Hint bektaşi üzümü nedir?

Hint bektaşi üzümü, Hindistan, Orta Doğu ve Güneydoğu Asya'nın bazı bölgelerine özgü bir ağacın ekşi tada sahip, besleyici bir meyvesidir. Binlerce yıldır Hint bektaşi üzümü Ayurveda tedavisinde kullanılmıştır. Ağacın meyvesi bugün hala ilaç yapımında kullanılmaya devam etmektedir.

Bektaşi üzümü olarak bilinen bu meyve tarımda "Amla meyvesi" olarak da adlandırılmaktadır. Üzüm ile benzer bir tada sahiptir. Sarı ve kırmızı üzümlere göre biraz daha ekşi bir tada sahiptir. Avrupa ve Asya'da bulunabilen bu meyve, 16. yüzyılda Londra'da popüler olmaya başlamıştır.

Bektaşi üzümü, on dokuzuncu yüzyıl ilerledikçe İngiltere'de iyi tanınmaya başladı. Bektaşi üzümü pudinglerde, hamur işlerinde ve şaraplarda kullanılmıştır. Çin tıbbında uzun bir geçmişe sahip olan bektaşi üzümü, çeşitli rahatsızlıklar için doğal bir tedavi yöntemi olarak kullanılmıştır.

Hint Bektaşi Üzümü Ne İşe Yarar?

Hint bektaşi üzümü  A, B, C ve E vitaminleri bakımından zengindir. Bununla birlikte zengin bir potasyum, bakır, fosfor, manganez ve demir kaynağıdır.  Hint bektaşi üzümü, yüksek tansiyonu düşürmeye yardımcı olur. Ayrıca kalp damar hastalıklarının tedavisinde kullanılır. Kandaki toksinleri temizlenmesinde ve kolesterolün düşürülmesinde rol oynar. Hint bektaşi üzümü bakır ve hemoglobin üretimine katkıda bulunur.

Hint Üzümünün Faydaları Nedir?

Hint üzümünün olası faydaları aşağıda listelenmiştir;

• Sindirime yardımcı olabilir: Hint Üzümü, çoğu meyve gibi lif bakımından yüksektir. Lif, yiyecekleri bağırsaklardaki hareketine yardımcı olur ve dışkıya hacim ekleyerek bağırsak hareketlerini düzenli tutmaya destek olur. Bu durum kabızlık riskini azaltır. Çözünür lif (çeşitli meyvelerde bulunur) ayrıca gevşek dışkıları kalınlaştırmaya ve ishali hafifletmeye yardımcı olabilir. Hint üzümü ayrıca mide ve sindirim sıvılarının salınımını artırarak daha iyi sindirim, besin emilimi ve daha hafif, daha sağlıklı bir his sağlar. American Journal of Food Technology'de yayınlanan 2014 tarihli bir araştırmaya göre hint üzümü ve hint üzümü tozu vücutta su tutmayı sağlar. Bu da kabızlığın giderilmesine yardımcı olur ve çeşitli gastrointestinal rahatsızlıklardan koruma sağlayabillir.

• Yaşlanma karşıtı özelliğe sahiptir: Hint bektaşi üzümü, içerdiği yüksek C vitamini nedeniyle yaşlanma karşıtı etki gösterebilir.  C vitamini, vücudun doğal yaşlanma sürecini yavaşlatmayı sağlayan hücresel hasarı önlemeye yardımcı olabilecek bir antioksidandır.  

• Kan şekerini kontrol edebilir: Bektaşi üzümü, şeker hastaları için faydalı olan krom açısından yüksektir. Bu meyve insülin üreten küçük bir hücre grubunu aktive ederek şeker hastalarında kan şekerini düşürür. Kan şekeri seviyelerinin düşük olduğu durumlarda hücreler fonksiyonel enerji kaynağı olarak glikoz kullanır. Sonuçta, diyabetli kişilerin yaşadığı kan şekerindeki zararlı düşüşler ve yükselişler olmadan metabolizma daha güçlü olur. Krom, vücuttaki LDL (kötü) kolesterol seviyelerini düşürerek, kalp sağlığı için kullanılan beta blokerlerin etkisini yükseltir.

• Öksürük ve soğuk algınlığı tedavisini destekler: Bektaşi üzümü, Biomolecules dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre, soğuk algınlığı ve öksürük için etkili bir tedavi sağlayan C vitamini açısından yüksek bir besindir. Bağışıklığı ve genel sağlığı iyileştirmek için kullanılan bir Ayurvedik sağlık takviyesi olan Chyawanprash'ın ana bileşenlerinden biridir. Hint üzümü aynı zamanda antibakteriyel, antiviral ve antienflamatuar özelliklere sahiptir. Bu sayede de soğuk algınlığı ve ateş tedavisinde etkili olmaktadır. 

• Karaciğer sağlığını iyileştirir: Ayurvedaya göre, hint üzümü suyu içmek genel sağlığı ve gücü artırır. Bu durum hint üzümünün karaciğere yeniden enerji verme yeteneği ile ilişkilidir. Hint bektaşi üzümünün hepatoprotektif özellikleri üzerine Food & Function dergisinde yayınlanan 2013 tarihli bir araştırmaya göre, meyve aşırı ilaç ve toksik metallerin zararlı etkilerini azaltmada etkilidir. Amla, serbest radikallerin temizlenmesine ve sonuç olarak detoksifikasyona yardımcı olan kersetin, gallik asit, korilagin ve ellagik asit gibi fitokimyasallar içerir.

• Kilo kaybına yardımcı olur: Hint üzümü obezite ile savaşmaya yardımcı olabilir ve kilo kaybını destekleyebilir. Kolesterolü yakarak ve vücutta protein ve nitrojen tutulumunu artırarak kas gelişimine ve yağ kaybına yardımcı olur. Lif ayrıca vücuttaki atıkların giderilmesine ve iştah kontrolüne yardımcı olur. Bu sadece aşırı yemeyi engeller ve kilo kaybını destekler. Kilo vermek için sabahları ya hint üzümü tüketimi ya da gün ortasında bir bardak taze hazırlanmış hint üzümü suyu tüketimi tavsiye edilir. 

• Bağışıklığı artırır: Hint üzümü C vitamini, B vitamini kompleksi ve antioksidanlar açısından zengindir. Bu besinler, zararlı toksinlerin vücuttan atılmasına ve ayrıca zararlı serbest radikallere karşı mücadeleye yardımcı olur. Hint üzümünde bulunan anti-inflamatuar kimyasallar, vücuttaki inflamasyon seviyelerini azaltmaya ve böylece enfeksiyonları önlemeye yardımcı olur. Bununla birlikte bağışıklık güçlendirici özelliklere sahip olması sayesinde mevsimsel hastalıklardan korunmada etkili bir kış meyvesidir.

• Diüretik olarak hareket edebilir: International Research Journal of Pharmacy'de yayınlanan bir çalışmaya göre hint üzümü, yüksek su içeriğine sahip bir meyve olmasının yanı sıra hafif idrar söktürücüdür. Bu durum, idrara çıkmanın artmasına neden olabilir. İdrar, vücuttaki istenmeyen toksinlerin yanı sıra fazla su, tuz ve ürik asidin giderilmesine yardımcı olabilir. Sonuçta, idrar söktürücü kullanmak böbrekleri sağlıklı tutmaya yardımcı olurken aynı zamanda idrar ve rahim enfeksiyonlarını da önler.

• Saçı besler: Hint üzümü kepek ve saç dökülmesi için iyi bir doğal tedavi yöntemidir. Hint üzümü bu özelliği doğal bir saç kremi olarak bilinir ve antibakteriyel özellikleri, saç derisi enfeksiyonunu önleyerek ve tedavi ederek kepekten kurtulmaya yardımcı olur. Ayrıca saçların beyazlamasını önlemede de rol oynar.

Hint Üzümü Nasıl Kullanılır?

Hint Bektaşi Üzümü taze meyve, meyve suyu veya toz şeklinde kullanılabilir. Hint üzümü tozu su, bal veya yoğurt ile karıştırılarak saç ve yüz maskesi haline getirilebilir. 

Hint üzümü aynı zamanda yağ olarak da kullanılabilir. Bu yağ saçların güçlenmesine yardımcı olur. Aynı zamanda da saçların erken beyazlamasını önler ve saç dökülmesini durdurur.

Sabahları aç karnına su ile seyreltilmiş hint üzümü suyu tüketmek, sindirim sisteminin sağlıklı kalmasına yardımcı olur ve kan şekeri seviyelerinin yönetilmesine katkı sağlar.

Hint üzümü taze şekilde tüketilebilir iken kuru haliyle de kullanılabilir. Hint üzümünün yaprakları kurutularak bitki çayı hazırlanabilir. 

Hint üzümü Avrupa ülkelerinde pasta süslemesi ve marmelatı olarak kullanılmaktadır. Bu nedenle de bu meyve ile reçel yapılabilir. Bir miktar şeker ve su ile kaynatılarak meyve suyu elde edilebilir. 

Hint üzümü Yağı Nasıl Yapılır?

Hint üzümü yağı, Hindistan'ın eski tıbbı olan Ayurveda'da yaygın olarak kullanılan tıbbi bir yağdır. Hint üzümü yağı taze veya toz bektaşi üzümünün hindistan cevizi yağı ile ısıtılmasıyla yapılır. Elde edilen hint üzümü yağı, uzun kullanım ömrüne sahip olmaktadır. 

Hint Üzümü Nerede Satılır?

Hint üzümü büyük marketlerde veya organik meyve satan yerlerden satın alınabilir. Saç bakım maskelerinde kullanmak için  hint üzümü tozuna aktarlardan veya internet sitelerinden ulaşılabilir.

Hint Üzümü Nerede Yetiştirilir?

Bektaşi üzümünün ana vatanı  Avrupa, Orta Asya ve Kafkasya’dır. Bektaşi üzümü bu bölgelerde bolca yetişen çok meyveli bir bitkidir. Türkiye’de ise Kuzey Trakya, Kuzeydoğu Anadolu ve Kuzey Anadolu'nun dağlık alanlarında doğal olarak yetişmektedir.  Dikenli ve çalı benzeri bir bitki örtüsüne sahiptir. 

Bu meyvenin yaprakları, meyve kısımlarını aşırı soğuk havalarda dondan koruyan tüylerle kaplıdır. Bektaşi üzümü Tibet ve Moğolistan'da oldukça yaygın olan ve bu bölgelerde bolca yetişen bir bitki türüdür. Meyvelerin hafif ekşi bir tada sahip oldukları bilinmektedir.  Bektaşi üzümü çeşitli toprak yapılarında kolay bir şekilde yetişen bir bitkidir. Ancak verimli olduğu yumuşak ve sulu toprak yapısında daha verimli olarak yetişmektedir. 

Hint Üzümü Nasıl Yetiştirilir?

Hint üzümü Nisan ayının ortalarında çiçek açar. Meyvenin olgunlaşması ve tüketime hazır hale gelmesi için haziran ayı beklenmelidir. Hint üzümü bitkisinin yaprak bölümleri tüylüyken kök bölümleri dikenlidir. Yapraklarının tüylü olmasının nedeni ise don olaylarına karşı savunmadır. 

Hint üzümü bitkisinin ekildiği yeri seçerken bazı faktörler göz önünde bulundurulmalıdır. Bektaşi üzümlerini dikmeden önce derin bir toprak işleme ve temel gübreleme yapılması gerekmektedir. Bitkinin kök kısımlarının toprağın altında kalması gerekmektedir ve toprağın mutlaka yumuşak toprak olmalıdır.

Bektaşi üzümü yağı çok sevmez. Bu nedenle de yağışın az olduğu bölgelerde yetişir. Bektaşi üzümünün meyvesine ek olarak yaprağı, gövdesi ve kökü de birçok faydaya sahiptir.