Polikistik Over Sendromu (PCOS)

PCOS Nedir?
Polikistik over sendromu toplumdaki kadınların yaklaşık %5-20’sini etkileyen endokrin (hormonal) bir hastalıktır. Bu hastalığa sahip olan kadınlarda hormonal düzen ve her ay gerçekleşen yumurtlama döngüsü bozulmaktadır. Bunlarla beraber testosteron gibi erkeklik hormonları ortaya çıkar ve hormonal döngü erkek tarafına doğru yönelir. Bu hormonal bozuklukta küçük kistler, yani polikistler yumurtaların etrafını sarmaktadır, ancak polikistik over sendromuna sahip bazı kişilerde yumurtalıklarda (overlarda) polikistler bulunmamaktadır. Bu nedenden dolayı tanı koyduran unsur polikistler değil, yaşanan hormonal bozukluktur.

Nedenleri
Polikistik over sendromunun nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, yapılan araştırmalar birçok faktörün hastalığın gelişimine neden olduğunu ortaya koymuştur.

Pankreas tarafından üretilen ve kandaki glikoz (şeker) seviyesini düzenleyen hormon olan insülinin polikistik over sendromunu tetiklediği bilinmektedir. Polikistik over sendromu olan çoğu kadında insülin direnci bulunmaktadır. İnsülin hormonunun yükselmesi, yumurtalıkları etkileyerek hormonal dengesizliklere neden olabilmektedir.

İnsülin direnci polikistik over sendromuna neden olabildiği gibi, polikistik over sendromunun sonuçları arasında da yer alabilmektedir.

Genetik yatkınlığın da polikistik over sendromunun nedenlerinden biri olduğu düşünülmektedir. Ailesinde bu hastalığın var olduğu kadınların polikistik over sendromunun olması daha yüksek bir ihtimaldir. Ancak bu konuda net kanıtlar bulunmamaktadır.

Belirtileri
Polikistik over sendromunun belirtileri şu şekilde sıralanabilir: adet olamama, adetin gecikmesi, düzensiz adet, kısırlık, tekrar eden düşükler, gebe kalmada zorluklar, saç dökülmesi, erkek tipi kıllanma, hızlı kilo alma, yüz, göğüs ve sırt bölgelerinde yağlanma ve akne oluşumu, yüksek tansiyon, depresyon hali ve ruh halinde ani değişiklikler.

Polikistik over sendromu bazı hastalıkların riskini artırabilmekte ve ciddi sonuçlara neden olabilmektedir.

PCOS ve Beslenme
-Beslenme düzeninde düşük glisemik indekse sahip besinlere yer verilmesine özen gösterilmelidir.
-Lif içeriği yüksek besinlere sıklıkla yer verilmelidir.
-Doymuş yağ içeren besinlerden uzak durulmalı, kaliteli yağlara yönelinmelidir.
-Paketli besinlerden uzak durulmalıdır.
-Kullanılan tuz miktarı azaltılmalıdır.
-Günlük 2-2,5 litre su içilmelidir.
-Ara öğünler atlanmamalıdır.
-Hayvansal proteinlerin yanı sıra bitkisel proteinlere de beslenmede yer verilmelidir.