Gülmenin 11 bilimsel yararı
Halk arasında kahkaha atmanın her zaman ‘en iyi ilaç’ olduğu söylenir. Esasen, bu iddiaları destekleyen bilimsel kanıtlar da mevcut.
Gerçek şu ki, kahkahanın insan sağlığına birçok yararı bulunuyor. Bu nedenle, sizlere daha fazla kahkaha atmanız için 11 neden sıraladık.
- Kahkaha, karşı tarafa bir iyi niyet göstergesidir
Kahkaha yalnızca insanlara özel bir davranış olarak biliniyor. Peki bunu neden yapıyoruz? Yapılan bir araştırmaya göre, kahkaha ve gülümsemek genellikle karşı tarafa bir iyi niyet mesajıdır. Uzmanlar, primatların da samimiyetini ve iyi niyetini göstermek için dişlerini gösteren yüz ifadeleri kullanmasının benzer bir düşünceyle geliştirilmiş bir fonksiyon olduğunu tahmin ediyorlar.
- Gülmek kan basıncını azaltıyor
Yüksek tansiyon (hipertansiyon), stresin en tehlikeli yan etkilerinden biri olmasının yanı sıra kalp hastalığı ve inme için de büyük bir risk faktörü. Bununla birlikte, gülerken strese girmek de oldukça zor.Bu nedenle araştırmacılar, kahkahanın kan basıncını düşürüp düşüremeyeceğini incelemeye karar verdiler. 8 haftanın üzerinde süren bir araştırmada, hemodiyalize giren 40 hastaya 16-30 dakikalık oturumlar boyunca çizgi roman CD'leri dinletildi. Kahkahalardan sonra katılımcıların kan basıncında bir düşüş görüldü.
- Bir tedavi yöntemi olarak ‘Kahkaha Yogası’ bulundu
Kan basıncı ve diğer hastalıklar üzerine yapılan kahkaha çalışmalarının başarısı, zaman içerisinde ‘kahkaha yogası’ olarak bilinen benzersiz bir tedaviye yol açtı. Kahkaha Yogası Okulu'nun kurucusu Kataria, "Şakalara, mizaha veya komediye ihtiyacınız yok. Kahkaha atmak için mutlu olmanıza bile gerek yok. Yaptığımız şey, bir gruba gülmek ve kahkaha atmayı bir tür vücut egzersizi olarak başlatmak. Başkalarıyla göz teması kurulduğunda, kahkahalar gerçeğe dönüşür ve bulaşıcı hale gelir. Kataria ayrıca, 20 ila 30 dakika boyunca kahkaha yoga seanslarına katılan 200 erkek ve kadın birey üzerinde bir çalışmaya liderlik etti. Araştırmacılar, katılımcıları 45 saniye ile bir dakika arasında kahkahaya sürükledi, ardından seans süresince derin nefes alma ve esneme egzersizleri uygulandı.Gülen deneklerin sistolik kan basıncında 6 mmHg'dan fazla bir azalma görüldü ve bu değerin gülmeyen kontrol grubuna kıyasla diyastolik kan basıncının da önemli ölçüde azaldığını gördüler. Ek olarak, bir stres hormonu olan kortizol seviyeleri de azalmıştı. Sonuç olarak, kahkaha yogası stresten bunama hastalığına kadar çeşitli sağlık sorunlarında bir tedavi yöntemi olarak kullanılmaya devam ediliyor.
- Gülmek olumsuz hisleri azaltıyor
Yapılan bir çalışmada, mizah kaynaklı kahkahaların tehdit kaynaklı kaygı üzerindeki etkileri incelendi. Araştırmacılar 53 üniversite öğrencisini belli bir bekleme süresinden sonra elektrik çarpması yaşayacağına inandırdı. Deney grubundaki mizah grubu şoklarını beklerken bunun yerine komik bir kaset dinlediler. Plasebo grubu mizahi olmayan bir kaset dinledi ve kontrol grubu herhangi bir kaset dinlemedi. Mizah grubu, öngörülen dönemde kaygılarının azaldığını ve en yüksek mizah duygusu düzeyine sahip olanların en düşük kaygıya sahip olduğunu bildirdi. Tüm bunların yanında, kahkaha tedavisinin Parkinson hastalığı olanlarda anksiyeteyi iyileştirdiği, hemşirelik öğrencilerinde anksiyete ve depresyonu azalttığı ve menopozdaki kadınlarda iyimserlik, benlik saygısı kazandırdığını ve depresyonu iyileştirdiği bulundu. Ayrıca ünlü bir psikiyatr ise bir makalesinde, espri anlayışı ve gülme yeteneğinin bir kişinin zor zamanlardan geçmesine yardımcı olacak mekanizmaları harekete geçirebileceğini ileri sürüyor.
- Bağışıklığınızı güçlendirir
Birkaç çalışma, soğuk algınlığı ve grip sezonunun başlangıcında, kahkahanın bağışıklık arttırıcı gücünü gösterdiğinden, bu dönemlerde kahkaha terapisi uygulamak iyi bir fikir olabilir.Doğum sonrası anneler üzerinde yapılan bir çalışmada, araştırmacılar kahkaha terapisinden önce ve sonra immünoglobulin (IgA, bağışıklık fonksiyonunda önemli bir rol oynayan antikorlar) açısından anne sütünü test etti. Haftada iki kez, katılımcıları kahkahaya tetikleyen uzmanlar, ‘kahkaha dans rutinleri’ ve hafif göğüs masajı seansları uyguladılar. Kahkaha terapisine katılan annelerin IgA'larında küçük bir artış gördü. Bununla birlikte, doğum sonrası dönemin anne sütündeki doğal IgA'nın düştüğü göz önüne alındığında, araştırmacılar için küçük bir miktar bile oldukça büyük bir önem arz ediyor. Üniversite öğrencileri ile yapılan bir başka çalışmada ise, komik bir film izlemenin tükürük IgA'sını (sIgA) artırdığı bulundu. Araştırmacılar ayrıca kahkahaların, kanda test edilmesi kolay bir tür lenfosit olan vücudun doğal öldürücü hücrelerini (NK) artırma yeteneğine ilişkin küçük örnekler buldular. Yapılan başka bir araştırma ise, küçük de olsa (sadece 10 erkek denekten oluşan bir deney), deney grubunda NK hücresi aktivitesini önemli ölçüde arttırdığı gözlendi. Bu konuda yapılan ek çalışmalarda, kahkaha terapisinden veya mizahi videolardan sonra NK hücre aktivitesinde artışlar gösterdi, ancak bu çalışmaların çoğu erkek denekler üzerinde yapıldı.
- Gülümseme doğal bir antidepresan olarak nitelendirilebilir
Kimse depresyon için tedavi olarak kahkahayı önermese de,kahkaha atmanın depresif ruh hallerini iyileştirme etkisi asla göz ardı edilmemeli. Özellikle uzun süreli bakım tesislerindeki hastalar depresyon ve zayıf uykudan muzdaripler.Bu konuda yapılan bir çalışma, uzun süreli bakım hastalarında kahkaha terapisinin etkilerini test etti. Sonuçlar oldukça umut vericiydi.Deneklere haftada iki kez sekiz seans boyunca uygulanan gülme terapisi, komik şarkılar söylemek, şaşırtarak güldürmek, esnemek, ellerle ve dans rutinleriyle oynamak, gülme egzersizleri, alkış tutmak ve yüksek sesle gülmek gibi eylemler barındırıyordu.Sonuçlar, kontrol grubuna kıyasla daha düşük depresyon ve genel duygudurum iyileşmesi yönündeydi.Ayrıca deney grubunun uykusunda da iyileşme görüldü. Yapılan başka bir çalışmada ise, 60 dakikalık üçer kahkaha terapi seansının ardından kanser hastalarının depresyonunu ve olumsuz duygu durumlarını iyileştirdiği bulundu.
- Güldükten sonra daha iyi nefes alırsınız
İçten bir şekilde atılan kahkahalarının artması, egzersiz sırasında olanlara benzer şekilde kalp atış ve solunum hızının artmasına ve oksijen tüketimine yol açıyor. Yapılan bir araştırmada, bu değişikliklerin sadece kahkaha bitene kadar sürdüğü bulundu.Ancak eğer 30 dakika ila bir saat boyunca kahkaha atarak gülüyorsanız, belki de spor salonuna gitmeyi atlatabilirsiniz.
- Gülmek, kardiyovasküler sisteminize iyi geliyor
Akciğerleriniz, büyük bir kahkahadan yararlanan tek organ değil. Yapılan bir araştırma, kahkahanın kalp ve kardiyovasküler sistem için güçlü faydalarını buldu.Katılımcılar, SaturdayNight Live gibi bir komedi ya da zihinsel stresi arttırdığı bilinen SavingPrivateRyan'ın kasvetli açılış dizisini izledi. Deneyde brakiyal artere bakan bir ultrason formu olan brakiyal arter reaktivite testi (BART) adı verilen bir teknik kullandılar. Stresli filmi izleyen katılımcılar, akış aracılı vazodilatasyonda (FMD veya kan damarlarının dilate ve büzülme) yüzde 35 oranında bir azalma yaşadı. Bu arada, komik sahneyi izleyen grup, egzersizle kıyaslanabilir şekilde FMD'de yüzde 22'lik bir artış gördü. Kısacası, gülmek kan akışının daha iyi olmasına yardımcı oluyor.Uzmanlar, sağlıklı bir kalp için sık sık kahkaha atmayı öneriyor ve araştırmaların kahkahanın ‘iyi’ kolesterolü arttırdığını hatırlatıyor.
- Kahkaha atmak stres hormonlarını sakinleştiriyor
Mizah yapmak ve kahkaha atmak, kortizol ve epinefrin gibi stres hormonlarının seviyelerini azaltan ve beynin dopamin dağıtıcı ödül sisteminin aktivasyonunu artıran çoklu fizyolojik sistemleri uyarıyor. Yapılan bir çalışmada, komik bir film izlemenin çok çeşitli stres hormonlarını azalttığı bulundu.
- Sosyal ortamda kahkaha atmak ağrıları hafifletebiliyor
Eski zaman fizikçilerinin de savunduğu gibi kahkaha, ağrı geçirmede bazı ağrı kesiciler kadar etkili olabiliyor. Araştırmalara göre, 14. yüzyılda Fransız cerrah Henri de Mondeville, hastaları ameliyat ağrısından uzaklaştırmak ve iyileşme sırasında onlara yardım etmek için mizah kullanırdı. Daha modern araştırmalarda ise, komedi videoları izleyen hastaların, kontrol videoları izleyenlere göre daha az ağrı kesici ilaç kullanması gerektiği görüldü. Uzmanlar, "Bu sonuçlar en iyi şekilde, kahkaha tarafından salınan endorfinlerin etkisi ile açıklanabilir," diyor.
Tüm bu faydalar her gün gülmek için sizi ikna etmediyse, kahkahaların kalori yakabileceğini bulan araştırmalardan bahsetmeliyiz. Araştırmacılar, 45 katılımcıdan oluşan bir grubu, iki gruba ayırdı. Bir gruba yaklaşık 10 dakika boyunca kahkaha attırmayı amaçlayan video klipler izletildi. Diğer gruba ise kahkaha atma hissi uyandırmayacak video klipler izletildi. Her iki gruba da enerji tüketimini ve kalp atış hızını ölçen bir ‘kalorimetre’ bağlandı. 10 dakikalık izleme süresince gülenlerin, gülmeyenlere kıyasla 10 kalori daha fazla yaktığını belirlediler.