Stres ve kaygı azaltan çaylar

Stres, zihinsel veya duygusal baskının üstesinden gelememe hissidir. Vücut, bunaltıcı hissettiren baskıya stresle tepki verir.  Strese genellikle kişinin yeni, farklı, beklenmedik veya tehlikede olduğunu hissettiren durumlarla karşılaştığında tetiklenir. Kişi stresli olduğunda, vücutta stres hormonu üretilir. Bu hormon beynin savaşma ve kaçma dürtülerini tetikler. Bu dürtüler, beyni tehdit altında hissettiğinde harekete geçtikleri için kişinin hızlı tepki vermesine yardımcı olur.   

Kaygı, bir kişinin korkutucu veya tehlikeli bir duruma karşı verdiği zihinsel ve fiziksel tepkisidir. Kaygı birçok durumda ortaya çıkabilir. Örneğin bir kazadan sonra, sınavdan önce veya kalabalık bir grubun önünde konuşma yaparken ortaya çıkabilir. Kaygı, stres ile benzer semptomlara sebep olur. Uykusuzluk, yorgunluk, sinirlilik ve konsantre olma zorluğu kaygı semptomlarından bazılarıdır.  

Stresli anında vücutta birçok şey gerçekleşir. İlk olarak adrenalin ve kortizol gibi kişi üzerinde doğrudan etkisi olan hormonlar üretilir. Bu sayede kan basıncı yükselir ve kaslar gerilmeye başlar. Bunların hepsi, kişinin stresli bir olay veya durumla başa çıkabilmesi için vücudun duyguları keskinleştirme yollarıdır.

Kişiler stresi ve kaygıyı azaltmak için çeşitli yollar uygularlar. Bitkiler, stresle başa çıkma yöntemlerinden biridir. Bazı bitki çayları içerdiği maddeler kişinin daha sakin hissetmesine ve stresle daha iyi başa çıkabilmesine yardımcı olur.   

Stresi ve Kaygı Azaltmak İçin Hangi Bitki Çayı İçilir? 

Stresi ve kaygıyı azaltmaya yardımcı olan bitki çayları şunlardır.

Adaçayı

Adaçayı rahatlamaya yardımcı olan bitki çaylarından biridir. Aynı zamanda stres kaynaklı sindirim bozukluklar için de faydalı olduğu bilinmektedir.  İçerdiği güçlü antioksidan özellikleri sayesinde kan dolaşımının sağlıklı bir şekilde işleyişine ve kanın temizlenmesine katkıda bulunur. Tüm bunlar beyin fonksiyonlarının sağlıklı bir şekilde yerine getirilmesini sağlıyor. Stresi ve kaygıyı azaltmak için günde bir fincan adaçayı tüketilmesi önerilir. Adaçayını hazırlamak için yaklaşık 2 gram adaçayının üzerine 250 mililitre kaynar su eklenir. Ardından 10 dakika demlenmeye bırakılır ve süzgeçten geçirilerek servis edilir.

Melisa çayı

Melisa çayı sakinleştirici özelliği ile en çok tercih edilen bitki çayları arasında yer alır. Bu sayede stres ve kaygıyla baş etmeye yardımcı olur.  Stres düzeylerini azaltmayı sağlarken, strese bağlı ortaya çıkan huzursuzluk, gerginlik, uykusuzluk ve endişe gibi çeşitli durumların en aza indirilmesine katkıda bulunur. Melisa çayını hazırlamak için bir su bardağı sıcak suya bir çay kaşığı kurutulmuş melisa otu ilave edilir. Ardından 10 dakika demlenmeye bırakılır ve servis edilir. 

Kantaron çayı

Özellikle de sarı kantaron çayı melisa çayı gibi rahatlatıcı etkilere sahiptir. Stres konusunda en etkili doğal rahatlatıcılar arasında yer alan kantaron çayı, stresi azaltmanın doğal yollarından biridir ve ayrıca stresin neden olabileceği uykusuzluk ve baş ağrılarına da yardımcı olur. Uykuya yardımcı olduğu için akşam yemeğinden birkaç saat sonra tüketilmesi tavsiye edilir. Kantaron çayı hazırlamak için ilk olarak su kaynatılır. Kaynayan suyun içerisine ise 2 veya 3 çay kaşığı kurutulmuş sarı kantaron ilave edilir. Bu şekilde 10 dakika bekletilir. Demlendikten sonra süzülür ve servis edilir. Kantaron çayını tatlandırmak için bal ve limon kullanılabilir. Çay bu şekilde tatlandırılır. Sarı kantaron çayı uzun süre demlendiğinde acı bir tada sahip olabilir. Bu nedenle de kısa süre demlenmesi önerilir.  

Papatya çayı

Papatya çayının sindirim sistemi ve cilt sağlığı gibi vücuda çeşitli faydaları bulunur. Bu bitki çayı hem antioksidan etkileri hem de sedatif özelliklere sahiptir. Bu sayede stres, kaygı, huzursuzluk gibi olumsuz durumları azaltmaya yardımcı olur. Eski zamanlardan beri iyileştirici etkileriyle sıklıkla kullanılan bitkilerden biri olan papatya,  pratik bir şekilde demlenerek içilebilir.  Papatya çayı yaparken 500 ml kaynatılmış suyun içerisine 3 yemek kaşığı kurutulmuş papatya eklenir. 3 dakika demlenmesi için bekletildikten sonra süzülerek içilir. 

Lavanta çayı

Lavanta çayı, kendine has kokusuyla öne çıkan stres ve kaygı giderici bitki çaylarından biridir. Sinir sistemini güçlendirmeye katkı sağlayan bu çay, stresi problemi yaşayan kişiler tarafından tüketilebilir. Aynı zamanda strese bağlı gerginlik, uykusuzluk ve kaygı gibi olumsuzlukların giderilmesinde rol oynar. Lavanta çayının bu faydalarından yararlanmak için düzenli tüketilmesi gereklidir. Lavanta çayını  hazırlamak için 1 su bardağı sıcak suyun içerisine 1 tatlı kaşığı kadar kurutulmuş lavanta ilave edilir. Ardından demlenmeye bırakılır ve servis edilir. 

Biberiye çayı

Biberiye, B, C, D, E ve K vitaminleri açısından zengin bir bitkidir. dolu olduğu için en iyi bitkilerden biridir. Aynı zamanda demir ve kalsiyum gibi mineraller açısından da yüksektir. Biberiyenin en yaygın kullanımlarından biri de çaydır.  İçerdiği C vitamini sayesinde güçlü antioksidan özellikler gösteren biberiye, çay olarak tüketildiğinde kan dolaşımının sağlıklı bir şekilde devam etmesini, beyne bol oksijen ulaşmasını ve fonksiyonlarını sağlıklı bir şekilde sürdürmesi için faydalıdır. Bu durum ruh sağlığına da iyileştirmeye ve stresi azaltmaya yardımcı olur.  Biberiye çayını hazırlamak için 1 su bardağı suyu kaynattıktan sonra üzerine 1 tatlı kaşığı kuru biberiye ilave edilir. Ortalama 10 dakika demlendikten sonra servis edilebilir. 

Nane çayı

Stresi ve kaygıyı azaltmaya yardımcı olan bitki çaylarından bir diğeri de nane çayıdır. Güçlü kokusu ve antioksidan etkilerine sahip nane çayı, sinirleri yatıştırır ve daha az stresli hissetmenizi sağlar. Ayrıca mide ağrılarını ve baş ağrılarının da giderilmesinde etkili olabilir. Aynı zamanda kasları gevşeterek sakin hissetmeyi sağlayabilir. Yüksek miktarda C vitamini içerdiği için bağışıklık sistemlerimizin güçlenmesini de destekler. Nane çayı hazırlamak için 6 veya 8 bardak sıcak suyun içerisine poşet çayı veya nane yapraklarını eklenir ve 4 veya 6 dakika demlenmeye bırakılır. Ardından demlenen nane çayına isteğe bağlı olarak biraz limon ve bal eklenebilir. 

Karanfil çayı 

Karanfil, kendine has kokusuyla mutfakta sıklıkla kullanılan ürünlerden biridir.  Karanfil çayı ise stresi ve kaygıyı azaltmaya yardımcı olur. Çayın bu etkisinin sebebi ise toksinleri vücuttan uzaklaştırmasıdır. Bu sayede karanfil çayı beyne sağlıklı oksijen gitmesine yardımcı olur ve sinir sisteminin sağlığını destekler. Popüler bir biitki çayı olan karanfil çayı, gerginliği, kaygıyı ve stresi azaltır. Bunlara ek olarak, diş sağlığını koruma ve bağışıklık sistemini güçlendirme gibi sağlık için çeşitli avantajlara sahiptir.  

Karanfil çayını demlemek için 5 adet tomurcuk karanfil, 2 bardak su ile birlikte kaynatılır. Kaynamaya başladıktan sonra içerisine bir buçuk tarçın ve yarım zencefil ilave edilir. Bu şekilde 10 dakika demlenmeye bırakılır. Tanelerini süzdükten sonra içerisine bir tatlı kaşığı bal eklenerek tatlandırılabilir.  

Rezene çayı

Doğal bir serotonin olan rezene çayı, stres ve anksiyete gibi ruhsal sorunlara iyi gelir. Kasları gevşeterek kişinin rahatlamasına yardımcı olur. Stresi ve kaygıyı azaltıcı etkileri sayesinde özellikle stres seviyesinin yüksek olduğu zamanlarda rezene çayının tüketilmesi tavsiye edilir. Bu çay aynı zamanda idrar söktürücü özelliği olduğu için ödem oluşumunu önler. İçerdiği yüksek C vitamini sayesinde cilt dokusunu yenilemeye ve kolajen yapının oluşmasını sağlamaya katkıda bulunur. Vitamin ve mineral bakımından yüksek olan rezene çayı,  enfeksiyonlara karşı bağışıklık sisteminin güçlenmesinde de etkilidir. Rezene, uyku düzeni olmayan kişiler için önemli bir bileşen olan melatonin içerir. Bu nedenle de uyumadan önce içildiğinde uykuya dalmaya yardımcı olur.  Rezene çayı hazırlamak için  bir bardak kaynayan suyun içerisine 2 çay kaşığı ezilmiş ya da öğütülmüş rezene tohumu suya öğütülmüş rezene tohumları eklenmelidir. Ardından  5 dakika çayın demlenmesi için beklenmelidir. Demlendikten sonra servis edilir. Rezene çayını tatlandırmak için içerisine bal, limon veya zencefil eklenebilir.   

Bitki Çaylarını Nereden Alabiliriz?

Bitki çayları marketlerden, aktarlardan veya online alışveriş sitelerinden satın alınabilir. 

Bitki Çayı İçmek Sağlıklı mıdır?

Vücudun savunmasını korumaya ve güçlendirmeye yardımcı olan birçok etken vardır. Bunları gıdalardan, meyvelerden veya vitaminlerden alınabilir. Bitki çayları da bu açıdan oldukça yararlıdır. Çeşitli bitki özleri vücuda fayda sağladığı için hem bağışıklık sistemini hem de vücudun savunma sistemini güçlü ve sağlıklı tutmaya yardımcı olur. Bitki çayları ayrıca antioksidan özelliğe sahip oldukları için birçok hastalığın önlenmesine katkıda bulunabilirler. Bitki çaylarının kan şekerini kontrol etmeye yardımcı olan, stresi ve kaygıyı azaltan, metabolizmayı hızlandıran veya yavaşlatan veya mide bulantısı ve gribe yardımcı olan birçok çeşidi bulunmaktadır.

Paket Bitki Çayları Tercih Edilmeli midir?

Bitki çayları hassas bir maddedir. Bu nedenle de bitki çaylarının hazırlanışının tüm aşaması bir uzman tarafından gerçekleştirilmelidir. Yapılan çalışmalarda aktardan alınan bitki çayları  zirai ilaç kalıntıları ile metal, taş ve tahta parçası gibi fiziksel kirlilik unsurları gibi biyolojik kirlilik unsurları ile mikrobiyolojik kirlilik unsurları içerebilmektedir.  Paket bitki çaylarında ise her aşama kontrolden geçmektedir. Bu nedenle de yabancı madde ve mikrobiyolojik kalıntı içermemektedirler. Poşet çaylar, bir muz ağacı türü olan Musa textilis bitkisinin yapraklarının sahip olduğu liflerden elde edilmektedir.  

Hatmi kökü ve keten tohumu  gibi ısıya duyarlı bitkiler eklenir, tüketilmeden önce oda sıcaklığındaki suda bir gece bekletilir. Paket bitki çaylarında ise ne kadar demleneceği ve hangi sıcaklıkta kullanılacağı yazmaktadır. Paketin üzerinde ayrıca bitkinin alerjen olup olmadığı, içildiğinde kendinizi kötü hissetmenize neden olup olmadığı (örneğin sinameki ishal yapar, bu nedenle her gün iki bardak içmelisiniz) ve varsa belirtilir. Ancak bunlar aktardan alınan bitki çaylarında bulunmamaktadır. 

Bitki Çayı Tüketiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Bitki çayı tüketirken dikkat edilmesi gereken noktalar aşağıda listelenmiştir.

• Bitki çayları kontrolsüz olarak içildiğinde, karaciğer enzimlerinde yükselmeye yol açabilir.

• Bitki çayları çok fazla tüketildiğinde vücuda faydadan çok zarar verebilir. Bu nedenle de günde 3 fincandan fazla tüketilmemesi önerilir.

• Hamile ve emziren kişilerin siyah çay, ıhlamur ve rezene haricinde diğer bitki çaylarını tüketmemesi tavsiye edilir. 

• Kurutulmuş bitkilerden yapılan bitki çayları, doğru koşullarda saklanmalıdır.  Bunun için karanlık ve kokusuz bir ortam en iyisidir.

• Bitki çayları hazırlanırken içerdikleri bileşiklerin bozulmaması için kaynatılmaması önemlidir. Kaynatılmış suda 3 dakika demlenmesi ve ardından içilmesi en iyi yöntemdir.

• Kronik hastalığı bulunan kişilerin bir uzmana danışmadan önce bitki çayı tüketmemesi gerekmektedir. 

• Bitki çayları vücuda sıvı alımını destekmektedir, ancak içilmesi gereken suyun yerini tutamadığı unutulmamalıdır. Bitki çayları vücuttan ödemin atılmasını destekler. Bu nedenle de bitki çayı tüketirken su tüketimini de artırmak gereklidir.