Prebiyotik ve probiyotikleri konuşuyoruz!
Probiyotik ve prebiyotiklerin sağlığa yararlı olduğu konusunda hepimiz hemfikiriz. Peki probiyotik ve prebiyotiklerin farkı nedir, hangi besinler doğal kaynaklarıdır, ne zaman takviyeye ihtiyaç duyulur?
Son zamanlarda probiyotik ve prebiyotikleri sıklıkla duyuyor ve beslenmemize nasıl dahil edeceğimizi düşünüp duruyoruz. Kısaca özetlemek gerekirse; vücudun ikinci beyni olarak adlandırılan bağırsaklar, kendine özgü bir floraya sahip. Bu flora içerisinde yüz milyonlarca bakteri bulunuyor. Sağlıklı bir bireyin bağırsak florasında yararlı ve zararlı bakteriler bir denge içerisinde ve bu dengeyi sağlayan aynı zamanda bağırsak florasının sağlığına katkıda bulunan bakterilere probiyotikler deniyor. ‘’O zaman prebiyotik nedir?’’ diye düşünüyor olabilirsiniz. Oldukça popüler ve birbirine benzer yazılsa da fonksiyonları farklı olan prebiyotik ve probiyotikler nedir, gelin birlikte inceleyelim…
Probiyotik nedir?
Bağırsak florasında bulunan ve buradaki zararlı mikroorganizmaların sayılarını azaltmaya yardımcı olan bağırsak dostu bakterilere probiyotik denir. Bifidobacterium, Streptoccoccus ve Lactobacillus grubundaki mikroorganizmalar probiyotik bakteriler olarak bilinir. Bağışıklık sisteminin güçlendirilmesine destek olan bu canlı mikroorganizmalar, dışarıdan besinlerle ya da takviyelerle alınır. Örneğin bifidobakteriler, doğumdan sonra bağırsakları sindirim için hazırlayan ve aynı zamanda bağırsak içinde koruyucu bir bariyer oluşturan ilk bakteri türlerinden biridir. Bağırsaktaki bu faydalı bakterilerin fonksiyonlarını tam anlamıyla yerine getirebilmesi için kendilerini beslemesi gerekir ve tam bu noktada devreye prebiyotikler girer.
Prebiyotik nedir?
Prebiyotikler ve probiyotikler bağırsak sağlığının ve dolayısıyla genel sağlık durumunun korunması için önemli bileşenlerdir. Prebiyotikler, probiyotiklerin yaşamlarını sürdürebilmesi için tükettiği besinlerdir. Yiyeceklerimizin sindiremediğimiz, ancak bağırsağımızdaki dost bakteriler tarafından fermente edilebilen ve yakıt olarak kullanılabilen bazı kısımları vardır. Yiyeceklerimizin bu kısımları prebiyotikler (veya lif) olarak bilinir. Prebiyotikler, mikroplara büyümeleri ve bağırsaklarda yerleşmeleri için ihtiyaç duyduğu besin kaynakları olarak tanımlanabilir. Hem probiyotik hem de prebiyotik içeren besinlerden yeterli ve dengeli miktarda tüketmek, bağırsak floranızı sağlıklı tutmanıza yardımcı olabilir.
Prebiyotik kaynakları nelerdir?
Bağırsakların sindiremediği ve ancak probiyotikler tarafından sindirilebilen lifler iyi bir prebiyotik kaynağıdır. Muzdaki inulin ya da çeşitli meyve ve sebzelerde bulunan frukto-oligosakkaritler (FOS) olarak bilinen küçük zincirli karbonhidratlar prebiyotik besinlerdir. Ayrıca bir diğer lif formu olan galakto-oligosakkaritler (GOS) içeren kuru baklagiller iyi bir prebiyotik kaynağıdır.
Prebiyotik lif içeriği yüksek diğer yiyecekler şunlardır:
Probiyotik kaynakları nelerdir?
Bazı besinlerin içerisinde doğal olarak sağlığa yararlı bakteri ve maya bulunur. Örneğin yoğurt probiyotik bakteri içeriği yüksek, önemli bir besindir. Aynı zamanda gıdalarda doğal olarak bulunan şeker ve lifin fermantasyonu sonucu oluşan fermente besinlerde iyi birer probiyotik kaynağıdır.
Probiyotik gıdalar şunlardır:
- Lahana turşusu
- Kimchi (Bir çeşit yöresel Kore yemeği)
- Kombucha çayı
- Kefir
- Diğer Turşu çeşitleri
Son yıllarda doğal prebiyotik ve probiyotik kaynaklarının zamansızlık ya da isteksizlik sonucu tüketilememesinden dolayı probiyotik-prebiyotik takviyelerinin kullanımı yaygınlaşmıştır. Sağlıklı bir bağırsak florasına sahip olmak ve sindirim sistemi problelerinizden kurtulmak için doktorunuza danışarak bu takviyeleri de kullanabilirsiniz.