Çekirdek kilo aldırır mı?

Türlü türlü çeşitleriyle yemeye başlayanın adeta bağımlısı olduğu, yedikçe daha çok yiyesimizin geldiği, keyifli sohbetlerin olmazsa olmazı çekirdek… İyi güzel, severiz, yeriz ama sonrasında ‘yaa çok yedim kesin sivilcem çıkacak’ ‘o kadar çok yedim ki kesin bir kilo almışımdır’ gibi çeşitli düşünceler kafamızda dönmeye başlar. Biz Diyetkolik ekibi olarak daha fazla dayanamadık ve kafanızda dönen bu sorulara cevap bulmaya geldik! Çekirdek kilo aldırır mı, kaç kaloridir, ne sıklıkla yenmelidir… Çok daha fazlası yazımızda, keyifli okumalar.

Tuzlu çekirdek kilo aldırır mı?

Evet, tuzlu çekirdek gereğinden fazla tüketildiği zaman kilo aldırır. Kilo alma, alınan enerjinin harcanan enerjiden fazla olması sonucu gerçekleşen metabolik bir olaydır. Tuzlu çekirdek de günlük alınması gereken miktardan fazla tüketildiğinde vücutta alınan/harcanan enerji dengesini olumsuz etkileyerek kilo alımına neden olacaktır. 

Tuzsuz çekirdek kilo aldırır mı?

Evet tuzsuz çekirdek kilo aldırır . Aynı tuzlu çekirdek de olduğu gibi tuzsuz çekirdek de fazla yenildiğinde ağırlık artışına neden olacaktır. Burada vurgulanması gereken tuzlu ya da tuzsuz olması değil, tüketilen miktardır. Kilo alımına neden olmayacak şekilde tüketmek istiyorsanız günde 1 avuç içi kadar çekirdek tüketebilirsiniz.

Çekirdek çeşitleri nelerdir?

Çekirdek denildiğinde akıllara ilk gelen ay çekirdeği olsa da aslında çok genel bir kavram, bir sürü çeşidi bulunuyor. Aşağıya çekirdek çeşitlerini listeledik:

●kabak çekirdeği

●ay çekirdeği

●karpuz çekirdeği

Kabak çekirdeği

Kabak çekirdeği; bal kabağı, sakız kabağı bitkisinin tohumudur. Atıştırmalık olarak hafif kavrulmuş şekilde, tuzlu veya tuzsuz tüketicinin beğenisine sunulabilen kabak çekirdeğinde; omega 3, omega 6 ve omega 9 başta olmak üzere doymamış yağ asitleri, lifler, karetanoidler, triptofan amino asidi, delta-7-sterol, magnezyum, potasyum, çinko, fosfor, E vitamini, C vitamini, protein ve fitosteroller gibi yararlı birçok besin ögesi bulunur. Doğru miktarda tüketildiğinde yararları oldukça fazladır fakat yağlı olduğundan aşırı tüketiminden kaçınılmalıdır. Günde 1 avuç kabak çekirdeği yeterli olacaktır.

Ay çekirdeği

Ay çekirdeği, bilimsel ismi Helianthus annuus olan ay çiçeği bitkisinin tohumlarıdır. Bu tohumlar, hem lezzeti ile dikkat çekiyor hem de vücudun ihtiyacı olan faydalı besin ögelerini içeriyor. Kökeninin Kuzey Afrika olduğu bilinen ay çekirdeği Türkiye’ de en fazla tüketilen kabuklu yemişler arasında. İlk olarak medikal amaçlı kullanılan daha sonra süs bitkisi olarak yaygınlaşan ve yağının İngiltere’de kullanılmasıyla önemi artan ay çekirdeğinin günümüzde Peru, Arjantin, Rusya gibi pek çok ülkede geniş bir pazar ağı var. B6 ve E vitamininden zengin olan çekirdek, dört mevsim tüketime uygun olarak yetiştirilebiliyor. Bir yağ kaynağı olduğundan tüketimine dikkat etmekte fayda var.

Karpuz çekirdeği

Genellikle çekirdeğinden ayırarak tüketmeye çalıştığımız karpuzun o beğenmediğimiz çekirdekleri ayıklanarak kurutulup kuruyemiş olarak satılıyor. Pek çok da faydası bulunuyor. İçerisinde omega-3 yağ asitleri, magnezyum, bakır, demir ve protein gibi çeşitli bileşenler mevcut, aynı zamanda vücutta antioksidan olarak görev alıyor. 

Çekirdek nerede yetişir?

Soğuğa karşı oldukça dayanıklı bir tür olan çekirdek, tüm toprak türlerinde yetişme özelliğine sahip ender bitkilerdendir. Tabiki organik maddece zengin topraklarda daha verimli yetişir. Ekimi Nisan ayı gibi yapılan çekirdek ülkemizde en fazla Marmara Bölgesi’nde Tekirdağ ve Edirne’ de yetiştirilmektedir. Dünyada ise Brezilya, Peru, Arjantin gibi ülkeler çekirdek üretiminde başı çekmektedir. Ayçiçeğinin yetiştiği ortamın doğrudan olarak güneş ışığı alması oldukça önemlidir. Olumlu koşullar sağlandığı takdirde oldukça verimli bir şekilde ayçiçeği üretimi yapmak mümkün hale gelmektedir.

Çekirdek nasıl saklanır?

Çekirdek hava ile temas ettiğinde tazeliğini kısa sürede kaybeder. Bu yüzden evde saklarken  serin ve kuru yerde poşet içinde veya hava geçirmeyen bir kapta muhafaza edilmelidir. Açıkta bırakıldığı zaman diğer kuru yemişlere oranla daha kısa sürede nemlenen çekirdek buzdolabında da saklanabilir. 

Çekirdek kaç kaloridir?

Çeşitli türlerinden bahsettiğimiz çekirdek için ayrı ayrı kalori değeri vermek daha uygun olacaktır:

Ay çekirdeğinin 100 gramında 584  kalori , 20 gram  karbonhidrat , 20.78 gram  protein , 51.46 gram yağ ve 8.6 gram lif bulunmaktadır, günlük tüketimi önerilen 1 avuç kadarı (36 gr) 210 kaloriye denk gelmektedir.

Kabak çekirdeğinin 100 gramında 560 kalori, 14.22 gram karbonhidrat, 24.4 gram  protein , 45.6 gram yağ ve 8.8 gram lif bulunmaktadır. Ayrıca günlük tüketimi önerilen 1 avuç kabak çekirdeği (10 gr) 56 kaloriye denk gelmektedir.

Karpuz çekirdeğinin 100 gramı ise 557 kalori içermektedir.

Yani hepsi üzerinden bir genelleme yapacak olursak 100 gram çekirdek yemeniz size ortalama 560 kalori olarak geri dönecektir.

Çekirdek nasıl tüketilmeli?

Çekirdek, tüketiminin sağlığa olumlu etkilerinden faydalanabilmek için çok çeşitli şekilde tüketilebilir. Önemli olan miktarını doğru ayarlayabilmektir. Çekirdeği salatalarınıza ekleyerek salatanızı başka bir yağ kaynağı eklemeden tüketebilirsiniz. Kurabiye, kek gibi evde hazırladığınız besinlerin içerisine yine yağını azaltarak çekirdek ekleyebilirsiniz ya da kuruyemiş olarak ara öğünlerinizde tüketebilirsiniz. 

Çekirdek ne sıklıkla tüketilmeli?

Çekirdek bir yağ kaynağı olduğundan ne sıklıkla ve ne kadar tüketildiği çok önemlidir. Günde 1 kez 1 avuç kadar tüketilebilir. Çekirdeğin beslenmede karşılık geldiği grup yağ grubu olduğundan 1 avuç kabak çekirdeği yediyseniz 1 değişim kadar yağ tüketmiş gibi sayılırsınız.

Kimler çekirdek tüketmemelidir?

Özellikle potasyum içeriklerinden dolayı kuruyemişleri böbrek yetmezliği olan hastaların tüketmesi önerilmez. Bununla birlikte tuzlu alternatiflerini hipertansiyon hastalarının tüketmemesi gerekir. Sivilce problemi yaşayan bireylerin de çekirdek tüketmesi sorunu tetikleyen bir unsur olabilir.

Çekirdeğin faydaları nelerdir?

Çekirdeğin porsiyon kontrol edilerek tüketilmesi önemlidir. Aşağıya çekirdeğin olası faydaları listelenmiştir:

●İnflamasyonu azaltır.

●Kolesterole iyi gelir.

●Kalp damar sağlığını korur.

●İyi bir magnezyum kaynağıdır.

●Stresi azaltmaya yardımcıdır.

●Güçlü bir antioksidandır.

Cildi nemlendirir

Karpuz çekirdeğinin içerisinde omega-3 yağ asitleri bulunur. Bunlar cilt bakımı için faydalı yağlardır. Bu yüzden karpuz çekirdeğinin tüketimi cildi nemlendirmeye yardımcı olur. 

İnflamasyonu azaltır

İçeriğindeki omega-3 sayesinde vücutta anti-inflamatuvar etki gösterir, yani vücutta inflamasyonu azaltmaya yardımcı olarak hastalıklara karşı direnci de artırır.

Kolesterole iyi gelir

Ay çiçeği, yüksek düzeyde fitosterol içerir. Bu fitosteroller kolesterole benzer fiziksel özelliklere sahiptir. Araştırmalar ay çekirdeğinin sağlıklı kolesterol düzeylerini desteklediğini, yüksek kolesterol seviyelerini düşürmede etkili olduğunu göstermektedir.

Kalp damar sağlığını korur

Çekirdeğin içerisindeki folat ve E vitamini kalp ve damar sağlığını korumaya yardımcı olan bileşenlerdir. Bu sayede; kalp krizi, damar tıkanıklıkları gibi kalp ve damar rahatsızlıklarının engellenmesine yardımcı olur.

İyi bir magnezyum kaynağıdır

Magnezyum eksikliği kalp ve damarlar başta olmak üzere, sinirler ve bağışıklık sistemini etkileyen çeşitli hastalıklara neden olabilir. Yarım çay bardağı ay çekirdeği günlük magnezyum ihtiyacının yüzde 25'inden fazlasını karşılamaya yarar. Bu da kasların ve beynin korunmasını sağladığı gibi Alzheimer riskini de azaltır. 

Stresi azaltmaya yardımcıdır

Özellikle anksiyetenin tedavisinde doktorlar tarafından da önerilen çekirdek tüketimi stresi azaltarak duygu durumu ve depresyon üzerinde olumlu etki gösterir.

Güçlü bir antioksidandır

Çekirdeğin içerisinde bulunan selenyum, vücudun antioksidan fonksiyonunda rol oynar, vücutta bir iltihap durumu olduğunda kızarıklık, şişkinlik gibi belirtilerin azaltılmasına yardımcı olur. Ayrıca hasar gören hücrelerde DNA onarımını uyarma yeteneğini artırır.

Çekirdeğin zararları nelerdir?

Aşağıya sizler için çekirdeğin zararlarını listeledik:

●Aşırı sodyum alımına neden olur.

●Ağırlık artışına yol açar.

●Alerjik özellik gösterebilir.

●Sivilce oluşumuna neden olur.

Aşırı sodyum alımına neden olur.

Özellikle kavrulmuş şekilde tuzlu seçeneğiyle tercih edilen çekirdekler, vücuda aşırı tuz alımına bağlı olarak hipertansiyona neden olur. Dikkat edilmediği takdirde yüksek tansiyon çok ciddi komplikasyonlara yol açar.

Ağırlık artışına yol açar.

Çekirdek direkt olarak yağ sınıfına dahil olan bir besindir. Yağların vücutta gram başına en çok enerjiyi veren besin ögesi olduğunu artık hepimiz biliyoruz, bu da önerilen miktarlardan fazla tüketildiği takdirde vücutta hızlı kilo alımına yol açmasına neden olacaktır.

Alerjik özellik gösterebilir.

Çekirdek yaygın olarak görülen kuruyemiş alerjilerinin içerisinde yer alır. Bazı insanlar çekirdek tükettiklerinde kaşıntı, şişkinlik, kızarıklık gibi çeşitli alerji semptomları gösterebilir. Bu yüzden  dikkatli ve bilinçli tüketilmesinde fayda var.

Sivilce oluşumuna neden olur.

Fazla yağlı beslenmek deri altındaki sebum tabakasını besleyerek sivilcelenmeye neden olur. Çekirdek de bir yağ kaynağı olduğundan gereğinden fazla tüketmek sivilceye yol açar.