Polikistik over sendromuna (PCOS) iyi gelecek bitkiler

Polikistik over sendromu (PCOS), üreme çağındaki kadınlarda yüksek androjenlere (erkeklik hormonları) bağlı bir endokrin bozukluktur. PCOS, düzensiz adet kanaması, infertilite, androjen büyümesi, hirsutizm, insülin direnci, akne, kilo alımı ve yumurtalık kisti gibi çeşitli klinik semptomlarla ilişkilidir.

PCOS’un tedavisinde yaşam tarzı müdahalesi her zaman önerilen ilk yaklaşım olmalıdır. Yaşam tarzı müdahalesi olarak beslenme tedavisinin, egzersizin ve bilişsel davranışçı terapinin kombine şekilde uygulandığı PCOS’lu hastalarda düzensiz yeme davranışında önemli gelişmeler sağlanacağı bildirilmiştir. Optimal bir diyet tanımlanmamış olmakla beraber özellikle düşük glisemik indeksli besinleri içeren enerjisi azaltılmış bir diyet, düzenli uyku alışkanlığı ve günlük fiziksel aktivite yaşama dahil edilmelidir. Diyet bileşenlerinden bağımsız olarak enerji kısıtlı diyetler ile sağlanan ağırlık kaybının PCOS’lu kadınlarda klinik durumu iyileştirdiği gösterilmiştir. Diyette tekli doymamış/trans yağ oranını arttırarak daha fazla bitkisel protein tüketerek hayvansal protein ve yüksek glisemik indeksli besin alımını azaltarak PCOS riskinin azaldığı gösterilmiştir.  Biraz konuya girmişken yavaştan başlayalım. Polikistik sendromuna hangi bitkiler iyi gelir, hep birlikte öğrenelim:

Berberin

Berberin suda çözünmeyen, katı, sarı renkli bir bileşiktir ve acı bir tada sahiptir. Geleneksel Çin tıbbında çok uzun yıllardır kullanılan berberin ve türevlerinin alzheimer, parkinson, kanser, diyabet, obezite ve bazı kardiyovasküler hastalıklar üzerinde çeşitli biyolojik yolaklar vasıtasıyla etkili olduğu bildirilmiştir. Ayrıca anti-inflamatuar, antibakteriyel, antiviral, antihipertansif ve hipolipidemik aktiviteleri de mevcuttur.

Berberin sağlığa yararları nedeniyle uzun yıllardır pek çok hastalık üzerinde kullanılan bir bileşiktir. Kan glukozu, insülin direnci, inflamatuar belirteçler, bazı hormon seviyeleri ve over morfolojisi üzerindeki olumlu etkilerinden dolayı PCOS’lu bireylerde de kullanımı son zamanlarda artış göstermektedir.

• Berberinin PCOS’lu hastalarda insülin direncine etkisini araştıran bir meta-analizde insülin direncini hafifletmede, glikolipid metabolizmasını iyileştirmede, üreme ve endokrin durumu üzerinde berberin ve insülin duyarlılaştırıcı ajan olan metformin arasında anlamlı bir fark olmadığı bildirilmiştir.

• Berberin ve metforminin karşılaştırıldığı başka bir çalışmada, insülin direncini ve dislipidemiyi iyileştirmede berberinin daha etkili olabileceği gösterilmiştir.

• Disbiyozisin polikistik over gelişiminde potansiyel bir patojenetik faktör olabileceği öne sürülmüştür. PCOS’lu ratlar üzerinde yapılan bir çalışmada, berberin tedavisinden sonra mikrobiyota da Firmicutes azalırken, Bacteroidetes’in arttığı gözlemlenmiştir. Dolayısıyla bağırsak mikrobiyotası için önemli bir gösterge olan Firmicutes/ Bacteroidetes oranı da azalmıştır. Bu da berberinin bağırsak mikrobiyotasının yapısını düzenleyerek PCOS'taki patolojik durumu iyileştirmede etkili olabileceğini göstermektedir.

Aloe Vera

Aloe arborescens olarak da bilinen Aloe vera, Liliaceae familyasına ait çok yıllık otsu bir bitkidir. Bu bitki A, C ve E vitaminlerini içerir. Ayrıca lipit peroksidasyon düzeyini azaltarak tetiklenen antioksidan özelliklere de sahiptir. Aloe vera besin maddeleri ve mineraller, salisilik asit içerir.

Aloe vera, hipoglisemik etkileri olan tıbbi bir bitkidir. Aloe vera, gastrointestinal geçişi, emilimi ve hemostazın modülasyonunu hızlandıran lif bakımından zengindir.

Aloe vera, farklı potansiyel biyolojik aktivitelere sahip birçok bileşik içerir. Aloe veradaki fitosteroller steroidojenik yanıtı değiştirebilir ve östrojen reseptör proteinini eksprese edebilir, androjenleri azaltabilir, östrojenleri artırabilir ve sonuçta PKOS koşullarını iyileştirebilir.

Tarçın

Cinnamomum , Lauraceae familyasına ait otsu bir bitkidir. Cinnamomum tropikal Güney Hindistan ve Sri Lanka'da yetişir. Birçok çalışma, tarçının insülin duyarlılaştırıcı görevi gördüğünü bildirmiştir. Tarçın, serbest radikal süpürücü ve antioksidan aktivitelere sahip farklı flavonoidler ve polifenoller içerir.

Çemen otu (Trigonella foenum-graecum L)

Çemen otu ( Trigonella foenum-graecum L), Asya'da yetiştirilen yıllık bir bitki ve geleneksel bir baharat mahsulüdür. Kabuğu iştah açıcı aromalı 10-20 sarı tohum içerir. Çemen otu, anti-diyabetik ve kolesterol düşürücü etkilere sahiptir ve PCOS'lu kadınlarda insülin direncini azaltır. Çemen otu özleri, enzimatik sindirimi ve karbonhidratların emilimini azaltarak kan şekerini düşüren, böylece post-prandiyal glikoz seviyelerini düşüren çözünür liflere sahiptir. Çemen otu, insülin sentezini uyararak, beta-pankreas hücrelerinden insülin salgılanmasını ve alfa-amilaz ve sükrozu inhibe ederek hipoglisemik etkilere sahiptir.

Papatya

Papatya, Batı Avrupa ve Kuzey Afrika'ya özgü şifalı bir bitkidir. Papatyanın ana türevleri, anti-inflamatuar, antispazmodik ve antioksidan etkileri olan amino asitler, polisakkaritler, yağ asitleri, esansiyel yağ asidi, mineraller, flavonoidler ve fitoöstrojenlerdir. Papatyanın antispazmodik etkisi adet kramplarını kolaylaştırır ve prematüre doğumları azaltır. Apigenin, flunitrazepamın (benzodiazepin türevleri) bağlanmasını engelleyen başlıca flavonoid papatya bileşenlerinden biridir. Gama aminobütirik aside (GABA) katılan benzodiazepin, beyinde doğal bir nörotransmitter amino asittir ve LH sekresyonunu azaltır. Papatya, hormon pozitif östrojen geri bildirimindeki değişiklikler yoluyla adet bozukluğunu azaltabilen fitoöstrojen içerir.

Tedaviyi destekleyen diğer bitkiler

İnsülin yönetimini desteklemek için dengeli bir diyet, PKOS için en önemli tedavidir; Bu nedenle,  Aloe vera, tarçın (Cinnamomum verum), yeşil çay (Camellia sinensi) ve papatya (Matricaria chamomilla) ve beyaz dut (Morus alba) gibi bazı bitkilerin infüzyonları terapinin çok iyi bir tamamlayıcısı olacaktır. Lipid profilini, kan şekerini ve IR'yi etkileyebilecek tıbbi bitkiler vardır. Bu otlar lipid ve karbonhidrat metabolizmasını düzenleme özelliklerine sahip olduklarından, PCOS kadınlarının tüm fenotipleri tarafından kullanılabilirler.

Başka bir bitki grubu, özellikle androjen seviyelerinin arttığına dair biyokimyasal kanıtlara sahip PCOS'lu kadınlar için endikedir: antiandrojenik etkiye sahip olan ve yumurtalık dokusunda foliküler gelişimi geri kazandıran yeşil nane; meyan kökü  ( Glycyrrhiza glabra), antiandrojen ve östrojen benzeri aktivitesi nedeniyle PCOS tedavisinde kullanılmıştır. Meyan kökü, androstenedion dönüşümünü engellediği için aşırı testosteronu azaltmada etkili görünmektedir. Bununla birlikte, meyan kökü, hipertansiyon, hipokalemi ve metabolik alkalozu indükleme potansiyeline sahip kusursuz bir çözüm değildir. Bu nedenle, yüksek kortizol seviyesine sahip kişiler bu hazırlıktan kaçınmalıdır. 

Zerdeçal ( Curcuma longa) ve özellikle kurkumin, biyolojik olarak aktif bir fitokimyasal bileşendir. Kurkumin, PCOS'lu hastalarda oksidatif strese bağlı komplikasyonların etkili bir azaltıcısı gibi görünmektedir. 

Isırgan otu ( Urtica dioica), tıpta bazı antioksidatif, antienflamatuar, antimutasyon ve antitümör özelliklerinin tanımlandığı çok amaçlı bir bitkidir. Flavonoidler, spesifik enzimleri değiştirebilen antioksidan aktivitelere sahip bir bileşik ailesidir, böylece nitrit peroksit ve hidroksit radikalleri gibi bazı ajanları etkisiz hale getirebilirler.

Özetlemek gerekirse, şifalı bitkiler ve içerdikleri maddeler, hastalığın çeşitli aşamalarında PKOS tedavisini destekleyen müdahaleler için birçok olanak sunar. Uygun karışımın seçimi, semptomların ortaya çıkmasına bağlı olarak bireyselleştirilebilir.

Şu anda PCOS'un kesin bir tedavisi yoktur, ancak diyet ve tıbbi tedavi kilonun, glikoz seviyelerinin ve diğer özelliklerin ve komplikasyonların yönetilmesine yardımcı olabilir. PCOS dostu bir diyet uygulamak ve bazı yaşam tarzı değişiklikleri yapmak, ruh halinizi iyileştirmenize ve PCOS ile ilişkili bazı semptomları azaltmanıza yardımcı olabilir.

Sağlıklı yağları, yağsız proteinleri, tam tahılları ve bol miktarda taze meyve ve sebzeyi tercih etmek PCOS riskini azaltmaya veya semptomlarını yönetmeye yardımcı olabilir. Bu arada yüksek oranda işlenmiş gıdalardan ve yüksek düzeyde yağ, ilave şeker ve tuz içeren gıdalardan kaçınmak en iyisidir.