Protein kalitesi nedir, nasıl artırılır?

Ülkemiz şartlarında kaliteli proteine ulaşmak her geçen gün biraz daha zorlaşıyor. Ancak protein her yaş grubunun temel ihtiyacı, olmazsa olmazımız. Bu yüzden size bugün biraz kaliteli protein kavramından bahsetmek istiyorum.

•Proteinler sindirilerek en küçük yapıtaşlarına ayrıldıklarında aminoasitler elde edilir.

•Vücudumuz biyokimyasal tepkimelerle bizim için gerekli olan bazı aminoasitleri üretebilir ancak esansiyel (temel) aminoasitler dediğimiz 7 aminoasiti üretemez.

•Bunlardan kısaca bahsedecek olursam; histidin, izolösin, lösin, lizin, metionin, fenilalanin, treonin, triptofan ve valindir.

Kaliteli bir protein esansiyel aminoasitleri, yeterli ve dengeli içermeli ve kolay sindirilmelidir.

Biyoyararlılığı yani ağızdan alınan bir besin ögesinin sindirildikten ve emildikten sonra hücrelerde kullanıma hazır olan miktarı yüksek olmalıdır

• Anne sütü ve yumurta biyoyararlılığı en yüksek besinlerdir. Temel aminoasitlerin hepsini içerir. Bizim için kaliteli protein kaynağıdır.

• Yine inek sütü de aynı şekilde biyoyararlılığı yüksek bir besindir ancak yumurtaya göre kükürtlü amino asitlerden sınırlıdırlar.

•Et, tavuk ve balık hepimizin bildiği üzere çok önemli protein kaynaklarıdır. Ancak ben bu postta et ürünleri dışındaki protein kaynaklarından bahsetmek istedim.

•Diyetlerimizde bazen et ürünleri yerine tercih ettiğimiz kurubaklagiller de iyi protein kaynaklarıdır ancak metiyonin bakımından eksiktir.

• Sadece karbonhidrat kaynağı olan bilinen tahıllar da protein içerirler ancak lizin aminoasidi

bakımından eksiktirler. Bu sebeple mercimek, nohut, kurufasulye gibi baklagillerin temel tahıllardan buğday ve pirinç ile karışımları olarak tüketilmesi bu eksikliği gidermeye yardımcı olur ve dengeli bir diyet örüntüsü sağlar.

Örneğin;

=Mercimekli bulgur pilavı

=Kurufasulye ve pilav

=Sütlaç

=Muhallebi

yemekleri ve tatlıları gibi karışımlar temel aminoasitleri yeterli derecede almamıza yardımcı olur.

***Ayrıca tahıllarda da eksik olan aminoasitleri tamamlamak adına süt ürünleri ile birlikte tüketilmesi vücutta proteinin daha iyi kullanımını sağlamaktadır.

Örneğin:

=Peynirli sandviç (buğday ekmeği) ve ayran

=Pirinç pilavı ve yoğurt/ayran