Kafein bağımlılığı,belirtileri ve komplikasyonları

Sabahları uyanmak için ya da geceleri uyanık kalmak için, uzun sohbetlerinize eşlik etmesi için ya da sadece bir şeyler içmek için kahveye sarılıyor olabilirsiniz. Peki ya kafein bağımlısı olduysanız?

Faydalı olduğunu bildiğimiz çoğu şeyin zararlarını yok sayarak ilerliyoruz. Mesela kahve! En zinde günler en keyifli kahve saatleriyle başlamıyor mu hep? Ya da en yorgun akşamlar arkadaşlarımızla içilen ve uzun sohbetlere eşlik eden kahve saatleriyle bitmiyor mu yine? Uykun varsa kendine getiriyor, biraz umut arıyorsan bir fal kapatıyor, belki sadece tadını seviyorsun. Üstelik metabolizmayı hızlandırmaya destek oluyor, vücudunuzu kendine getirmek için merkezi sinir sistemini de uyarıyor. ‘E bu kadar güzel şeyin arasında ne zararı olabilir?’ dediğinizi duyar gibiyiz. Evet, kararında tükettiğimizde bu yüz güldüren etkilerin hepsine sahip ancak dozunu bilmek önemli. Aksi takdirde farkına varmadan kafein bağımlısı olabilir ve kötü etkileriyle yaşam kalitemizi düşürmeye başladığını görebiliriz. Kafein ihtiyacı alt seviyeler ve günlük maksimum ihtiyaç arasında gezinmeyi bırakıp çizgiyi aştığında bir bağımlılığın göstergesi olabilir. Peki bağımlı mıyız yoksa sadece normal bir tüketici mi? Gelin öğrenelim.

Kafein bağımlılığı hakkında bilmeniz gerekenler

Kafein bağımlılığı,belirtileri ve komplikasyonları İnsanlar kahve ve diğer kafeinli içeceklere oldukça hızlı bir şekilde bağımlı olabilirler. Bunun nedeni, beyindeki sürekli tüketimin ürettiği kimyasal değişikliklerdir. Birisi günlük olarak kafein tüketiyorsa, tıpkı diğer uyuşturucu veya alkol gibi bağımlılık yaratan maddelere olduğu gibi bir tolerans geliştirmeye başlar. Bir süre sonra, kullanıcı aynı uyanıklık etkilerini üretmek için gittikçe daha fazla kafeine ihtiyaç duyar. Düzenli kafein içenler, maddenin ürettiği uyandırma fonksiyonuna alışır ve aynı “kafein düzeltmesini” elde etmek için yavaş yavaş daha yüksek miktarlara çıkarlar. Diğer ilaçlara benzer şekilde, uzun süreli kullanımdan sonra aniden kafeini bırakanlar, yoksunluk semptomlarından muzdarip olmaya ve yoğun istek duymaya başlayacaktır. Kahve muhtemelen en sık kullanılan kafein kaynağı olsa da, birçok yaygın yiyecek ve içecekte de bulunur. Bu nedenle kafein alımınız sandığınızdan daha yüksek olabilir.

Kafein bağımlılığına bağlı kafein zehirlenmesi ve kafein çekilmesi hem fiziksel hem de psikolojik olarak çok rahatsız edici olabilir. Ancak her ikisi de çeşitli diğer durumlarla kolayca karıştırılabilir. Örneğin, kafein ile zehirlenen insanlar dikkat eksikliği sorunu olanlara benzer semptomlar gösterebilir ya da kafein yoksunluğu duygudurum bozuklukları ile benzer semptomları paylaşarak karıştırılmasına sebep olabilir. Bununla birlikte kafein bağımlılığı birçok farklı sağlık sorununa neden olabilir ve onları şiddetlendirici etki gösterebilir.

Kafeinli içecekleri kafeinsiz içeceklerle karıştırarak günlük kafein alımınızı kademeli olarak azaltmak, yoksunluk belirtileri olmadan kafeinden kaçmak için en iyi yoldur.

Kafein bağımlılığı belirtileri

Kafein bağımlılığı,belirtileri ve komplikasyonları Kafein uyarıcı bir madde olduğundan, kafein zehirlenmesi beyin ve sinir sisteminin uyarılması ile ilişkili bir semptom kümesine neden olur. Kafein kullanıcıları, kafeinin onlara verdiği artan enerji ve uyanıklıktan yararlanırken, dozunu kaçırıp bunu bağımlılık haline getiren tüketiciler tarafından yaşanan, hoş olmayan semptomlar şunları içerir:

Huzursuzluk
Sinirlilik
Fazla heyecan
Uyku güçlüğü
Titreme
Kas seğirmesi
Düşüncelerin ve konuşmaların karışması
Kızarmış surat
Artan kalp atış hızı ve baş dönmesi
Mide bozukluğu
Artan idrara çıkma

Kafein yoksunluğu

Kafein yoksunluğu tipik olarak geri tepme etkisine neden olur ve zehirlenmenin etkilerinin tersi olan semptomlar üretir. Bu etki kafeine bağımlı olanlarda çok daha derin hissedilir.

Kafein yoksunluğu çeken insanlar tarafından en sık fark edilen semptom şiddetli, yoğun baş ağrısıdır. Kafein zehirlenmesinden çıkıp tüketimi durdurulan insanlar, genellikle çok yorgun ve hatta uykulu hissederler. Konsantre olmada zorluk çekebilir, depresif veya sinirli olabilirler. Kafein yoksunluğu çeken insanlarda bulantı, kusma, kas ağrısı veya grip benzeri semptomlar da yaşanabilir.

Tüm bağımlılıklarda olduğu gibi, zehirlenme ve geri çekilme paterni, kafeinin keyifli etkilerinden uzaklaşıp duygusal zorlukları maskeleyebilir. Enerji eksikliği, motivasyon düşüklüğü ve depresyon kafein bağımlılığının altında gelişebilir. Bazı insanlar, işleriyle ilişkili zihinsel ve fiziksel aktivitelere yönelik enerjiyi ve ilgiyi artırmak için kafeinin uyarıcı etkilerini kullandığından, kafein çekilmesi iş bağımlılığıyla örtüşerek performansı düşürebilir.

Kafein bağımlılığının diğer bozukluklar üzerine etkisi

Kafein bağımlılığı,belirtileri ve komplikasyonları Kafeinin uyarıcı etkileri, diğer bozukluklara benzeyebilen, aynı şekilde hissedilebilen, bu nedenle kolayca karıştırılabilen fiziksel semptomlara ve davranışlara neden olabilir. Bağımlılığınızı farkına varabilmek için doktorunuzla, diyetisyeninizle veya psikoloğunuzla yaşadığınız sorunları paylaşırken ne kadar kafein tükettiğinizi ve bunu ne sıklıkta yaptığınızı bildirmeniz önemlidir.

Örneğin, kafein zehirlenmesi panik ataklar gibi anksiyete bozuklukları ile kolayca karışabilen semptomlar üretir. Aynı zamanda çok fazla kafein kullanmak, bu bozuklukların semptomlarını kötüleştirebilir ve kişinin hissettiği endişe duygusunu yoğunlaştırabilir. Artan yarış düşünceleri, zihni susturmayı zorlaştırmak, titremeyi arttırmak, gevşemeyi ve kaliteli uykuyu önlemek gibi etkilerle yaşam kalitenizi düşürebilir. Manik ataklar, uyku düzensizliği, migren, ilaçların yarattığı yan etkiler, panik ataklar da kafein bağımlılığıyla karıştırılabilen sorunlar arasında olduğu gibi kafein bu sorunları tetikleyici olarak da rol oynayabilir. Bununla birlikte, diğer bağımlılıklarda olduğu gibi, kafein kullanımı sizi sakinleştirip, endişe duygunuzu geçici olarak hafifleterek bağımlılığınızla başa çıktığınızı hissettirebilir. Yine de unutmamanız gerekiyor ki bu bir bağımlılık.

Kafeine bağımlı olabileceğinizi düşünüyorsanız ne yapmalısınız?

Kafein bağımlılığı,belirtileri ve komplikasyonları Bağımlılık sadece kafeinin aşırı kullanımını değil, aynı zamanda olumsuz etkilerini görmenize rağmen yaşamla başa çıkmak için kafeine güvenmeyi de içerir. Bağımlı olup olmadığınızı anlamak için aşağıdaki adımları izleyin:

Alımınızı değerlendirin: Tipik bir günde, çay, hazır kahve, soda ve diğer yaygın kafein içeren yiyecek ve içeceklerle çok daha güçlü olan gurme espresso, latte ve cappuccino da dahil olmak üzere ne kadar kafein tükettiğinizi hesaplayın.

Nasıl hissettiğinize dikkat edin: Düzenli bir dozu kaçırırsanız kafein veya yoksunluk belirtilerinin etkilerini ve duygularınızı, işlevlerinizi ve ilişkilerinizi nasıl etkilediğini düşünün. Örneğin, çok fazla veya çok az kafeine ulaştığınız günlerde sinirlenir misiniz? Bir doz eksik kafeinde baş ağrısı veya yorgunluk hissediyor musunuz? En önemlisi, gün boyunca kafeine ihtiyacınız var mı?

Etkileri düşünün: Kafeinin herhangi bir yan etkisinin yanı sıra düzenli tükettiğiniz kafein dozunu kaçırırsanız ortaya çıkan yoksunluk belirtilerini not edin. Kalp çarpıntısı, uykusuzluk gibi semptomlarınızı gözlemleyin.

Yukarıdakilerden herhangi birine verdiğiniz yanıtların endişe verici olduğunu düşünüyorsanız, sağlık uzmanınızla konuşmak yararınıza olacaktır. Hamileyseniz veya emziriyorsanız ya da kardiyovasküler hastalıklarla baş ediyorsanız kafein tüketiminizi gözden geçirmeyi ihmal etmeyin ve kendinizi makul dozda tutmaya alıştırın.

Kafein bağımlılığı,belirtileri ve komplikasyonları Kısır bağımlılık döngüsü, tıpkı diğer bağımlılık yapıcı maddelerde olduğu gibi kafein bağımlılığında da olur. Kafeinin etkileri azaldıkça, enerjide bir çökme hissedebilirsiniz ve kafein artışı olmadan güne normal devam edemezsiniz. Bu yüzden kafeini aniden kesmek yerine yavaş yavaş azaltmaya yönelebilirsiniz. Kafeine bağımlı olduğunuzu hissetmiyor sadece sağlıklı olandan daha fazla tükettiğinizi düşünüyorsanız da kafein alımınızı azaltmaya yönelerek bu bağımlılığın gelişmesinin önüne geçebilirsiniz.

Depresyon veya anksiyete gibi devam eden duygusal bir problemle başa çıkmak için aşırı miktarda kafein kullandığınızı düşünüyorsanız, bu problemleri tedavi etme seçenekleri hakkında doktorunuzla konuşun. Doğru tedavi sizin için büyük bir fark yaratabilir. Kafein bağımlılığı genellikle diğer davranışsal bağımlılıklar ile örtüşür. Bu nedenle kafein ihtiyacının nereden geldiğinin ele alınması Pandora'nın kutusunu açar ve diğer duygudurum bozukluklarınızı gün yüzüne çıkarabilir.

Aslında kafein bağımlılığı o kadar yaygın ki çoğu zaman fark etmiyoruz bile. Ancak başa çıkamayacağımız bir sorun değil. Sadece bilinçlenmeli ve çözüm yollarını aramalıyız. Eğer bağımlı olduğunuzu düşünüyorsanız Kafein bağımlılığımızdan 5 günde kurtuluyoruz! içeriğimiz yardımınıza koşabilir.

Kaynak