Nane Kaç Kalori?

Dünyada en çok kullanılan bitkilerden biri olan nane, ballıbabagiller bitki ailesinin mentha cinsinden geliyor. Taze ya da kurutulmuş olarak tüketilebilen nane, yemeklerin içine lezzet verici olarak eklenebiliyor. Aynı zamanda bitkiden elde edilen nane yağı, genellikle diş macunu, diş eti spreyleri, şekerler ve güzellik ürünlerinde kullanılıyor. Yüksek oranda antioksidan bileşen içeren naneyi diğer baharatlarla birlikte yemeklerinizde kullanabilir ve tuz alımını, dolaylı olarak da sodyum alımını azaltabilirsiniz. Kendine özgü ferahlatıcı bir aromaya sahip olan bitki, zengin lif kaynağı olmasının yanı sıra demir, manganez gibi mineraller ile C, A ve folat gibi vitaminler içeriyor.

Nanenin faydaları

• Nanedeki mentol bileşeni mide ağrısı, gaz, şişkinlik ve bağırsak alışkanlıklarındaki değişiklikler gibi sindirim semptomları ile karakterize olan irritabl bağırsak sendromunun (IBS) tedavisini destekleyici rol oynuyor.

• Nane yağının, düzenli olarak kullanıldığı takdirde hazımsızlık problemi yaşayanlarda tedavi edici etki gösterdiğine dair çalışmalar bulunuyor.

• Nane yağı koklamak beyin fonksiyonlarının düzenlenmesine yardımcı oluyor.

• Emziren annelerin göğüs ucu yara ve çatlaklarının tedavisinde nane yağı kullanması öneriliyor.

• Nane çayı tüketimi soğuk algınlıklarında üst solunum yolları semptomlarının tedavisini destekleyici rol oynuyor.

• Nane çayı içmek ve nane yaprağı çiğnemek ağız kokusuna neden olan bakterilerin yok edilmesine yardımcı oluyor.

• Yüksek oranda antioksidan bileşenler içeren nane, toksin maddelerin vücuttan atımını destekleyerek bağışıklık sistemini güçlendiriyor ve hastalıklara karşı vücudun savunma kapasitesini artırmaya yardımcı oluyor.

Nane nasıl yetiştirilir?

Kendine özgü ferah bir kokuya sahip olan naneyi evde de kolayca yetiştirebilirsiniz. Nane yetiştirmek için 35-45 santimetre çapında ve 20-25 santimetre yüksekliğinde saksı satın almanız gerekiyor. Saksının alt kısmında fazla suyun akabileceği ve bitkinin hava alabileceği drenaj delikleri olmasına dikkat etmelisiniz. Ayrıca kumlu ve humuslu toprakları seven bitki için çiçekçilerden ya da yapı marketlerden özel olarak hazırlanmış saksı toprağı temin edebilirsiniz.

Bir demet taze nane satın alın ve naneleri dal şeklinde ayırın. Köklerinin bir santimetre yukarısından makasla kesin. Daha sonra her bir dalın tepesinde birkaç yaprak ve dal bırakarak gövdesini yaprak ve yan dallardan temizleyin. Her bir dalı ayrı ayrı su bardaklarına yerleştirerek güneş gören bir alanda kökleninceye kadar bekletin. Saksınızın yaklaşık 3/4’üne toprağı ekleyin ve toprağın içine 5-6 santimetrelik oyuklar hazırlayın. Hazırladığınız oyuklara köklenmiş nane dallarını yerleştirin. Üzerlerini toprakla örtün. Toprağını kontrol ederek nemi azaldığında sulayın. Son olarak sulama yaparken yapraklarına su gelmemesine de dikkat edin.

Nane limon nasıl yapılır?

Soğuk kış aylarının en lezzetli ve faydalı bitki çaylarından biri olan nane limon çayı için kuru ya da taze nane kullanabilirsiniz. Bir cezvenin içine 2 tatlı kaşığı kuru nane ekleyin. Yarım limonu en az 6-7 parça olmak üzere küçük parçalar halinde kabukları ile birlikte doğrayın. Doğradığınız limonları kuru nanenin yanına ekleyin. Nane limon karışımının üzerine yaklaşık 1.5 bardak su dökün ve ocağın altını yakarak kaynamasını bekleyin. Karışım kaynadıktan sonra ocağın altını kısın ve yaklaşık 5 dakika kadar kaynamaya bırakın. Bir süzgeç ile süzerek fincana alın. Kuru nane yerine taze nane kullanmak istiyorsanız 10-12 dal naneyi yıkayıp limon ile birlikte kaynatabilirsiniz. Dilerseniz tatlandırmak için bal kullanabilirsiniz. Nane limon çayının etkilerini gösterebilmesi için sıcak tüketilmesi öneriliyor. Siz de her gün bir fincan nane limon çayı içerek bağışıklık sisteminizi güçlendirebilirsiniz.

Nane satın alırken nelere dikkat edilmeli?

Nane her mevsim bulunabilen sebzeler arasında yer alıyor. Ancak soğuk kış aylarında çayı daha çok içildiği için kış aylarında satış oranı daha yüksek oluyor. Naneyi kuru ya da taze olarak satın alabilirsiniz. Kuru naneyi satın alırken açıkta satılanlarından kaçınmalısınız. Naneye ferahlatıcı aromasını veren uçucu yağ bileşenleridir. Açıkta satılan kuru nanelerin antioksidan özelliğe sahip yağ bileşenleri bozulabiliyor. Bu nedenle kapalı ambalajda satılan kuru naneleri tercih etmelisiniz. Taze nane satın alırken yaprakları sararmış ve lekeli olanlardan uzak durmalısınız. Canlı ve koyu yeşil renkli, hasar görmemiş olmasına dikkat etmelisiniz.

Nane nasıl saklanır?

Kuru nane ve yaş naneyi farklı yöntemlerle uzun süre besin değerini kaybetmeden muhafaza edebilirsiniz. Taze naneyi buzdolabında saklamak için nane yapraklarını tek tek ayıklayın. Ayıkladığınız yaprakları iyice temizlenene kadar bol su ile yıkayın. En son durulama suyuna bir miktar sirke koyarak yaklaşık 15 dakika yaprakları sirkeli suda bekletin. Sudan çıkararak süzgece alın ve fazla suyunu atmasını sağlayın. Temiz ve kuru bir mutfak bezinin üzerine süzgeçteki naneleri yayın ve iyice kuruyana kadar bekletin. Kuruyan nanelerinizi bir başka temiz ve kuru bezin içine alın ve bezi katlayarak buzdolabına yerleştirin. İhtiyaç duyduğunuzda taze naneleri bezin içinden alarak kullanabilirsiniz. Bu yöntemle nanelerinizi yaklaşık dört hafta taze bir şekilde koruyabilirsiniz. Kuru naneyi ise cam kavanozlarda ya da bez torba içinde saklayabilirsiniz. İster cam ister bez içinde olsun, kuru naneyi saklayacağınız alanın serin, ısı ve ışık almayan rutubetsiz bir ortam olması gerekiyor. Naneyi sakladığınız kabın ağzını sıkı bir şekilde kapatmalısınız ve diğer baharatlardan ayrı bir yerde tutmaya özen göstermelisiniz. Uygun koşullarda kuru naneyi yaklaşık 6 ay muhafaza edebilirsiniz.

Nanenin kullanım alanları

Nane, çay ve alkollü içeceklerden soslara, salatalara ve tatlılara kadar çeşitli yiyecek ve içeceklerde kullanılabiliyor. Taze ya da kurutulmuş nane yaprakları ağız kokusunun giderilmesinde de önemli rol oynuyor. Nane yağı koklamanın soğuk algınlığı tedavisinde ve beyin fonksiyonlarının çalışmasında etkili olduğu düşünülüyor. Nane yağı kapsül olarak da tüketilebiliyor. Kuru ya da taze naneyi çorbalara, cacık ve ezme gibi yoğurt ile yapılan mezelere kullanabilirsiniz. Salataların içine ve yemeklerin üzerine dekoratif amaçlı taze nane ekleyebilirsiniz. Limonata, buzlu çay gibi içeceklere hoş bir aroma getirmesi için kullanabilirsiniz. Nane limon çayı yapabilir ya da diğer bitki çayları ile birlikte farklı karışımlar hazırlayabilirsiniz.

Nane yerine ne kullanılabilir?

Nane yerine benzer bir aromaya sahip olan kekik bitkisini kullanabilirsiniz. Naneye oranla daha keskin ve acı bir lezzete sahip olan kekik de taze veya kuru olarak kullanılabilir. Tıpkı nane gibi kekikle de kekikli limon çayı yapabilir, salata, çorba ve yemeklere tatlandırıcı olarak ekleyebilirsiniz. Fesleğen de yine naneye alternatif olarak düşünülebilecek diğer bir bitki. 

Nanenin tarihçesi

Ülkemizde yaygın olarak kullanılan geleneksel bir bitki ve baharat çeşidi olan nane faydaları ile ön plana çıkıyor ve geçmişi binlerce yıl öncesine dayanıyor. Anavatanının Akdeniz sahilleri olduğu düşünülen bitki kalıntılarına M.Ö. 1200-600 yıllarına ait Mısır mezarlarında rastlanmış. Ortadoğu ülkelerinde de yaygın olarak kullanılan nane, misafirlere içecek olarak ikram ediliyor. Antik Yunanlılarda gelin taçlarının üzerine hoş koku vermesi nedeniyle eklenen nane, o dönemde yorgunluk gidermesi amacıyla banyo suyuna da serpilirdi. Romalılar naneyi sindirime yardımcı olması amacıyla ve yemek sonrasında da ağız temizleyici olarak kullanırdı. Birçok kültürde nane misafirperverliği sembolize ediyor ve misafirlere karşılama ve dostluk işareti olarak sunuluyor. Nane adını Antik Yunan efsanevi karakteri Minthe'den alıyor. Yunan efsanesine göre, Minthe bir nehir perisi idi. Yeraltının Tanrısı Hades, Minthe'ye aşık oldu ve Hades'in karısı Persephone, öğrendiğinde Minthe'yi bir bitkiye dönüştürdü, böylece herkes onun üzerinde dolaşıp onu ezecekti. Büyüyü çözemeyen Hades, Minthe'ye muhteşem bir aroma verdi, böylece insanlar onu muhteşem kokusu nedeniyle yanlarında taşıdı.