hastanede izler ve semptomlarınızı tedavi etmeye çalışır. Beyin şişmesini (Beyin şişmesi, tıbbi terimle "beyin ödemi", beynin sıvı birikmesi nedeniyle şişmesi durumudur. Bu durum, beyin dokusunun hasar görmesine yol açarak ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.)  azaltmak için şu yöntemler kullanılabilir:

• Nöbet geçiriyorsanız, antiepileptik ilaçlar.

• Nefes almanıza yardımcı olmak için ek oksijen veya mekanik ventilasyon.

• Vücudunuzun sıvı dengesini sağlamak için intravenöz (IV) sıvılar.

• İltihabı azaltmak için kortikosteroidler.

• Kendi kendinize beslenemiyorsanız, tüple beslenme.

Batı Nil Virüsü önlenebilir mi?

Batı Nil virüsünü önleyecek bir aşı bulunmamaktadır. Bu nedenle riski azaltmanın en iyi yolu, sivrisinek ısırıklarından korunmaktır. Bunu yapmanın yolları şunlardır:

• Yüksek riskli zamanlardan kaçının: Sivrisineklerin en aktif olduğu sabah erken saatler ve gün batımında dışarıda bulunmaktan kaçının; mümkünse bu zamanlarda içeride kalın.

• Böcek kovucu kullanın: Dışarı çıkmadan önce cildinize veya giysilerinize böcek kovucu sıkın. Çevre Koruma Ajansı (EPA) tarafından onaylanan etkili kovucuları tercih edin.

• Cildinizi örtün: Dışarıdayken uzun pantolon ve uzun kollu gömlek gibi hafif, koruyucu giysiler giyerek vücudunuzu mümkün olduğunca örtün.

• Durgun suyu boşaltın: Kuş banyosu veya tıkalı yağmur olukları gibi sivrisineklerin üreyebileceği alanları düzenli olarak boşaltın ve temizleyin.

• Sivrisinekleri dışarıda tutun: Kapı ve pencerelerde sineklik kullanın veya onları kapalı tutarak sivrisineklerin evinize girmesini önleyin.

• Seyahat ederken veya dışarıda uyurken önlem alın: Pencereleri kapalı tutarak uyuyun ya da sivrisineklerden korunmak için cibinlik kullanın.

Çoğu zaman sivrisinekler sadece can sıkıcı bir rahatsızlık olarak görülür. Ancak bazen, sizi hasta edebilecek virüsleri taşıyabilirler. Neyse ki, Batı Nil virüsü kaplayan insanların %80'i hiçbir semptom geliştirmez ve çoğu insanın ciddi şekilde hastalanma riski oldukça düşüktür.