Farklı pişirme yöntemleri nelerdir?

Pişirme yöntemleri, yiyecekleri çeşitli şekillerde hazırlamak ve pişirmek için kullanılan teknikler bütünüdür. Kişiler, yiyeceklerin lezzetini, dokusunu ve besin değerlerini korumak ya da değiştirmek amacıyla çeşitli pişirme yöntemleri tercih edebilir. Yaygın pişirme yöntemlerinden bazılarını sizin için araştırdık.

Kaynatma:

Kısaca, yiyeceği sıcak su içinde pişirme yöntemidir. Genellikle sebzeler, makarna, yumurta gibi yiyecekler kaynatılarak pişirilir. Bu süreçte, besinlerin bazı vitamin ve mineralleri kaybolabilir, ancak suyun içinde kalan besin öğeleri de tüketilebilir. Önerimiz, kaynatılan suyu dökmek yerine değerlendirmeniz yönündedir. Ayrıca ek olarak, yemeğin pişirme süresi ve suyun sıcaklığı yiyeceğin pişme derecesini de bu süreçte etkiler.

Haşlama:

Kaynatma yöntemine benzemesiyle de bilinen haşlama kaynatmaya oranla daha düşük sıcaklıkta ve daha uzun süreyle yapılan bir pişirme yöntemidir. Genellikle et, tavuk ya da sebzeler haşlanarak pişirilir. Bu süreçte de lezzet ve besin öğeleri genellikle suyun içinde kalır.

Buharda Pişirme:

Bu pişirme yönteminde yiyecekler buharla pişirilir, dolayısıyla su ile doğrudan temas etmezler. Sebzeler, deniz ürünleri, tavuk ve pirinç gibi yiyecekler buharda pişirilebilir.

Besin değerlerinin korunmasına yardımcı olur, çünkü yiyecekler doğrudan suda kaynamazlar. 

Ancak eklemekte fayda vardır, buharda pişirme genellikle besin değerlerinin korunmasına yardımcı olurken, bazı vitaminler ve mineraller suyun içinde kalabilir ve bu durum besin alımını etkileyebilir.

Kızartma:

Bu yöntemde ise yiyecekler genellikle yağ içerisinde yüksek sıcaklıkta pişirilir.

Derin yağda kızartma (bir diğer adıyla deep frying) ve sığ yağda kızartma (bir diğer adıyla shallow frying) olmak üzere iki türü mevcuttur. 

Kızartma yöntemi genellikle yiyeceklere çıtır bir dış yüzey ve karakteristik bir tat verir ancak yağ içeriği yüksek olabilir ve bu da beraberinde istenmeye sağlık sorunlarına yer açabilir. Derin yağda kızartma ya da sığ yağda kızartma yöntemleri, yiyeceklere genellikle yüksek miktarda yağ emdirir. Bu durum, kalori alımını artırabilir ve sağlık sorunlarına yol açabilir özellikle de sürekli olarak yüksek yağlı gıdalar tüketildiğinde. Bununla beraber, kızartma yöntemi akrilamid oluşumuna sebep olabilir. Kızartma sırasında yüksek sıcaklıkta bazı karbonhidratlı gıdalarda, akrilamid adı verilen potansiyel olarak zararlı bileşikler oluşabilir. Bu karbonhidratlı gıdalara en güzel örnek, patates kızartmasıdır.

Fırında Pişirme:

Bu yöntemde, yiyecekler genellikle fırında, geniş bir kapta ya da tepside pişirilir. Etler, sebzeler, ekmek, pasta ve kek gibi birçok yiyecek fırında pişirilebilir. Pişirme süresi ve sıcaklığı, yiyeceğin içini pişirirken dışının kızarmasını sağlar.

Fırında pişirme genellikle güvenli ve sağlıklı bir pişirme yöntemidir ancak bilmekte fayda vardır ki çok yüksek sıcaklıklarda pişirme bazı besinlerde besin değerlerinin kaybına neden olabilir.

Izgara Yöntemi:

Izgara yönteminde, yiyecekler doğrudan ısı kaynağı (ızgara ya da mangal) üzerinde pişirilir.

Genellikle et yemeklerinde, sebzelerde, deniz ürünlerinde ızgara yöntemi ile pişirme tercih edilir.

Yiyeceğin dış yüzeyinin kızarması ve iç kısmının sulu kalması için ideal bir yöntem olarak düşünülür. Izgarada pişirme sırasında et ya da diğer yiyeceklerin üzerine düşen yağların alevlerde duman oluşturması, polisiklik aromatik hidrokarbonlar (PAHs) ve heterosiklik aminler (HCAs) gibi kanserojen bileşiklerin oluşumuna neden olabilir. Bu etkiler, uzun süreli ve sık sık yapılan ızgara pişirme işlemlerinde daha belirgin olup kansere kadar giden bir sağlık sorunu oluşturabilir.

Düdüklü Tencere:

Düdüklü tencere çoğu evde bulunan ve sıkça tercih edilen bir pişirme yöntemidir. Bu yöntemde, yiyecekler, yüksek basınç altında ve sıvı içinde hızlı bir şekilde pişirilir. Genellikle kuru baklagiller, etler ve sebzeler düdüklü tencerede pişirilir. Bu pişirme yönteminde hedeflenen, pişirme süresinde kısalma ve besinlerin besin değerlerinin korunmasına yardımcı olmaktır.

Düdüklü tencerede pişirme genellikle besin değerlerini korurken, bazı besinlerde pişirme sırasında kaybolan besin maddeleri olabilir.

Marine Etme ya da Marinasyon:

Yiyecekler, özel bir karışımla yani marinatla kaplanarak dinlendirilir ve dinlenme sonucunda pişirilir. Marine etme tekniğinde genellikle etler ve deniz ürünleri marine edilir ve yiyeceğe ekstra tat ve besin öğesi katar. Bu sayede, yiyeceğin lezzetini artırabilir ve yumuşaklık sağlayabilir. Bu pişirme yönteminde, her biri farklı sonuçlar ve lezzetler ortaya çıkarır. Yiyeceklerin doğru pişirme yöntemiyle hazırlanması hem besin değerlerini korumak hem de lezzetli yemekler elde etmek için oldukça önemlidir.

Fakat bu bağlamda dikkat edilmesi gereken olay, marinat içinde kullanılan bazı bileşikler ya da malzemeler, özellikle fazla tüketildiğinde sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. 

Pişirme yöntemi çok önemli değilmiş gibi düşünülse de pişirme yöntemlerinin önemi yemeğin kalitesi için oldukça önemlidir. Genel olarak, her pişirme yönteminin kendine özgü avantajları ve bazı potansiyel dezavantajları bulunmaktadır. Sağlıklı bir beslenme için önemli olan, çeşitli pişirme yöntemlerini dengeli bir şekilde kullanmak ve besin değerlerini korumaya çalışmaktır. Aşırıya kaçmamak ve sağlıklı beslenme ilkelerine uygun olarak pişirme yöntemlerini seçmek, genellikle sağlık açısından en iyisidir.