İştahsızlık neden olur?

İştahsızlık Nedir?

İştahsızlık, yemek yeme isteğinin önceki düzeyine göre azalması olarak tanımlanabilir. Sadece yemeklere olan ilginin azalması değil, tüm katı ve sıvı maddelere karşı bir isteksizlik durumu da görülebilir ve bu durum, günlük alınması gereken kaloriyi karşılamama sorununa yol açabilir. Hemen herkesin zaman zaman yaşadığı bu durum, soğuk algınlığı, mide ve sindirim sorunları, bağırsak ve karaciğer hastalıkları gibi sebeplerle ortaya çıkabilir. Fizyolojik ve psikolojik nedenlerden dolayı da iştahsızlık gelişebilir. Bu durum kişinin kendini yorgun, keyifsiz ve bitkin hissetmesine neden olurken bağışıklık sistemini de zayıflatabilir.

İştahsızlık Belirtileri Nelerdir?

İştahsızlığın belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Başlıca belirtileri şunlardır:

• Kilo kaybı
• Kabızlık veya ishal
• Bağışıklık sisteminin zayıflaması
• Cilt kuruluğu
• Regl düzensizliği
• Nefes darlığı
• Yaş ve boya göre uyumsuz kilo
• Halsizlik ve yorgunluk
• Konsantrasyon bozukluğu

İştahsızlığın Fiziksel ve Psikolojik Sebepleri

İştahsızlık, kronik enfeksiyonlar, emilim bozuklukları, sindirim sistemi hastalıkları, kalıtsal durumlar, kalp rahatsızlıkları ve nörolojik bozukluklardan kaynaklanabilir. Vücudun hormonal dengesini düzenleyen endokrin sistemdeki bozukluklar da iştahsızlıkla doğrudan ilişkili olabilir. Mideden salgılanan ve iştahı artıran ghrelin hormonunun çeşitli nedenlerle az salgılanması da iştahsızlığa yol açabilir. Bazen iştahsızlık psikolojik kaynaklı olabilir; stresli yaşam, iştahın azalmasına neden olabilir. Yas, ayrılık, iş ve aile ortamındaki stres gibi faktörler mide işleyişinde farklılıklara yol açarak iştah kaybına neden olabilir.

İştahsızlık Hangi Hastalıkların Belirtisi Olabilir?

İştahsızlık bazen bazı hastalıkların habercisi olabilir. Bu yüzden eğer bir şeylerin yolunda gitmediğini hissediyorsanız bir doktora başvurmayı atlamayın.

• Enfeksiyon Hastalıkları: Grip, soğuk algınlığı, zatürre, hepatit gibi enfeksiyonlar.
• Sindirim Sistemi Hastalıkları: Mide ülseri, irritabl bağırsak sendromu (IBS), gastroözofageal reflü hastalığı (GERD).
• Kronik Hastalıklar: Kanser, KOAH, kalp yetmezliği ve böbrek hastalıkları.
• Psikiyatrik Bozukluklar: Depresyon, anksiyete, anoreksiya ve bulimia gibi yeme bozuklukları.
• Metabolik Bozukluklar: Hipotiroidizm, diyabet gibi durumlar.
• Nörolojik Hastalıklar: Alzheimer hastalığı, Parkinson hastalığı ve diğer nörolojik bozukluklar.

İştahsızlıkla Başa Çıkmanın Yolları

İştahsızlık yaşarken büyük öğünler yemek zor olabilir; bu yüzden öğünleri bölerek daha sık ve az miktarda tüketmek faydalı olabilir. Sabah kahvaltısı atlanmamalı; vakit darlığında atıştırmalık yiyecekler tercih edilebilir. Sigara kullanımı, özellikle çay ve kahveyle birlikte iştahı baskılayabilir; bu nedenle sigarayı bırakmak en mantıklı çözüm olacaktır. Ara öğünleri sadece tek bir besin grubundan oluşturmak yerine çeşitli besinlerle (çilek, badem, yoğurt gibi) zenginleştirmek sağlıklı olacaktır. Yemek öncesi veya sırasında su içmek iştahı baskılayabilir; bu nedenle su tüketimini yemeklerden 30 dakika önce kesmek mideyi daha fazla yemek yemeye teşvik eder.

İştahsızlık Yaşayanlar Nasıl Beslenmeli?

Diyette yapılacak birkaç küçük değişiklik iştahsızlığa karşı etkili olabilir. Tam yağlı süt tüketerek kalori alımını destekleyebilirsiniz. Bu yöntem çocuklarda ve yetişkinlerde işe yarar. Günlük yoğurdun içine tarçın ekleyerek tarçınlı yoğurt tüketebilir, bu şekilde sindirim sisteminizi harekete geçirebilirsiniz. Sabah kahvaltı yapma isteğiniz yoksa, tarçınlı yoğurt üzerine meyve veya kuruyemiş ekleyerek midenizi uyarabilirsiniz. Elmanın içerdiği maddeler mide asitlerini düzenleyerek acıkma hissi yaratır; bu yüzden güne elma ile başlamak iştahı canlandırabilir. Portakal ise C vitamini ile iştah açıcıdır; taze portakal suyu da iştah açabilir. Fındık ezmesi, kokusu ve tadıyla iştah açabilir; sabah kahvaltısında ekmek üzerine sürülerek tüketilebilir. Son olarak, rezene çayı sindirim sistemini harekete geçirir ve iştah açıcı bir etkiye sahiptir.