Mide yanmasına ne iyi gelir?

Midenizden boğazınıza doğru yayılan o rahatsız edici his... Göğsünüzdeki yanma, hatta bazen acıya dönüşen bir baskı.

Mide yanması, mide içeriğinin yemek borusuna veya ağza doğru geri gelmesiyle oluşan bir rahatsızlıktır. Oldukça yaygın olan bu durum, mide asidinin yemek borusuna yükselmesiyle ortaya çıkar ve yemek borusunun astarında tahrişe veya hasara yol açabilir.

Mide Yanması Neden Olur?

Mide yanması, bir diğer adıyla mide ekşimesi, mide salgılarının mideden yemek borusuna geri kaçmasıyla oluşur. Midenizdeki asidik içerik, yediğiniz yiyecekleri parçalamak için gereklidir ve mideniz bu işlemi rahatlıkla gerçekleştirir. Ancak, yemek borusu bu asitten tahriş olabilir ve hatta zarar görebilir.

Midenizdeki asidik içerikleri yemek borusundan uzak tutmak için, yemek borusunun alt kısmında bulunan alt yemek borusu sfinkteri adı verilen dairesel bir kas halkası, bir valf görevi görür. Bu valf gevşediğinde, tükettiğiniz yiyeceklerin midenize geçmesine izin verir. Kasıldığında ise yiyeceklerin ve asidin yemek borusuna geri dönmesini önler. Eğer bu valf anormal şekilde gevşer ve mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçmasına izin verirse, asit reflüsü meydana gelir. Mide yanması, bu durumun en belirgin ve yaygın semptomudur.

Mide Yanması Belirtileri ve Nedenleri

• Göğüs kemiğinizin arkasında, göğsünüzde yanma hissi
• Boğazınıza doğru yükselen yanma ağrısı
• Ağzınızda acı veya ekşi bir tat

Mide yanması bazen altta yatan bir sağlık sorunu ya da kullanılan bir ilaçtan kaynaklanabilir. Ancak çoğu zaman, beslenme alışkanlıkları ve yaşam tarzı seçimleri gibi faktörler bu durumu tetikler. Bu nedenle ara sıra yaşanan mide yanması oldukça yaygın bir durumdur.
Birçok insan zaman zaman mide ekşimesi yaşayabilir ve bu durumun genellikle belirgin bir nedeni olmayabilir.

Ancak şu durumlar mide ekşimesine neden olabilir ya da mevcut durumu kötüleştirebilir:

• Belirli yiyecek ve içecekler: Kahve, domates, alkol, çikolata ve yağlı veya baharatlı yiyecekler mide ekşimesini tetikleyebilir.
• Şişmanlık: Fazla kilo mideye baskı yaparak reflüye neden olabilir.
• Sigara içmek: Yemek borusundaki sfinkter kaslarını zayıflatarak mide asidinin yukarı çıkmasına yol açabilir.
• Gebelik: Gebelik sırasında yaşanan hormonal değişiklikler ve büyüyen rahmin mideye baskı yapması mide ekşimesine neden olabilir.
• Stres ve kaygı: Sindirim sisteminin dengesini bozarak mide ekşimesini tetikleyebilir.
• Hormonal değişiklikler: Progesteron ve östrojen gibi hormon seviyelerindeki artış mide ekşimesi riskini artırabilir.
• Bazı ilaçlar: İltihap giderici ağrı kesiciler (örneğin ibuprofen), mide ekşimesine neden olabilir.
• Hiatus hernisi: Midenin bir kısmının göğüs boşluğuna doğru kayması mide ekşimesine yol açabilir.
• Mide ülseri: Mide astarındaki hasar reflü ve mide ekşimesine sebep olabilir.
• Midenizde bakteriyel enfeksiyon: Özellikle Helicobacter pylori gibi bakteriler, mide sorunlarına yol açabilir.

Mide Ekşimesine Neden Olabilecek Yiyecekler

Mide ekşimesine neden olan yiyecekler, yemek borusu sfinkterinin gevşemesine ve sindirim sürecinin yavaşlamasına yol açarak, yiyeceklerin midede daha uzun süre kalmasına sebep olabilir. Peki, en yaygın tetikleyiciler hangileridir? Yağ, tuz veya baharat oranı yüksek yiyecekler bu soruna neden olabilir, örneğin:

• Kızarmış yiyecekler
• Fast food
• Pizza
• Patates cipsi ve diğer işlenmiş atıştırmalıklar
• Toz kırmızı biber ve karabiber (beyaz, siyah, acı)
• Pastırma ve sosis gibi yağlı etler
• Peynir

Aynı şekilde, mide ekşimesine yol açabilecek diğer yiyecekler şunlardır:

• Domates bazlı soslar
• Turunçgiller
• Çikolata
• Nane
• Gazlı içecekler

Çoğu insan bu yiyecekleri tamamen hayatından çıkarmayı zor bulabilir ya da istemeyebilir. Ancak, bu tür yiyecekleri akşam geç saatlerde tüketmekten kaçınmak önemlidir. Böylece yatarken mide asidinin yemek borusuna geri kaçması önlenebilir. Ayrıca, büyük ve ağır öğünler yerine sık sık küçük öğünler yemek, gece geç saatlerde atıştırmaktan kaçınmak ve yatmadan hemen önce yemek yememek iyi bir fikir olabilir.

Mide Yanması için Yapabileceğiniz Çözümler

Asit reflüsünü önlemek ya da mide yanmasından hızla kurtulmak istiyorsanız, aşağıdaki sekiz yöntemi deneyebilirsiniz:

1. Bir beslenme günlüğü tutun ve tetikleyici yiyeceklerden kaçının: Bazı yiyecek ve içecekler mide yanmasını tetikleyebilir. Alt özofageal sfinkterin basıncını azaltan bu besinler, mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçmasını kolaylaştırır. Bir beslenme ve semptom günlüğü tutarak, size en çok sorun çıkaran yiyecekleri tespit edebilir ve bu yiyeceklerden kaçınabilirsiniz.
2. Yemekten hemen sonra uzanmaktan kaçının: Mideniz doluyken uzanmak mide yanması semptomlarını kötüleştirebilir. Yemek yedikten sonra en az 2-3 saat dik pozisyonda kalmaya özen gösterin.
3. Aşırı yemekten ve hızlı yemekten kaçının: Yatmadan önce özellikle büyük porsiyonlar yemek, mide asidinin yemek borusuna kaçma riskini artırır. Daha küçük porsiyonlarla daha yavaş yemek bu riski azaltabilir.
4. Fazla kilolardan kurtulmaya çalışın: Aşırı kilo, mideye baskı yaparak mide yanması riskini artırır. Dengeli bir diyet ve düzenli fiziksel aktivite ile sağlıklı bir kiloya ulaşmayı hedefleyin. Haftada 150 dakika egzersiz, bu süreçte yardımcı olabilir.
5. Yatağınızın baş kısmını yükseltin: Uyurken başınızı ve göğsünüzü yükseltmek, mide asidinin yemek borusuna kaçmasını önleyebilir. Bunun için yatak direklerinin altına bloklar koyabilir ya da şiltenin altına bir köpük destek yerleştirebilirsiniz. Yalnızca yastıklarla başınızı desteklemek genellikle yeterli olmayabilir ve hatta semptomları kötüleştirebilir.
6. Uyku pozisyonunuzu değiştirin: Sol tarafa dönerek uyumak, sindirimi kolaylaştırabilir ve mide yanması semptomlarını azaltabilir. Ancak bu, bazı yatak tiplerinde daha zor olabilir.
7. Bol giysiler tercih edin: Midenize baskı yapan dar giysiler veya kemerler, mide yanması semptomlarını kötüleştirebilir. Daha rahat ve bol giysiler seçerek bu riski azaltabilirsiniz.
8. Sigara içiyorsanız bırakın: Sigara, mide yanmasının sıklığını ve şiddetini artırır. Sigarayı bırakmak, bu sorunların hafiflemesine ve hatta tamamen ortadan kalkmasına yardımcı olabilir.

Mide Yanmasını Önlemeye Yardımcı Olan Besinler

Mide yanmasını önlemeye yardımcı olacak birçok yiyecek bulunmaktadır. Mutfak raflarınızı aşağıdaki üç kategorideki besinlerle doldurabilirsiniz.

Yüksek Lifli Besinler
Lifli yiyecekler, sizi tok tutar ve aşırı yemenizi engeller, böylece mide yanmasını önler. Sağlıklı lif alabileceğiniz bazı besinler şunlardır:

• Yulaf ezmesi, kuskus, esmer pirinç gibi tam tahıllar.
• Tatlı patates, havuç ve pancar gibi kök sebzeler.
• Kuşkonmaz, brokoli ve taze fasulye gibi yeşil sebzeler.

Alkali Besinler
Besinler pH ölçeğinde bir yere düşer (asit seviyelerinin bir göstergesi). Düşük pH'a sahip yiyecekler asidiktir ve reflüyü tetikleyebilirken, yüksek pH'a sahip yiyecekler alkalidir ve mide asidini dengelemeye yardımcı olabilir. Alkali yiyecekler şunları içerir:

• Muzlar
• Kavunlar
• Karnabahar
• Rezene
• Fındık

Su Oranı Yüksek Yiyecekler
Bol su içeren yiyecekler, mide asidini seyrelterek daha az etkili hale getirir. Şu yiyecekleri tercih edebilirsiniz:

• Kereviz
• Salatalık
• Marul
• Karpuz
• Et suyu bazlı çorbalar
• Bitki çayı

Mide Yanması İçin Evde Tedavi Yöntemleri

Mide yanması olan kişiler genellikle mide asidini nötralize eden antiasitlere yönelir. Ancak bazı yiyecekler de bu semptomlardan kurtulmanıza yardımcı olabilir.
Süt
Süt, mide yanmasını hafifletme konusunda yaygın bir öneri olsa da, süt çeşitlerine dikkat edilmelidir. Tam yağlı süt, asid reflüyü kötüleştirebilir. Ancak yağsız süt, mide astarı ile asidik mide içeriği arasında tampon görevi görebilir ve mide yanması semptomlarını geçici olarak hafifletebilir. Ayrıca, az yağlı yoğurt, sindirimi iyileştiren probiyotik özellikleri ile aynı rahatlatıcı etkileri sağlayabilir.
Zencefil
Zencefil, sindirimi kolaylaştıran ve iltihap giderici özelliklere sahip alkali yapıda bir besindir. Zencefil çayı içmek, mide yanması hissiyle başa çıkmanıza yardımcı olabilir.
Elma Sirkesi
Elma sirkesinin mide yanmasına iyi geldiğine dair yeterli bilimsel kanıt olmamakla birlikte, birçok kişi faydalı olduğunu belirtmektedir. Ancak, güçlü bir asit olduğu için asla tam konsantrasyonunda içilmemelidir. Bunun yerine, ılık suya birkaç damla ekleyip yemeklerle birlikte tüketebilirsiniz.
Limon Suyu ve Bal
Limon suyu genellikle asidik kabul edilir, ancak ılık su ve bal ile karıştırıldığında mide asidini nötralize edebilir. Ayrıca bal, hücre sağlığını koruyan doğal antioksidanlara sahiptir.

Haftada iki veya daha fazla kez mide yanması yaşıyorsanız ve diyetinizde veya yeme düzeninizde yaptığınız değişiklikler semptomları hafifletmediyse, bir doktora danışmanız önemlidir. Bir gastroenterolog (sindirim sistemi konusunda uzmanlaşmış bir doktor), midenizdeki asiditeyi ölçmek ve sık mide yanmasının yemek borunuza zarar verip vermediğini görmek için testler yapabilir.