Kabak çekirdeği yağı (Pumpkin Seed Oil) nedir?

Bazen pepita yağı olarak da bilinen kabak çekirdeği yağı, kabak tohumlarından elde edilen bir yağ çeşididir. Cevizli bir tada sahip olan bu yağ, yemeklik yağ olarak yaygın olarak kullanılır. Kullanımı kolay kapsüllerde takviye olarak satılır ve birçok saç maskesi ve serumda bulunur. Kabak çekirdeği yağı, turuncu-kırmızı renge sahiptir. 

Kabak çekirdeği yağı çıkarma işlemi için farklı yöntemler kullanılmaktadır. Soğuk preslenmiş yağ, yağın kabak çekirdeğinden ısı yerine basınç kullanılarak çıkarıldığı anlamına gelir. Soğuk pres ekstraksiyon yöntemi tercih edilmektedir. Bunun nedeni soğuk pres yönteminin yağın ısıya maruz kalmasıyla kaybolacak veya zarar görecek olan faydalı antioksidanların tutulmasına izin vermektedir. 

Kabak çekirdeği yağı aynı zamanda mükemmel bir çoklu doymamış ve tekli doymamış yağ kaynağıdır. Araştırmalar, doymamış yağların kan kolesterol seviyelerini iyileştirebileceğini ve bunun da kalp hastalığı ve tip 2 diyabet riskini azaltabileceğini göstermektedir.

Kabak Çekirdeği Yağı (Pumpkin Seed Oil) Ne İşe Yarar?

Kabak çekirdeği yağı, kalp-sağlıklı yağlar açısından zengindir. 1 yemek kaşığı (15 mL) kabak çekirdeği yağı, çoğu çoklu doymamış ve tekli doymamış yağ asitlerinden gelen 14 gram yağ içerir.

Kabak çekirdeği yağı, özellikle kalp sağlığını iyileştirmede ve kan şekeri yönetimini desteklemede rol oynayabilecek bir tür omega-6 yağ asidi olan linoleik asit açısından zengindir. Buna ek olarak, kabak çekirdeği yağı, iltihaplanma ve kronik hastalıkların riskine karşı korumaya yardımcı olabilecek polifenoller ve karotenoidler dahil olmak üzere yüksek miktarda antioksidan bileşik içerir.

Kabak Çekirdeği Yağı Faydaları Nedir?

Kabak çekirdeği yağının vücuda faydaları aşağıda verilmiştir.

• Saç uzatır: Kabak çekirdeği yağı takviye olarak kullanılır veya saç  sağlığını ve büyümesini desteklemek için topikal olarak uygulanır. Küçük çaplı bir çalışmada, kabak çekirdeği yağının 3 aylık bir süre boyunca topikal olarak uygulandığında saç dökülmesi olan kadınlarda saç büyümesini artırabileceği ortaya çıkmıştır.

Aynı zamanda  bir çalışma, hafif ila orta derecede saç dökülmesi yaşayan erkeklerde kabak çekirdeği yağının etkisini test etmiştir. Çalışmanın sonucuna göre kabak çekirdeği yağı grubundaki katılımcılar, plasebo grubundakilere göre %30 daha fazla saç çıkardığı göstermiştir. 

• Kalp sağlığını iyileştirir: Yapılan bazı çalışmalar, kabak çekirdeği yağının kalp sağlığı için faydalı olabileceğini bulmuştur. Kabak çekirdeği yağı, kalp hastalığı için risk faktörleri olan kolesterolü ve yüksek tansiyonu düşürerek kalp sağlığını destekleyebilir. Bunun nedeni, kabak çekirdeği yağının doymuş ve trans yağlara kıyasla daha sağlıklı bir alternatif olması olabilir.  

2011 yılında yapılan diğer bir araştırmada ise, kabak çekirdeği yağı takviyesinin, menopoz sonrası 35 kadında HDL (iyi) kolesterolü artırdığı belirtilmiştir. 

• Prostat sağlığı için faydalıdır: Kabak çekirdeği yağı, iyi huylu prostat hiperplazisi veya prostat büyümesi için faydalı olabilir. Üç aylık bir çalışma boyunca, kabak çekirdeği yağı prostat büyümesi semptomlarını hafiflettiği ve katılımcıların yaşam kalitesini artırdığı gösterilmiştir.

Topikal kabak çekirdeği yağı aynı zamanda yaşlı erkeklerde sık rastlanılan bir bakteriyel durum olan kronik bakteriyel olmayan prostatit tedavisine yardımcı olur.

• İdrar yolu sağlığını destekler: Kabak çekirdeği yağı takviyeleri prostat sağlığını iyileştirmek için kullanılır. Bu yağ, idrar akışını engelleyen prostat bezinin gelişimiyle ilişkili bir durum olan iyi huylu prostat hiperplazisinin (BPH) tedavisinde faydalıdır. 

İyi huylu prostat hiperplazisi bulunan 47 erkekte yapılan bir araştırmaya göre, 12 ay boyunca günde 320 mg kabak çekirdeği yağı tüketmenin hastalığın semptomları azalttığı, yaşam kalitesini iyileştirdi ve idrar akışını artırdığı gösterilmiştir. 

• Diyabetin yönetilmesine yardımcı olur: Diyabet birçok nedenden kaynaklanmaktadır ve bu nedenlerden biri de yetersiz beslenmedir. Hem tip 1 hem de tip 2 diyabet, iyi diyet ve takviyeleri ile yönetilebilir veya tedavi edilebilir. Yapılan araştırmalar, kabak çekirdeğinden elde edilen proteinin hepsinin kan şekerini düşürücü özelliklere sahip olduğunu belirtmektedir.  

• Depresyon tedavisini destekleyebilir: Araştırmalar, kabak çekirdeği yağının ruh halini iyileştirici ve depresyon tedavisini destekleyici özelliklere sahip olduğunu belirtmektedir. Yağın bu etkisinin içerdiği yüksek miktardaki çinkodan kaynaklandığı düşünülmektedir. Çinko yetersizliği alzheimer, parkinson hastalığı ve depresyon gibi çeşitli psikiyatrik hastalıklara yakalanma riskini artırabilir. 

• Metabolik hastalıklara karşı koruyabilir: Metabolizma, vücudun tüketilen gıdalardan enerji almak veya enerji üretmek için kullandığı süreçtir. Karaciğer veya pankreas gibi bazı organlar normal şekilde çalışmadığında metabolik bir bozukluk ortaya çıkabilir. Diyabet, metabolik hastalıklara örnektir. Kabak çekirdeği yağı, metabolik bozukluğun önlenmesinde ve giderilmesinde rol oynar. Ancak kabak çekirdeği yağının bu etkisi ile ilgili daha fazla kanıta ihtiyaç vardır. 

Kabak Çekirdeği Yağı Nasıl Kullanılır?

Kabak çekirdeği yağı yoğun, cevizli bir tada sahiptir ve sıklıkla yemeklik yağ olarak tercih edilir. Özellikle salata soslarına ve marinasyon işlemi için bir bileşeni olarak kullanılır. Ayrıca pişmiş yemeklerin üzerine de eklenir. 

Kabak çekirdeği yağı genellikle takviye olarak alınır. Kabak çekirdeği yağı için önerilen kesin bir dozaj yoktur, çoğu ürün porsiyon başına 1.000-2.000 mg arasındaki dozlarda satılmaktadır. Kabak çekirdeği yağının dumanlanma noktası 320°F veya daha düşük olması nedeniyle yüksek sıcaklık uygulamaları için uygun değildir. Bu sebeple de bu yağın kızartma ve soteleme gibi işlemlerde kullanılması tavsiye edilmez. 

Kabak çekirdeği yağı porsiyonu 2 çay kaşığıdır ve bu 80 kalori ve 9 gram yağ içermektedir.

Kabak çekirdeği yağı tatlılar için de tercih edilmektedir. Özellikle vanilyalı dondurmalara aroma verici olarak ilave edilir. Avusturya ve Slovenya'da popüler bir yağ olan kabak çekirdeği yağı, kabak çorbasına ve diğer yerel yemeklerde kullanılır. 

Kabak Çekirdeği Yağı Nasıl Yapılır?

Kabak çekirdeği yağını, kabak çekirdeğinin soğuk pres yöntemiyle sıkılması ile elde edilir. Ancak bu yöntem evde yapılamadığından evde kabak çekirdeği yapımı için farklı bir yöntem kullanılmaktadır. Evde kabak çekirdeği yağı elde etmek için balkabağının çekirdekleri çıkarılır ve iyice temizlenir. Ardından tamamen kuruması bekletilir. Çekirdekler kuruduktan sonra 60 °C’ye ayarlanmış fırında birkaç dakika kavrulur. Kavurma işlemi sırasında yakmamak için kontrol edilmelidir. Çekirdeklerden koyu yağı elde etmek için harç ve havaneli ile ezilir. Çıkan yağı hava geçirmeyen bir kapta dört hafta bekletilir. Dört haftanın sonunda yağı cam şişelere alınabilir. 

Kabak Çekirdeği Yağının Zararları Nelerdir?

Kabak çekirdeği yağı genellikle güvenli kabul edilir ve ölçülü kullanıldığında az sayıda kişide yan etki ile ilişkilendirilir. Ancak güçlü bileşenlere sahip olması nedeniyle takviye almadan önce doktora danışılmalıdır.

Bazı kişilerin kabak çekirdeği yağına alerjis i olabilir ve yağ tüketildikten veya cilde uygulandıktan sonra olumsuz semptomlara yol açabilir. Kabak çekirdeği yağı kullandıktan sonra herhangi bir yan etkiyle karşılaşıldığında doktora danışılmalıdır. Özellikle düzenli olarak ilaç kullanan kişilerin takviye almadan önce bir sağlık uzmanına danışmaları gerekmektedir. 

Kabak çekirdeği yağı tansiyonu düşürebilir. Bu nedenle de düşük tansiyonu olan kişilerin kabak çekirdeği yağı tüketirken dikkatli olmalı gerekir. 

Kabak çekirdeği yağı ölçülü tüketilmesi gereken bir yağdır. Yemeklerde kullanılırken porsiyon miktarına dikkat edilmelidir. 

Kabak çekirdeği yağı, uygun koşullarda depolanmadığında kolay bir şekilde bozulabilir. Bu yağın raf ömrünü uzatmak için serin bir yerde ve doğrudan güneş ışığından uzak bir alanda saklanması önerilir.  

Kabak Çekirdeği Yağı Nerede Satılır?

Kabak çekirdeği yağı doğal gıda satan mağazalarda ve büyük marketlerde bulabilir. Aynı zamanda internet sitelerinden de satın alınabilir. En iyi kalite için soğuk preslenmiş yağı tercih edilmelidir. Vitaminler ve bitkisel ilaçlara ek olarak kabak çekirdeği yağı takviyelerine de ulaşılabilir.