Uykunun anahtarı: Melatonin nedir?

Birçoğumuz uyku kalitesini yakalamaya yardımcı olmak için melatonin takviyeleri gibi popüler uyku yardımcılarına yöneliyor. Peki melatonin nedir, ne değildir? Gelin hep birlikte bakalım.

Melatonin Nedir ?

Melatonin vücutta doğal olarak sentezlenen, uyku döngümüzü veya sirkadiyen ritmimizi düzenlemeye yardımcı olan bir hormondur. Melatonin üretimi, güneş battığında akşamları zirveye ulaşır ve vücudumuza yatma zamanının geldiğini bildirir. Sabahları, melatonin seviyemiz azaldıkça, uyanmaya başlarız. Melatonin üretimi için en önemli faktör ışığa maruz kalmaktır. Işık ritmi belirleyen kısımdır. Ayrıca sentetik ışık melatonin üretimini bozabilir. Vücudumuz akşamları ışığı gördüğünde, melatonin üretimi kapanır. Bu yüzden sirkadiyen ritmimizi kontrol altında tutmaya çalışmak için akşamları ışığı mümkün olduğunca en aza indirmek faydalı olacaktır.

Melatonin beynimizdeki epifiz bezindeki bir nörotransmitter olan seratoninden doğal olarak sentezlendiği gibi; sakız, sıvı veya kapsül formlarında reçetesiz satılan (OTC) bir diyet takviyesi olarak da alınabilir. Bu sentetik melatonin takviyeleri  hayvanlar ve mikroorganizmalar kullanılarak yapılır.

Sentetik Melatonin İşe Yarıyor mu?

Araştırmalar, melatonin uyku kalitesini artırdığını göstermektedir ancak melatonin takviyelerinin uzun vadeli etkilerini anlamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır. Ayrıca yüksek doz melatonin kullanımının riskleri de şuan için soru işaretleri oluşturuyor. Sizin için ne kadar melatoninin uygun olacağı konusunda ise bir doktora danışmanızda fayda var.

Araştırmalar, melatonin takviyelerinin bu koşullara yardımcı olduğunu göstermektedir:

• Jet lag

• Vardiyalı çalışma bozukluğu

• Gecikmiş uyku fazı bozukluğu

• Uykusuzluk – uykuya dalma veya uykuda kalma sorunu; Genel uyku kalitesi üzerindeki etkiler açık olmasa da, melatonin uykusuzluğu olanların daha hızlı uykuya dalmasına yardımcı olabilir.

Buraya kadar anlattıklarımızdan melatonin takviyelerinin gece geç saatlerde ekran zamanının zararlı etkilerine karşı koymak için kullanılabileceği gibi bir anlam çıkarmadığınızı umuyoruz. Bu, 'medyayı tüketip sonra melatonin almak' gibi bir şey değil. Aslında döngü dışı olan, zamanında yatağa gitmek için yardıma ihtiyaç duyan veya seyahat etmeleri gerekenler için tercih edilmesi gereken bir takviyedir. Eğer uykunuzun geldiğini hissetmiyor, geceler, uyumakta çok zorlanıyorsanız da doktorunuza danışarak tüketmeniz de fayda var.

Melatonin takviyeleri baş ağrısı, baş dönmesi, mide bulantısı ve sinirlilik gibi yan etkilere yol açabilir. Ayrıca melatonin kullanımı  canlı rüyalar veya kabuslarla ilişkilendirilmiştir, bunun nedeni melatoninin vücudun daha derin uykuda daha uzun süre kalmasına neden olması olabilir, çünkü uyku döngümüzün en derin aşaması olan REM döngüsü, genellikle daha yoğun rüya görme ile ilişkilidir.

Melatonin Takviyesi Alırken Nelere Dikkat Etmeliyiz ?

Melatonin takviyesi herkes için uygun olmayabilir. Bununla birlikte doğal yollarla metalonini artırmayı tercih ediyor da olabilirsiniz. Ancak takviye almaya karar verdiyseniz bu maddelere dikkat edin.

-Melatonin takviyesi alırken etiket ile içeriğin uyuşup uyuşmadığını mutlaka kontrol edin. 

-Takviyenizi alacağınız markanın güvenilirliğini mutlaka araştırın.

-Melatonin takviyesi almaya kendi kendinize karar vermeyin. Mutlaka doktorunuza danışın.

-Özellikle hamile- emziren veya otoimmün bir bozukluğa sahipseniz melatonin kullanımından uzak durun.

Melatonin takviyeleri ne kadar yararlı olursa olsun, en iyi melatoninin doğal olarak vücutta sentezlenen melatonin olduğu unutulmamalıdır. Akşamları ışığa maruz kalmayı stratejik olarak azaltmak ve yatma zamanınız yaklaştıkça ışık kaynaklarından kaçınmak, ekran maruziyetini azaltmak zamanında uyuma yeteneğiniz üzerinde büyük bir etkiye sahip olabilir. 

O zaman herkes elindeki telefonu/tableti/laptobu yavaşça yere bıraksın ve ekran süresini kontrol ederek bir adım atmaya başlasın ☺