Probiyotikler bağışıklığınızı güçlendirir mi?
Yaklaşık bir yıldır ''bağışıklık'' kelimesini hiç duymadığımız kadar çok duyuyoruz. Muhtemelen ''probiyotik'' kelimesi de sık duyulanlar listesinde zirveyi koruyor. Peki ikisi bir araya geldiğinde neler oluyor?
Henüz tam anlamıyla canlı olduğuna bile emin olamadığımız çok çok küçük bir oluşumun bile insan hayatını ne denli büyük bir ölçüde etkileyebildiğini gördüğümüz şu günlerde, yapabileceğimizin en iyisini yaparak kendimizi izole ediyoruz. Ancak bütün insanların aynı duyarlılıkta olmamasına ve SARS-CoV 2 virüsünün yayılım hızına dayanarak, virüsten mutlak kaçışın olmadığını ve eninde sonunda hepimize bulaşacağını söyleyen bilim insanlarının sayısı günden güne artıyor. Bu virüsün insanı etkilemesi ya da etkilememesi konusunda uzlaşılan en önemli noktanın immün sisteminiz için bir test olduğu da açık. İmmün sisteminiz yani bağışıklığınız güçlüyse virüs bulaşsa da size etkisi çok büyük olmuyor, güçlü değilse çok etkiliyor. O yüzden elimizden geldiğince önlem aldığımız şu günlerde yapmamız gereken bir şey daha var; immün sistemimizi güçlendirmek. Peki bunu nasıl başaracağız?
Probiyotikler ve bağışıklık
Her şeyin olduğu gibi immün sistemimizin de tükettiklerimizle kuvvetli bir ilişkisi var. Tükettiğimiz makro ve mikro besin ögelerinin hepsi doğrudan ya da dolaylı olarak bağışıklığımızı etkiliyor, ancak bu yazımızın konusu olan probiyotiklerin etkisi biraz daha fazla. Çoğumuzun bildiği gibi probiyotik bakteriler, bağırsaklarımıza yerleşerek sindirime önemli ölçüde yardımcı oluyor. Bununla birlikte yapılan son çalışmalar probiyotiklerin sadece sindirime değil, bağışıklığa da yardımcı olduğunu gösteriyor.
İnsanın üst sindirim kanalı yani ağız, yemek borusu ve mide, asiditelerinin yüksek olması nedeniyle bakterilerin yaşaması için pek elverişli dokular değil. Bu yüzden probiyotik bakteriler buralarda yaşayamıyor. Ancak probiyotik bakterilerin bu tip dokulardan geçip gitmesi bile arkasından gelecek bakteriler için bir avantaj sağlar nitelikte. Çünkü bağırsaklara yerleşen ve homeostazı (iç denge) sağlayan probiyotikler; immün sistem hücreleri ve bağırsak epitelinde bulunan, fagositoz yapabilen Paneth hücrelerinin çalışabilmesi için daha elverişli bir ortam sağlıyor. Ayrıca probiyotikler patojen bakterilerin büyümesini engelleyerek bağışıklık sistemi kuvvetlendirici bir diğer etkisini gösteriyor.
Yine de güçlü bir bağışıklığın sadece bir besinle meydana gelmediğini artık hepimiz biliyoruz. Bu yüzden ancak sağlıklı bir beslenme programına probiyotik gıdaları ekleyerek daha güçlü bir bağışıklığa sahip olabilirsiniz. Bu besinlere kefir, turşu, özellikle probiyotikle desteklenmiş yoğurtlar ve kombucyayı örnek gösterebiliriz. Önce dengeli ve yeterli bir şekilde beslendiğinizden emin olun, ardından hanenize artı puan katacak besinlere yönelin!
Ek olarak probiyotik gıdaların tüketilmemesi gerektiği durumlar olduğunu da unutmamak gerek. Eğer pankreatit gibi akut ya da Chron’s hastalığı gibi kronik bir rahatsızlıktan bağırsağınızda artmış bir geçirgenlik varsa ve buna ek olarak bağırsağınızda bir inflamasyon meydana gelmişse, probiyotik gıdalardan uzak durmanız gerekebilir. Çünkü probiyotik bakteriler bağırsaklardaki epitel bariyerini geçecek ve inflamasyonu büyüterek hastalığın ilerlemesine destek olacaktırlar.