Gıda israfından nasıl kaçınılır?

Gıda israfı kaçınılmaz bir noktaya ulaştı desek yeri var. İhtiyacımız olmadığı halde almak, işe yaramaz diye düşündüklerimizi çöpe atmak ve daha da fazlası.. Gıda israfı nereye gidiyor?

Buzdolabınızı temizlemek hoşunuza giden bir iş olmasa da, sık sık temizlemenin etkisi temizlikten çok daha uzun sürer. Gıda israfı, iklim değişikliğinin önde gelen nedenlerinden biridir. Atıklar sadece çevreyi değil, hayatın sosyal ve ekonomik yönlerini de olumsuz etkiliyor. 

Gıda israfı nedir? ‌

Gıda israfı, dünya genelinde önemli bir sorundur ve yapılan araştırmalara göre  yılda yaklaşık 1.3 milyar ton gıda israf edilmektedir. Yani, gıda israf edildiğinde görülmeyen birçok kaynak da israf edilmiş olur. Bu, gıda yetiştirmek ve taşımak için kullanılan su ve enerjiyi içerir. Bu nedenle, ne kadar gıdayı israf ettiğinizin farkında olmak ve bunu azaltmak için aktif olarak çalışmak, iklim değişikliğiyle mücadelede yapabileceğiniz en iyi şeylerden biridir. 

İsrafa karşı savaşta harekete geçmek için beklemeye gerek yok. Yapmanız gereken tek şey, işe hemen koyulmak! Bu göz korkutucu görünse de, bununla mücadele etmek için atabileceğiniz basit adımlar var. Gerçekten çok basit! Gelin bakalım.

Buzdolabınızın İçinde Neler Olduğunun Bir Kontrol Listesini Tutun

Evinizde ne kadar yiyeceğin israf edildiğini takip etmenin yollarından biri de bir kontrol listesi tutmaktır. Satın aldığınız ve çöpe attığınız yiyeceklerin farkında olarak, kısa sürede ürettiğiniz yiyecek atığının miktarını en aza indirebileceksiniz.  ‌

Gıda israfı kontrolü yapmanın yolları şunları içerir:

• Kağıt veya dijital bir liste tutun ve kontrole başladığınız tarihi not edin. Buzdolabınızı gözden geçirin ve son kullanma tarihi geçen veya yemesi güvenli olmayan her şeyi çıkarın. Bu süreci hızlandırmak istiyorsanız, gıdalarınızın güncel olduğundan emin olmak için kuru ürünlerinizi gözden geçirebilirsiniz.

• Çıkardığınız yiyecekleri yazın. Bunları süt ürünleri, ürünler, et vb. gruplara ayırabilirsiniz. 

• Çıkarttığınız yiyeceğin son kullanma tarihinin geçme nedenlerine dikkat edin. Nedenler şunları içerebilir: paketin üzerindeki tarih “son kullanma” veya “tavsiye edilen tüketim” tarihini geçmiş, beğenmemiş olma, yenmeyen yemek artıkları, yanlış yiyecek veya çok fazla satın alınmış, yiyecek çoğunlukla kullanılmış ama kalan kısmıyla bir daha ilgilenilmemiş veya ürün zarar görmüş gibi. 

• Sıvı içermeyen katı yiyecekleri orijinal ambalajından çıkarın ve bir kese kağıdına koyun. Torbanın ne kadar dolu olduğuna dikkat edin, örneğin dörtte biri dolu veya yarısı dolu. 

• Kese kağıdını katı yiyecekler kutunuza koyun. 

• 3. adımda listelediğiniz cevaplarınıza bir göz atın. Yiyeceğin son kullanma tarihinin geçmesine ilişkin nedenlerinizi gözden geçirdikten sonra, gelecekte bundan nasıl kaçınabileceğinizi görmek için aşağıdaki başlıklara göz atın.  ‌

Paket üzerindeki "son kullanma" veya "tavsiye edilen tüketim" tarihini geçen tarih:  "Son kullanma tarihi", size yiyeceğin kullanımının sona erebileceği ortalama bir tarih vermek için vardır. Yiyecek güzel görünüyor ve kokuyorsa, muhtemelen onu yemekte sorun yoktur. Ee tabi, son kullanma tarihi geçmiş ama yine de güzel görünüyor diye düşünüp yememelisiniz. AMAN DİKKAT! Söylemek de fayda var.

Yarıda kalmış artan yemekler:  Artanların çoğu buzdolabında unutulduğu için yenmez. 'Önce Bunu Yiyin' işaretini kullanmak, hangi yiyeceklerin diğerlerinden önce yenilmesi gerektiğini hatırlamanıza yardımcı olabilir. ‌

Yanlış yiyecek veya çok fazla satın almak:  Kullanmayacağınız yiyecekleri satın almamak için dışarı çıkmadan önce bir alışveriş listesi yazın. Listeyi yaparken, her öğeyi eksiksiz bir yemeğin parçası olarak işlev görecek bir malzeme olarak düşünün. Sadece ihtiyacınız olan gıda ürünlerini satın alarak, gereksiz yere gıda israfını önleyebilirsiniz. Ayrıca, sezonluk olarak meyve ve sebzeleri tercih ederek, daha taze ve daha ucuz ürünler satın alabilirsiniz.

Gıda çoğunlukla kullanıldı ancak geri kalanı çöpe gittiyse: Bir yiyeceği bitiremeyeceğini düşünüyorsanız, dondurucuya atın. Bu israfı önlemenin harika bir yoludur. Ayrıca, ne zaman ihtiyacınız olacağını asla bilemezsiniz.  Alternatif tarifler bulmak da malzemeleri kullanmanın harika bir yoludur.

Ürün zarar gördüyse:  Ürünleri daha uzun süre dayanması için doğru şekilde sakladığınızdan emin olun. Meyve ve sebzelerinizi mümkün olduğu kadar uzun süre dayanabilmeleri için nasıl saklayacağınızla ilgili bazı ipuçları için okumaya devam edin.

Yemek planı yapın: Her hafta için bir yemek planı hazırlayarak, ihtiyacınız olan gıda ürünlerini plana göre alabilirsiniz. Bu, fazla gıda satın almaktan kaçınmanıza yardımcı olacaktır.

Yeniden kullanın: Yemeklerinizden kalanları yeniden kullanarak yeni bir yemek pişirebilirsiniz. Örneğin, bir yemekten artan sebzeleri salata veya çorba yapmak için kullanmak harika olacaktır.

Gıda bağışı: Gıda israfını önlemek için, ihtiyacı olan insanlar için gıda bağışı yapın. Yardımlaşmak güzeldir. Paylaştıkça çoğalır derler.

Sürdürülebilirlik

Gıda sürdürülebilirliği evde yaygın bir uygulama haline gelirken, gıda israfıyla mücadele etmenin en moda yollarından bazıları aslında klasik yemek pişirme ve hazırlama yöntemleridir. Bunlar şunları içerir:

• Artıkları stok için saklayın.  Normalde yenmez olduğunu düşündüğünüz yiyecek artıkları size harika bir stok yapabilir. Sarımsak ve soğan kabuklarından kereviz başlarına, sebze kabuklarına ve kırmızı et ve/veya tavuk kemiklerine kadar her şeyi düşünün. 

• Onları konserve edebilir ve turşu yapın.  Yiyecekleri fermente ederek, salamura ederek ve konserve ederek korumanın ne kadar kolay olduğuna şaşırabilirsiniz.

• Uçların ve gövdelerin tadını çıkarın.  Sebzelerin atılma eğiliminde olan pek çok parçası vardır. Aslında bir o kadar keyifli iyi bir kaynaktır.  Gerçekten te lezzetli olan birçok uç ve sap vardır. Örneğin, havucun yeşil yaprakları pestoya dönüştürülebilir, pancar kabukları sotelenebilir ve brokoli sapları hem pişirilerek hem de çiğ olarak yenmek için harikadır. Hayal gücünüzü ne kadar açık tutarsanız, sebzelerin her kısmının iyi ve lezzetli bir şekilde kullanılabileceğini o kadar çok fark edeceksiniz. 

• Yaratıcı olun.  Yemek pişirmenin en iyi yanlarından biri, yol boyunca denemek zorunda olduğunuz esnekliktir. Örneğin bazen patates yerine havuç kullanırsınız veya elinizde var olan sebzelerle oldukça sağlıklı bir çorba yaparsınız. İnanın, bir kere yaratıcı olmaya başladınız mı bir daha duramıyorsunuz. Özellikle de mutfakta!

Yukarıdakiler, evinizdeki yiyecek israfını azaltmaya başlayabileceğiniz birkaç yoldur. Diğer bazı fikirler arasında, pencere kenarındaki bir saksıda otlar ve yapraklı sebzeler yetiştirmek ve hazır konserve alternatifleri yerine kuru fasulye ve mercimek kullanmak yer alır.  ‌

Gıda israfını önlemede sizin için işe yarayan yöntemlere açık fikirli olmak, gıda sürdürülebilirliğinin geleceği için harika bir başlangıçtır.