Daha sağlıklı bir sonbahar geçirmenin 20 yolu
Gribe yakalanmadan, depresif bir ruh haline bürünmeden, yorgun ve halsiz hissetmeden de sonbaharı geçirmek mümkün. İşte ruh halinize, beslenmenize ve günlük alışkanlıklarınıza ilişkin sonbahar tavsiyeleri.
Yaz sonunda havalar günbegün soğudukça genellikle eve kapanıp aktivitelerden uzaklaşma, içinize kapanma ve depresif bir ruh haline kendinizi daha kolayca kaptırma eğiliminde olabilirsiniz. Bu durumun önüne geçmek için harekete geçmenize katkısı olacak, aşağıda yer alan kimi eğlenceli kimi sağlıklı adım listemize mutlaka göz atın.
Gün ışığından yararlanın, lambaları kapatın
Elektrik başta olmak üzere tüm modern icatların insanları doğal ritimlerinden koparmak gibi olumsuz bir etkisi var ne yazık ki. Ancak doğal ritmin bozulması uykusuzluk, aşırı yeme ve depresyon da dahil çok çeşitli sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Ünlü mimar ve iç mekan tasarımcısı Carolyn DiCarlo’ya göre günler kısaldıkça yaşadığınız yeri mevsime uygun olacak biçimde yeniden şekillendirmeye zaman ayırmalısınız. Bunun için eğer mümkünse evinizde gün ışığından en verimli şekilde faydalanmak için bazı ufak değişiklikler yapabilirsiniz. Örneğin gün boyunca pencere önüne yerleştirdiğiniz masada çalışmayı deneyin. Yatmadan bir saat önce elektronik tüm aletleri ve lambalarınızı kapatın.
Grip aşısı olun
Grip mevsimi genellikle ekimden mayısa kadar sürüyor ve neredeyse herkes bu hastalığa senede bir kez yakalanıyor. Uzman Margaret Khoury gribin ciddi komplikasyonlara, hastanede yatışlara ve hatta ender de olsa bazı durumlarda ölüme yol açabilecek bulaşıcı ve zayıflatıcı bir solunum yolu enfeksiyonu olduğunu belirtiyor ve altı aylıktan büyük olan bebekler ile daha büyük bireylerin grip aşısı olmasını öneriyor. Buna göre her yıl grip aşısı olmak gribe yakalanma, griple ilgili komplikasyonlarla karşılaşma, hastalık nedeniyle kaçırılan okul veya iş günleri riskini önemli ölçüde azaltıyor.
Egzersizi ihmal etmeyin
Yaz boyunca açık havada oluşturduğunuz egzersiz temponuzun havalar soğudukça azalmasına izin vermeyin. Bunun yerine yaptığınız egzersizleri iç mekanlara almanın yolları üzerine kafa yorun. Yoga derslerine giderek, evde sizin için uygun olabilecek egzersiz videolarını izleyerek ve uygulayarak, kapalı alanlarda yürüyüş yaparak bunu başarabilirsiniz.
Camlarınızı içeriden ve dışarıdan temizleyin
Camlarınızı soğuk havalar bastırmadan sonbahar mevsiminde temizlemek en mantıklısı çünkü ocak ayında muhtemelen bunu asla yapmak istemeyeceksiniz. Uzmanlar bunun ruh sağlığınız için de iyi olduğunu ifade ediyor. Dünya ile aranızdaki birikmiş kir engelini ortadan kaldırarak ruh halinizi iyileştirmeye yarayan bu adımı denemeye değer.
Yatağınızın yanında bir su şişesi bulundurun
Her gece yatmadan önce bir su şişesini doldurun ve yatağınızın yanına koyun. Bu sayede uyandığınızda ilk gördüğünüz şey su olacak ve yataktan kalkmadan önce biraz su içmeyi alışkanlık haline getireceksiniz. Su içmeyi sabah rutininizin bir parçası yapmak kesinlikle doğru bir hareket çünkü su toksinleri vücudunuzdan atmanıza yardımcı oluyor, sindirim sisteminizi destekliyor, vücut ısınızı koruyor, kilo kaybını destekliyor ve cilt sağlığınızı olumlu etkiliyor.
Evinizde sosyalleşmek için bir alan yaratın
Başlık gözünüzü korkutmasın çünkü bu aslında oldukça kolay uygulanabilecek bir adım. Muhtemelen evinizde böyle bir alan zaten var, fakat bu alanın adını koyup birkaç ufak değişiklik yapmak bile hissinizi değiştirecek. Yakın zamanda yapılan bir araştırmaya göre arkadaş ve aileyle sosyal etkileşim uzun ve mutlu bir yaşam sürmenin temel anahtarı. Soğuk havaların sosyal etkileşimi daha çok ev içine hapsettiğini düşündüğünüzde evinizde yapacağınız bazı değişikliklerin sizi sosyalleşmeye daha fazla itebileceğini de kavrayabilirsiniz. Bunun için mutfak masanıza eğlenceli bir dekorasyon objesi ekleyebilir, sizin ve arkadaşlarınızın oynamaktan hoşlanacağını düşündüğünüz bir oyunu satın alabilir, oturma odanızı TV odası olmaktan çıkaracak bazı değişiklikler bulabilirsiniz. Buradaki amaç, psikolojik açıdan faydalı olduğu bilinen sosyal etkileşimleri teşvik etmek ve size daha eğlenceli vakit geçirmeniz için daha fazla yer kazandırmak.
Alışverişinizi pazardan yapın
Sonbahar kabak, pancar, biber, turp, soğan, armut ve elma gibi taze ve lezzetli ürünlerle dolu bir mevsim. Kış aylarında genellikle daha az hareket ve daha fazla yeme sonucu kilo artışıyla karşılaşanların sayısı artıyor. Eğer bu kişilerden biri olmak istemiyorsanız beslenme düzeninizde paketli işlenmiş gıdalar , rafine karbonhidrat oranı yüksek yiyecekler ve fast food tipi besinlere ağırlık vermeyin. Dengeli beslenmeye dikkat edin ve pazarlarda yer alan mevsimin taze meyve ve sebzelerini bol bol tüketin.
Gardrobunuzu eski yazlık kıyafetlerinizden arındırın
İlkbahar temizliği meşhurdur, peki ya sonbahar temizliği? Yaz aylarında giydiğiniz kıyafetleri kaldırmak, ayıklanacak kıyafetleri gelecek yazı beklemeden ayıklamak ve sonbahar aylarında ihtiyaç duyacağınız kıyafetleri yerlerinden çıkarmak kesinlikle size kendinizi iyi hissettirecek.
Bir bardak kemik suyu için
Soğuk bir sonbahar gününde ellerinizi sıcak bir kupaya sarmaktan daha iyi bir şey olamaz. Eğer vejetaryen ya da vegan beslenmiyorsanız bu sonbaharda kupalarınızı kemik suyu ya da kemik suyundan yapılmış bir çorba ile doldurarak sağlığınız için küçük bir iyilik yapabilirsiniz. Kemik suyu eklem ve kemik sağlığını desteklemekten bağışıklık sistemini güçlendirmeye kadar pek çok yarar sağlıyor.
Akşam yemeğinden sonra kahvaltı hazırlayın
Uzmanlar sağlıklı bir sabah rutininin aslında önceki geceden başladığını söylüyor. Çoğu kişi gibi siz de sabah erken saatlerde hazırlanıp okula ya da işe gidiyorsanız hızlı bir şekilde kahvaltı yapmak durumundasınız demektir. Hızlı kahvaltı rutinini sağlıklı hale getirmenin en pratik yolu ise akşam yemeğinin ardından ertesi günün kahvaltısını hazırlamak. Sabah tost makinesine atacağınız tostu ya da yulaf ezmesi/chia tohumu, yoğurt ve meyve karışımını akşamdan hazırlayarak dolaba atabilirsiniz. Kahvaltınız önceden hazır olduğunda yüksek kalorili ve sağlıksız poğaça, açma gibi alternatiflere yöneliminiz kendiliğinden azalacaktır.
Sınırlı da olsa teknoloji detoksu yapın
Havalar soğudukça telefonunuzda, dizüstü bilgisayarınızda, tabletinizde veya diğer elektronik cihazlarınızda zaman harcamak daha cazip hale gelebilir. Ancak bu pek de sağlıklı değil. Uzmanlar sonbahar mevsiminin teknoloji detoksu için mükemmel bir zaman olduğunu ileri sürüyor. Bunun için elinize telefon veya tabletinizi almak yerine bir kitaba başlayın veya yeni bir hobiye vakit ayırın. Elbette teknolojiyi tamamen kesmek zorunda değilsiniz. Bunun yerine ekrana bakarak geçirdiğiniz süreyi sınırlandırma yoluna gidebilirsiniz. Teknolojik cihazlara ayırdığınız vakti kısıtlamanız zihinsel rahatlamaya ve daha kaliteli bir uyku düzenine de katkı sağlayacaktır.
Farklı çay çeşitlerine şans verin
Sonbaharın sıcak içeceklerle dolu kupaları akla getirdiği malum. Bu içeceklerin başında elbette çay geliyor. Çay yalnızca sıcak, lezzetli bir içecek olmakla kalmıyor, aynı zamanda sağlık için yararlı pek çok antioksidanı da içeriğinde barındırıyor. Sonbahar ayları gerçekten siyah çayın yanı sıra içinde zencefil, zerdeçal gibi sağlıklı besinler bulunan pek çok bitki çayını denemek için ideal. Üstelik bitkisel çaylar kafein içermedikleri için yatmadan önce de gönül rahatlığıyla içebilirsiniz.
Dans edin
Dans etmek için bir kursa yazılmak ya da dans için uygun, kalabalık bir mekana gitmek şart değil. Yapmanız gereken şey müziğin sesini biraz açmak ve kendinizi ritmin akışına bırakmak. Dans aynı zamanda egzersiz yapmanın da en kolay ve en eğlenceli yolu. O derece ki, sadece 15 dakika dans ederek yaklaşık 94 kalori yakabiliyorsunuz! Sonbahar sabahlarında bulutlu havalar zaman zaman iç karartıcı olabilir, bir de bazı günlere dans ederek başlamayı deneyin.
Uyku düzeninizi belirleyin
Okul zamanı gelip çattığında birçok ebeveyn çocukları için bir uyku düzeni belirler. Peki bunu neden kendiniz için de yapmıyorsunuz? Uzmanlar 7-8 saatlik uykunun vücuda dinlenme şansı verdiğini, bağışıklığı güçlendirdiğini ve birçok sağlık probleminin ortaya çıkma riskini düşürdüğünü söylüyor. Bunların yanı sıra yeterince uyumamak ihtiyaç duyulan enerjiyi daha hızlı bir şekilde almak için sağlıksız yiyeceklere yönelimi artırarak kilo artışının da önünü açıyor.
Sonbahar sebzelerini mutfağınızda bulundurun
Sebzeler ve baklagiller sahip olabileceğiniz en güçlü kanser savaşçılarından bazıları. Ancak olumlu etkilerini görmek için onları gerçekten düzenli tüketmeniz gerekiyor. Sonbahar mevsimi diyetinize daha fazla vejetaryen gıda eklemeniz için mükemmel bir dönem. Örneğin fasulye gibi besleyici protein kaynaklarını ve lif kaynağı olan mevsim sebzelerini mutlaka menülerinize dahil edin. Çeşitli sebzelerden farklı çorba tarifleri deneyin ve hatta çalıştığınız yerde ısıtma imkanınız varsa hazırladığınız çorbaları gün içinde yanınıza alın.
Ara sıra sıkılmanıza izin verin
Şaşırtıcı ama doğru: Zaman zaman sıkılmanız sizin için aslında oldukça iyi. Sıkıldığınız zamanlar yaratıcılık ve problem çözme konusunda en ilham verici zamanlar olabiliyor, üstelik sosyal etkileşimi de olumlu etkiliyor. 30 yıl önce insanlar sıkıldıklarında neler yaparlardı bir düşünün. Muhtemelen bir arkadaşlarıyla ve aileleriyle daha fazla sohbet ederlerdi, bir şeyler okurlardı ya da sadece sıkılmaya devam ediyor gibi görünüp bir şeyler düşünürlerdi. Bugünse çoğumuz sıkıldığımızı hissettiğimiz an akıllı telefonlarımıza yöneliyoruz. Bir dahaki sefere sıkıldığınızı hissettiğinizde telefonunuzu kullanmak yerine insanları gözlemlemeyi, pencereden dışarı bakmayı ya da ne zamandır yapmak isteyip vakit bulamadığınız herhangi bir şeyi yapmayı deneyin. Kısaca o anı yaşayın.
Turunçgil meyvelerini gözünüzün önünde tutun
Turunçgillerden bir kase meyveyi mutfağınızda ortalık bir yere koyun. C vitamini açısından zengin olan gıdaları stoklamak ve düzenli tüketmek mevsimsel soğuk algınlığından korunmanıza yardımcı olacak. Portakal, mandalina gibi bu tip meyveler sayesinde hem tatlı ihtiyacınızı baskılayabilir hem de gribe yakalanma ihtimalinizi azaltabilirsiniz.
Yeni kararlar almak için yeni yılı beklemeyin
Kim demiş yeni kararlar almak için yeni yılın ilk gününü beklemek zorundayız diye? Sonbaharda yaprakların değişmesi sizin de değişmeniz için gayet iyi bir bahane olabilir. Örneğin yeni bir alışkanlık edinmeye karar verin. Sadece 30 günlüğüne yemek sonrası yürüyüşe çıkmak gibi. Bu şekilde 30 gün içinde bir şeyin hayatınıza nasıl adapte olabildiğini gözlemleyebilirsiniz. Bu sürecin sonunda muhtemelen bunu daha uzun süreli yapmak istediğinizi fark edeceksiniz.
"Merhaba" demeden önce "ohm" deyin
Günü sağlıklı bir şekilde başlatmanın bir diğer kolay yolu da her sabah meditasyon yapmak için beş dakika ayırmak. Her gün kısa süre de olsa meditasyon yapmak kalp hastalıkları, obezite ve strese bağlı gelişen diğer hastalıklara yakalanma riskini büyük oranda azaltıyor. Bunun için bir meditasyon uygulaması indirebilir veya sadece oturup nefes çalışmaları yapabilirsiniz.
Favori sonbahar tarifleri için sağlıklı karışımlar deneyin
Balkabağı, elma, kabak ve diğer sonbahar besinleri turta ve ekmek gibi tatlıları daha da lezzetli hale getiriyor. Bu yiyecekleri hazırlamanın farklı, sağlıklı yollarını deneyin. Örneğin kızarmış kabak çekirdeği proteini yüksek olan bir besin ve kalp sağlığını olumlu etkilediği biliniyor. Bir tutam tarçın ve cevizle kavrulmuş elma dilimlerini de sağlıklı liflerle dolu bir atıştırmalık olarak değerlendirebilirsiniz.