Sakinleşme öncüsü: Papatya çayı nedir?

Papatya çayı, papatya bitkisinin çiçek kısmından elde edilen bir bitki çayıdır. Papatya çayı yapımında, hem taze hem de kuru çiçekler kullanılmaktadır. Papatya çayı, çeşitli amaçlarla kullanılan ve eski toplumlara kadar uzanan uzun bir kullanım geçmişine sahiptir. Alman papatyası, Mısır papatyası ve Roma papatyası, papatya çayının üç ana şeklini oluşturmaktadır. 

Papatya, ekinezya, ayçiçeği, kadife çiçeği ve diğer papatya benzeri çiçekleri bulunduran Asteraceae ailesine aittir. Chamaimlon adı, "öğütülmüş elma" anlamına gelen Yunanca chamaimlon kelimesinden türetilmiştir. Papatya, uzun yıllar topikal ilaç ve tıbbi bir tonik olarak kullanılmıştır. Papatya ayrıca çok popüler olan papatya esansiyel yağlarının ve losyonlarının yapımında da kullanılır.  Papatya ekimi en çok Mısır ve Doğu Avrupa'da popülerken, tüm dünyada yetiştirilmektedir. 

Papatya, çiçekli bir bitkidir. Beyaz yapraklarla çevrilidir ve sarı bir merkezi diske sahiptir. Papatya, hafif çiçeksi bir kokuya sahiptir ve oldukça sakinleştirici bir aroması vardır. Papatya, diğer sağlık yararlarının yanı sıra bitki çaylarında bu özelliği ile kullanılmaktadır. 

Papatya bitkisinin tomurcuk ve çiçek bölümleri, çiçek açarken toplanır. Papatya, yetiştirildiği iklime göre, birkaç ay boyunca çiçek halinde kalır.  Çiçekler, raf ömrünü uzatmak için hasattan sonra kurutulur. Kurutma işlemi sırasında beyaz yapraklar açık sarı bir renge dönüşür ve sarı merkezinden dökülebilir. 

Papatya Çayının Faydaları Nelerdir?

Papatya çayının vücuda faydaları aşağıda listelenmiştir.

•  Bağışık sistemini güçlendirir.

Papatya çayı, bağışıklık sistemini güçlendirerek, soğuk algınlığı ve gribe karşı koruma sağlar. Papatyanın antibakteriyel özellikleri, bağışıklık sisteminize zarar veren istenmeyen bakteri ve virüslerle savaşırken, sahip olduğu aromatik koku, tıkalı sinüslerin açılmasına yardımcı olur.

Papatyanın sakinleştirici özellikleri boğaz ağrısı semptomlarına yardımcı olur. Yapılan araştırmalarda, düzenli papatya çayı tüketen kişilerin, antibakteriyel aktivite ile bağlantılı olan daha yüksek hippurat ve glisin seviyelerine sahip olduğu görülmüştür. Buna ek olarak papatya çayındaki polifenollerin,  düzenli papatya çayı tüketen kişilerde, gelişmiş bağışıklık sistemi sağladığı bilinmektedir.  

• Cilt sağlığını destekler.

Papatya çayı çeşitli cilt problemlerinin tedavisine ve yaraların iyileşmesine yardımcı olmak için topikal olarak kullanılabilir. 

Ayrıca egzama gibi çeşitli tahriş olmuş cilt problemlerinin tedavisini destekleyen antienflamatuar ve antioksidan özellikler içerir. Buna ek olarak yara izlerinin daha hızlı iyileşmesine, kırışıklıkların ve sivilcelerin azalmasına yardımcı olabilecek doğal polifenoller ve fitokimyasallar içerir. 

• Daha iyi bir uyku sağlar.

Papatya çayının yatıştırıcı bileşenleri, yalnızca gerginliği ve kaygıyı gidermeye yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda daha hızlı uykuya dalmaya ve daha rahat bir uykuya yardımcı olur. Papatya çayı, uyku apnesi ve uykusuzluk gibi uyku bozuklukları olan hastaların yanı sıra uykuya dalmakta zorluk çeken kişilere de yardımcı olmaktadır.

Ancak yapılan çalışmalar, bu etkinin uzun vadeli değil kısa vadeli olduğunu göstermektedir. Bu nedenle de uzun süreli anksiyete bozuklukları ve depresyon gibi rahatsızlıklarda daha az etkili olabilmektedir. 

• Papatya Stres ve Kaygıyı Azaltmaya Yardımcı Olur.

Papatya çayının daha iyi bir uykuya yardımcı olmasının nedenlerinden biri, stres ve kaygıyı azalmasıdır.

2016 yılında yapılan bir araştırmaya göre, papatya çayının düzenli olarak tüketildiğinde anti-anksiyete özellikler sağlamaktadır. Özellikle yaygın anksiyete bozukluklarının (GAD) orta ila şiddetli semptomlarını hafifletmeye destek olur.

• Kalp Sağlığını iyileştirir.

Papatya çayı sağlıklı bir kalbin korunmasına yardımcı olur. Yapılan çalışmalarda, papatyanın kan basıncını ve LDL kolesterolü düşürmeye yardımcı olduğu, aynı zamanda da kan şekeri seviyelerini düzenlediği gösterilmiştir. 

• Saç Sağlığını Destekler.

Papatya çayı, saç ve saç derisi sağlığına faydalı vitaminler içerir. Bu vitaminler, saç tellerinin güçlendirilmesine yardımcı olan hücreleri onarır ve besler. 

Papatya çayı, saçların daha sağlıklı ve parlak görünmesini desteklemek için topikal olarak kullanılır. Anti-inflamatuar maddeler, saç derisinde oluşan  kuruluk, kaşıntı ve bakterileri azaltmaya yardımcı olur. Papatya çayı aynı zamanda doğal bir saç açıcıdır, bu nedenle daha açık renk saçlar elde etmek için kullanılır. 

• Sindirime Yardımcı Olur.

Papatya çayı, irritabl bağırsak sendromu gibi sindirim sorunlarının yanı sıra gaz ve mide ülseri gibi çeşitli mide rahatsızlıklarını hafifletmeye ve önlemeye yardımcı olur. 

Ayrıca papatya çayında bulunan anti-inflamatuar ve antispazmodik özellikler, ishal tedavisinde etkilidir. Bu özelliği ile yemekten 30 dakika önce bir fincan papatya çayı tüketilmesi önerilir.

• Regl sancılarını hafifletmeye yardımcı olur. 

Papatya çayı antispazmodiktir, bu özelliği ile regl ağrılarına yardımcı olur.

• İnflamasyonun azaltır.

İnflamasyon, bağışıklık sistemi tarafından enfeksiyonla savaşmak için kullanılan bir savunma mekanizmasıdır. Papatya çayındaki kimyasal maddeler, iltihabı azaltmaya yardımcı olur. Diğer yandan, uzun süreli inflamasyon, hemoroid, gastrointestinal ağrı, artrit, otoimmün hastalıklar ve hatta depresyon gibi çeşitli sağlık sorunlarıyla ilişkilendirilmektedir.

Papatya Çayının Zararları Nelerdir?

Papatya çayının vücuda zararları aşağıda listelenmiştir.

• Alerjik eaksiyonlara yol açabilir. Papatya ailesindeki yakup otu, kasımpatı veya kadife çiçeği gibi bitkilere karşı alerjik reaksiyon gösteren kişilerin, papatya çayı tüketmemeleri önerilir. Bu bitkilerde bulunan polenlere alerjisi olanlar, papatya çayı tüketiminde benzer bir reaksiyon yaşayabilir. Papatya, bazı insanlarda deri döküntülerinden anafilaksiye kadar çeşitli önemli alerjik reaksiyonlara yol açabilir. Boynun şişmesi ve nefes darlığı dikkat edilmesi gereken alerjik tepkiler arasında yer alır.

• Papatya çayı ilaçlarla etkileşime girebilir. Papatya çayı,  ilaçlar, vitaminler ve bitkisel ürünler de dahil olmak üzere çeşitli ilaçlarla etkileşime girebilir . Bu nedenle de papatya çayı tüketmeden önce doktora danışılması gerekmektedir.
• Papatya, doğal olarak oluşan bir bileşik olan ve antikoagülan veya kan inceltici etkileri bulunan kumarin içerir. Coumadin veya aynı etkiye sahip diğer ilaçlar ile kanama bozukluğu bulunan kişiler tarafından kullanılmamalıdır.
• Ciltte kaşıntı, şişme ve kızarıklığa yol açabilir. Papatya çayı, cilde uygulandıktan sonra hafif deri döküntüsü, pullanma veya kaşıntı gibi yan etkilere neden olabilir. 
• Papatya çayının aşırı tüketimi sürekli uyku hissine neden olabilir. Bu nedenle aşırı tüketiminden kaçınılması önerilir. 

Papatya Çayı Nasıl Yapılır?

Papatya çayının yapım aşamaları aşağıda listelenmiştir.

Taze papatyalar için

• Papatyalar toplanır ve çiçek bölümleri gövdelerinden ayrılır.
• Tencerenin içerisine 225 ml kaynar su ve üzerine 3 yemek kaşığı papatya eklenir.
• Karışım kaynatılır ve ardından 5 dakika demlenmeye bırakılır. 
• Süzgeç yardımıyla papatyalar ayrılır ve çay fincanına boşaltır.

Kuru papatyalar için

• Papatyalar kurutulur.

Papatya çayı yapımının ilk aşaması kurutma işlemidir. Bunun için 3 çeşit yöntem bulunmaktadır. Bunlardan ilki fırında kurutma yöntemidir. Toplanan papatyalar üst üste gelmeyecek biçimde fırın tepsisine yerleştirilir. Düşük sıcaklıkta birkaç dakika kurutulur. 

Diğer bir yöntem ise güneşte kurutma yöntemidir. Toplanan papatyalar bir örtünün üzerine üst üste gelmeyecek biçimde yerleştirilir. Güneş alan bir ortamda yaklaşık 3 gün kurutulur. Ancak bu yöntemde papatyaların tadında değişim meydana gelebilir. 

Papatyaları kurutmak için kullanılan son yöntem ise odada kurutma yöntemidir. Odada kurutma yöntemi güneşte kurutma yöntemi ile benzerdir. Ancak serin bir ortamda kurutma işleminde bu süre 1 haftayı bulabilmektedir.

• Papatyalar için su kaynatılır.

Papatya çayı yapımının ikinci aşamasında bir tencerenin içerisine 500 ml su eklenir. Ardından kaynayan suyun içerisine 4 yemek kaşığı kurutulmuş papatya ilave edilir. 

• Papatya çayı demlenir ve süzülür.

Karışım 5 dakika demlenmeye bırakılır. Papatya çayı, parlak sarı renk aldığında, bir süzgeç yardımı ile tanelerinden ayrılır ve çay fincana alınarak sıcak bir şekilde tüketilir.

Papatya Çayı Yapmanın Püf Noktası Nedir?

• Papatya kurutma işlemi sırasında ve sonrasında nem almamalıdır. 
• Papatyalar kuruduktan sonra kapaklı cam bir kavanoz içinde saklanmalıdır.
• Papatya çayı demlerken filtrelenmiş su kullanılmalıdır.
• Tatlandırmak için bal, bir dilim limon veya elma eklenerek tüketilebilir. 
• Papatya çayı demlenerek buzdolabında yaklaşık 4 güne kadar saklanabilir. 
• Papatya çayının demlenme süresi yaklaşık 5 dakikadır. Uzun süre demlemek çayın acı bir tada sahip olmasına yol açabilir.

Papatya Çayı Nerelerden Alınabilir?

Papatya çayı, akarlardan, marketlerden veya internet sitelerinden satın alınabilir. 100 gram papatya çayının fiyatı 15 tl ile 65 tl arasında değişmektedir. 

Papatya Çayı Sağlıklı Mıdır?

Evet, papatya çayı, binlerce yıldır çeşitli rahatsızlıklar için doğal bir tedavi olarak kullanılmaktadır. Papatya çayında, çeşitli kanser ve kalp hastalıkları riskini azaltmaya yardımcı olabilecek antioksidanlar bulunur. Papatya çayında bulunan aromatik bir kimyasal bileşen olan chamazulene, iltihap önleyici, analjezik ve spazm önleyici etkilere sahiptir. Papatya çayı, iltihap önleyici özellikleri nedeniyle ishal, mide ülseri, mide bulantısı ve gazın önlenmesine yardımcı olur. Ayrıca papatya çayının, yorgunluğu teşvik edebilecek antioksidanlar içerdiği ve bunun genel uyku kalitesini iyileştirdiği kanıtlanmıştır. Buna ek olarak, papatya çayında bulunan bir antioksidan olan apigenin, iltihaplanmayı ve belirli kanser türlerinin riskini azaltmaya yardımcı olabilmektedir. Apigenin, bitkinin en güçlü aktif bileşenlerinden biridir. Kanser hücresi çoğalmasını engellediği ve tümörlere kan akışını azalttığı keşfedilmiştir.

Papatya çayı ayrıca anksiyete ve depresyon belirtileri hafifletmeye yardımcıdır. 2009 yılında yapılan bir araştırmaya göre, günlük dozlarda papatya özü alan kişilerde anksiyete semptomlarında %50'ye varan azalma görülmüştür. Buna ek olarak, 2012 yılında yayınlanan bir araştırmada, günlük papatya çayı tüketmenin depresyon semptomlarını hafifletmeye yardımcı olduğunu keşfedilmiştir. İrritabl bağırsak sendromu, ishal ve kolik, papatya çayının yardımcı olabileceği rahatsızlıklar arasında yer almaktadır. 

Papatya Çayı Kaç Kaloridir?

Papatya çayının 100 gramı 1 kaloridir. Bir orta porsiyon papatya çayı ise 2 kalori içermektedir. Kalorisinin büyük bir bölümü karbonhidrattan gelen papatya çayının, bir kupa (orta) porsiyonunda 0.48 gram karbonhidrat bulunur. Kalsiyum, potasyum, sodyum ve demir minerallerini içermektedir. Buna ek olarak papatya çayı, protein, yağ ve lif bulunmamaktadır. 

Papatya Çayı Sakinleştirir Mi?

Papatya çayında bol miktarda bulunan apigenin adı verilen antioksidan, rahatlatıcı ve sakinleştirici bir etkiye sahiptir. Apigenin, beyindeki rahatlamaya ve uykuya dalmaya yardımcı olabilecek belirli reseptörlere bağlanır. Yapılan araştırmalarda, papatya çayı tüketenlerin, tüketmeyenlere göre çok daha iyi uyku kalitesine sahip olduğu keşfedilmiştir. GABA reseptörleri, yatıştırıcı etkilerinden dolayı genellikle anti-anksiyete ilaçları olarak kullanılan benzodiazepinlerle aynı özelliklere sahiptir. Benzer şekilde, papatyadaki apigenin GABA reseptörlerine bağlandığında, yatıştırıcı ve rahatlatıcı bir etki göstermektedir. 

Hamilelikte Papatya Çayı İçebilir mi?

Hamilelik sırasında papatya çayının tüketilmesi önerilmez. Papatya çayında anti-inflamatuar özellikler bulunur. Bunlar hamilelikte bazı zararlı etkilere yol açabilir. Bu etkilerin ortaya çıkmasında, tıbbi geçmiş, tüketilen miktar ve diğer faktörlerin rolü vardır.

Hamilelik sırasında aşırı papatya çayı tüketimi, ciddi yan etkilere neden olabilir. Bu yan etkilerden biri düşük ve erken doğuma yol açmasıdır. Çok fazla papatya çayı tüketildiğinde, rahim kasılmalarını çok erken tetikleyerek, erken doğuma neden olabilir.

Bazı doktorlar papatya çayının tüketiminin sınırlanmasını tavsiye ederken, bazıları da tüketilmemesi gerektiğini tavsiye edebilir. Bu nedenle de hamile kadınların, papatya çayı tüketmeden önce bir uzmana danışmaları gerekmektedir.  Ayrıca hamileliğin ilk üç ayında bitki çayı tüketimi konusunda dikkatli olunması önerilir.

Emziren Anneler Papatya Çayı İçebilir mi?

Emziren anneler için papatya çayı genellikle güvenli kabul edilir. Ancak bununla ilgili kesin bir kanıt bulunmamaktadır. Bu nedenle de emziren annelerin papatya çayı tüketimini normal dozlarla (günde 1-2  bardak) sınırlandırılması önerilir.

Çocuklar Papatya Çayı İçebilir mi?

Papatya çayı, çocuklara 6. aydan sonra doktor tavsiyesi ile verilir. Çocukların papatya çayı tüketimine dikkat edilmesi ve aşırıya kaçılmaması önerilir. Bu nedenle de papatya çayı tüketimine küçük miktarlarda başlaması tavsiye edilir. Günde 1 veya 2 kez yarım fincan verilebilir.

Regl Döneminde Papatya Çayı İyi Gelir mi?

Papatya çayı, regl döneminde ortaya çıkan sancı, kramp ve şişkinlikleri hafifletir. Yapılan araştırmada, papatya çayı tüketmenin, idrarda hippurat ve glisinini önemli ölçüde arttığı bulunmuştur. Araştırmacılara göre, çayın enfeksiyonlarla mücadele kapasitesi, tüketimden sonra artan hippurat seviyeleri ile açıklanmaktadır. Glisin, kas spazmlarını gevşeten ve sinirleri yatıştırmak için de kullanılabilen bir maddedir. Araştırmanın sonucunda papatya çayı tüketmenin, daha yüksek glisin seviyelerinin, kas spazmlarını azalttığını ve rahmi rahatlamaya yardımcı olduğu ortaya çıkmıştır. 

Papatya Çayı Zayıflatır mı?

Papatya çayının mineralleri ve antioksidanları üzerine yapılan çalışmaların aksine, kilo kaybını destekleyen net bir kanıt bulunmamaktadır. Ancak kan şekerini kontrol altına alma etkisi, iştah azalma açısından önemlidir.

Papatyanın hipoglisemik özelliği, vücudun yüksek kan şekeri düzeyini düşürmede ve böylece diyabet tedavisinde oldukça yardımcıdır. Papatya, pankreas hücrelerini yüksek kan şekeri seviyelerinin neden olduğu hasarlardan korur. Ayrıca bu bitkiyi tüketirken pankreas hücrelerinin insülin sentezi aktif hale gelir. Düzenli olarak tüketildiğinde, nişastanın açlık kan şekeri seviyesini düşüren glikoza sindirilmesini azaltmaya yardımcı olur.

Papatyanın depresyon ve anksiyete belirtilerine yardımcı olduğu gösterilmiştir. Aşırı yeme stresin bir göstergesi olabilir, bu da kilo vermeye yardımcı etkide bulunabilir. Uykunun kilo vermeye yönelik faydalarının yanı sıra, gece daha az uyanmak, geceleri daha az şeker isteği anlamına gelebilir. Papatya, dinlendirici bir gece uykusu oldukça faydalıdır. Sonuç olarak, papatya çayı tüketmek daha iyi beslenme alışkanlıkları gelişmesine yol açarak, kilo vermeyi destekler.

Papatya Çayı Mide Bulantısına İyi Gelir mi?

Papatya, sindirim kaslarını gevşetmek ve geleneksel tıpta mide bulantısı, kusma, gaz ve hazımsızlık gibi rahatsızlıkları tedavi etmek için kullanılmaktadır. 

Hafif çiçeksi aromaya sahip papatya çayı, seyahatin neden olduğu stres ve gerginliği azaltmak da dahil olmak üzere, mide problemini sakinleştirmek ve hafifletmek gibi birçok avantaja sahiptir. 

IBS (irritabl bağırsak sendromu) semptomları, bir fincan çay ile büyük ölçüde hafifletilebilir. Papatya çayı, bağırsak kramplarını ve ağrıyı yatıştırırken, gazların ve stresin atılmasına da yardımcı olur. Ayrıca mide bulantısını iyileştirir ve gastroenteritte faydalıdır.

Papatya Çayı Saçların Rengini Açmak için Kullanılır mı?

Papatya çayı ile saç rengi açma işlemi, en çok bilinen doğal saç rengi açma yöntemlerindendir. Saça kimyasal bir işlem uygulamak istemeyen kişiler tarafından tercih edilebilir. Papatya çayı, saç rengini açmak için etkilidir fakat uygulama sonrasında büyük bir değişim görülmez. Bu işlemin uygulanabilmesi için saçın daha önce herhangi bir boya işlemine uğramamış olması gerekir. Saça papatya çayı uygulaması sonrasında saç renginde yarım ve 1 tona kadar açılma gözlemlenebilir. Ancak daha etkili bir sonuç için aynı işlemin 4 veya 5 kez tekrar edilmesi tavsiye edilir.