Sindiriminizi rahatlatın: Rezene nedir?

Rezene (Foeniculum vulgare) havuç ailesine ait çok yıllık bir bitkidir. Rezene bitkisinin sarı çiçekleri ve tüylü yaprakları bulunur. Rezenenin soğanından çiçeğine kadar her yeri yenilebilir. Aynı zamanda çiğ veya pişmiş olarak tüketilebilir. En yaygın ekili rezene bitkisi Floransa rezene olarak isimlendirilir. Rezenenin sahip olduğu aroma anasona ve meyan kökü ile benzerdir. Rezene tohumlarının aroması, güçlü esansiyel yağları nedeniyle daha güçlüdür. Rezenenin tüketime uygun bölümleri olarak genellikle rezene yaprakları ve tohumları tercih edilir. Bununla birlikte bazı yörelerde salatalarda ve yemeklerde rezenenin gövde kısmı ile soğanı (kök) birlikte kullanılmaktadır. 

Arapsaçı, rezene, malatura ya da sıra otu adları ile anılan ot aynı ottur. Arapsaçı olarak vurgulanan ise doğada kendiliğinden yetiştiğidir. 

Rezene, içerdiği uçucu yağlar sayesinde sindirime etkisi bilimsel olarak kanıtlanmış doğal bir tedavi yöntemidir. Rezenenin bilinen bir diğer özelliği ise rahatlatıcı aroması ile sakinleştirici etkisi ile uykuya dalmaya yardımcı olmasıdır. 

Rezene, protein, diyet lifi, A, E, B, C vitaminleri, antioksidanlar, kalsiyum, demir, potasyum, magnezyum, manganez gibi mineraller içerir. Aynı zamanda içerdiği çeşitli yardımcı bileşenler sayesinde vücudun günlük beslenme ihtiyaçlarını karşılamaya katkıda bulunur.

Rezene Hangi Hastalıklara İyi Gelir?

Rezenenin iyi geldiği hastalıklar aşağıda verilmiştir.

• Rezene kansızlığın giderilmesine yardımcı olur.

• Rezene kas gevşetici özelliğe sahiptir.

• Gözlerde oluşan şişlikleri giderir.

• Soğuk algınlığı tedavisine katkıda bulunur.

• Mide ağrısının hafiflemesine yardımcı olur.

• Regl sancılarını azaltır.

• Kan basıncının düzenlenmesine yardımcı olur.

• Solunum sistemi problemlerinin giderilmesinde etkilidir.

• Gastrit ve ülsere iyi gelir.

• İltihap kurutucu etkilere sahiptir.

• Tansiyonun dengede kalmasına yardımcı olur. 

Rezenenin Faydaları Nedir?

Rezene çayı birçok farklı faydasıyla bilinir. Aşağıda rezenenin vücuda sağladığı faydalar listelenmiştir.

• Kilo yönetimine yardımcı olabilir: Düşük kaloriye sahip lezzetli bir bitki olan rezene, kilo yönetimi planına dahil edilmesi gereken faydalı bir besindir.  Düşük glisemik indeksi (GI) ve yüksek lifli yapıya sahip olması sayesinde öğünlerin bir parçası olarak kan şekeri salınımını azaltmaya yardımcı olabilir.

• Cilt sağlığını destekler: Rezene, her ikisi de kolajen üretimi ve doku onarımı için gerekli olan beta-karoten (vücudun A vitaminine dönüştürdüğü) ve C vitamini içerir. Bu minerallerin her ikisi de cilt ve solunum yolu gibi organları koruyan mukoza zarlarının sağlığı için gereklidir.

• Kalp sağlığını korumaya yardımcı olur: Rezene folat, magnezyum, kalsiyum ve potasyum gibi kalp dostu besinlere ek olarak iyi bir lif kaynağı olması sebebiyle kalp sağlığını destekleyebilir. Bunun nedeni, araştırmaların diyette bol miktarda sebze alımının kan basıncını düşürdüğü ve kolesterolü yönetmeye yardımcı olabileceğini göstermesidir. 

• Antienflamatuar olabilir: Rezene, C vitamini gibi antioksidanlar ve quercetin gibi bitki flavonoidleri bakımından yüksektir ve bu da iltihabı azaltmaya yardımcı olabilir. Çeşitli gıdalardan bu faydalı polifenollerin yüksek oranda alınması, bir dizi kronik hastalık riskinin daha düşük olmasıyla ilişkilendirilmiştir.

• Demir emilimini artırmaya yardımcı olur: Rezene, sağlıklı kırmızı kan hücrelerinin gelişimi için gerekli olan folat bakımından yüksektir. Folat açısından zengin gıdaların tüketimini artırmak, anemi semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Bununla birlikte rezene gibi C vitamini açısından zengin  gıdaları demir içeriği yüksek gıdalarla birlikte tüketmek, vücuttaki demir emilimini artırabilir. 

• Antibakteriyel özelliklere sahiptir: Yapılan araştırmalar, rezene özünün Escherichia coli, Staphylococcus aureus ve Candida albicans gibi potansiyel olarak tehlikeli bakteri ve mayaların gelişimini engellediğini göstermektedir. 

• Bebeklerde gaz sancılarını azaltır: Rezenenin altı ay üzerindeki bebeklerde uyku düzeninin oluşmasına yardımcı olduğu bilinmektedir. Ancak rezene çayının bebeklere verilmeden önce mutlaka doktora danışılması gereklidir. 

• Anne sütünü artırır: Galaktogog özelliği ile bilinen ve östrojen hormonunu arttırdığı düşünülen rezene çayı, anne sütünü artırmaya yardımcı olabilir. Ayrıca sodyum ve potasyum mineralleri açısından yüksek olduğu için sıvı dengesini korur. Rezene çayının emzirme döneminde kullanımı için doktora danışılmalıdır. 

Rezene Çayının Faydaları Nedir?

Sindiriminizi rahatlattığı bilinen rezene en çok tüketilen bitki çaylarından biridir.  Rezene çayının faydaları aşağıda listelenmiştir.

• Şişkinliği gidermeye yardımcı olur.

• İdrara çıkmayı teşvik eder.

• Metabolizmayı hızlandırır.

• Hipertansiyon tedavisine katkı sağlar.

• Görme yeteneğini geliştirir.

• Glokomu önler.

• İştahı düzenlemeye yardımcı olur.

• Anne sütünü artırır.

• Sindirimi hızlandırır.

• Gazı önlemede etkilidir.

• Stresi azaltmaya yardımcı olur.

• Uyumaya yardımcı olabilir.

• Vücuttaki antioksidan miktarını artırır.

• Nefesi tazeler.

• Kabızlığı giderebilir.

•  Kan şekerini düzenlemeye yardımcı olur.

Rezene Çayı Nasıl Yapılır?

Rezene çayı ezilmiş veya öğütülmüş olgun rezene tohumları ile hazırlanır. Rezene çayını demlemek için bir bardak su kaynatılır. Ardından 2 çay kaşığı ezilmiş veya öğütülmüş rezene tohumu kaynamış suya ilave edilir. Rezene çayı kısık ateşte bir iki dakika karıştırdıktan sonra ocağın altını kapatılır ve yaklaşık 5 dakika demlenmeye bırakılır. Demleme işleminin ardından rezene çayı ılık bir şekilde tüketilebilir. Hazırlanan rezene çayına biraz bal ve limon eklenerek çayın yoğun aroması yumuşatılabilir.

Rezenede Hangi Vitaminler Vardır?

Rezene soğanı bağışıklık işlevi, doku iyileşmesi ve kollajen oluşumu için önemli, suda çözünür bir vitamin olan C vitamini içerir.

C vitamini ayrıca vücutta bir antioksidan görevi görerek serbest radikaller olarak bilinen kararsız moleküllerin ürettiği hücresel hasarı önler.

Rezenedeki manganez hem soğan kısmında hem de tohumlarında bulunur ve enzim aktivasyonu, metabolizma, hücresel savunma, kemik oluşumu, kan şekeri yönetimi ve yara iyileşmesi için gereklidir.

Manganezin yanı sıra rezene ve tohumları, kemik sağlığı için önemli mineraller olan potasyum, magnezyum ve kalsiyum içerir. 

Rezene Nasıl Tüketilir?

Rezenenin gövde ve kök kısımları tazeyken dilimlenerek yaprakları ile birlikte yemeklerde ve salatalarda kullanılabilir. Bununla birlikte bitkinin bu kısımları zeytinyağlı yemeklerde yardımcı malzeme olarak veya doğrudan rezene yemeği şeklinde kullanılabilir. Rezenenin çiçek, yaprak ve tohum kısımları ise daha uzun ömürlü bir kullanım için genellikle kurutulmaktadır. 

Rezene tohumları yemeklere veya çaya eklemeden hemen önce ezilmeli veya öğütülmelidir. Bu sayede tohumların içerisindeki yağ ve aroma daha fazla salınır.

Kimler Rezene Kullanabilir?

Rezene çayı kilo almak isteyen kişiler tarafından yemeklerden önce içilebilir. Yemeklerden önce içilen rezene çayının iştah artırıcı etkisi bulunmaktadır. Yemeklerden sonra tüketilen rezene çayı ise oluşan hazımsızlık hissini rahatlatmaya ve şişkinliği gidermeye yardımcı olur. Buna ek olarak rezene çayı hamile ve emziren anneler için doktorlara danışarak tüketilebilir. Rezene çayı emziren anneler için sütü artırıcı etkiye sahiptir. 

Rezene regl ağrısı yaşayan kişiler tarafından kullanılabilir. Regl sancıları, rahmin kasılması sonucu meydana gelir. Rezene çayı, yoğun ağrıya yol açan bu durumun hafifletilmesine yardımcı olabilir. Rezene çayı vücut kaslarının gevşemesini sağlayarak, âdet dönemlerinin daha kolay atlatılmasına destek olur. 

Rezene çayı kas gevşetici etkisi sebebiyle baş ağrısı yaşayan kişiler tarafından tüketilebilir. Yapılan bazı sınırlı çalışmalarda rezenenin santral etkili ağrı kesici etkiye sahip olduğu belirtilmiştir. 

Rezene Nerede Satılır?

Rezene marketlerden, aktarlardan ve internet sitelerinden satın alınabilir.

Rezene Nerede Yetiştirilir?

Rezene, Akdeniz kıyılarına özgü bir bitkidir, ancak dünyanın birçok yerinde, özellikle nehir kıyılarında ve deniz kıyısına yakın kuru topraklarda yaygın olarak yetiştirilmektedir.  Rezene başta  Akdeniz, Karadeniz ve Ege bölgelerinde olmak üzere Türkiye'nin birçok bölgesinde yetiştirilmektedir. Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi'nde ise yabani olarak yetişmektedir. 

Rezene Nasıl Yetiştirilir?

Rezene tohumlarını ekmeden önce 1 gün nemli bir bezin içerisinde veya suda bekletmek tohumların çimlenme yüzdesini artırmayı sağlar. Kullanılan toprağın ısısı 10-20 derece arasında olmalıdır.Rezene tohumlarının bir kabın içerisinde veya viyollarde çimlendirmek için  kabın veya viyolin üst seviyesine 2  cm kala ince elenmiş toprak ve torf karışımından oluşan toprakla doldurulmalı ve bir fısfıs yardımıyla nemlendirilmelidir. Ardından rezene tohumları toprağa yerleştirilmeli ve kalan kısımları aynı toprakla doldurulmalıdır. Bu işlemin bitmesinin ardından toprak yüzeyi fısfıs yardımıyla nemlendirilmeli ve streç film yardımıyla üzerini kapatılmalıdır. Aralıklarla kontrol edilerek toprak fısfıs ile nemlendirmeye devam edilmelidir. Tohumların çimlenme süresi 7 ila 12 gündür. Rezene  tohumlarının çimlenmesinin ardından streç film kaldırılmalı ve doğrudan güneş almamasına dikkat edilmelidir. Rezene tohumları yaklaşık 4-5 cm olduğunda bahçeye veya daha büyük bir saksıya aktarılmalıdır.