Satvik Beslenme

Satvik beslenme, kökleri 5000 yıl öncesinde dayanan ve Hindistan’da tıbbi bir sistem olarak kabul edilen Ayurveda’ya özgü beslenme şeklidir. Ayurveda'ya göre denge, dünyayı döndüren anahtardır. Genel yaşam kalitenizi en yüksek seviyeye çıkarabilmek için hayatınızın her bölümünde dengeyi ararsınız. Kişinin beslenme düzeni bunun büyük bir bölümünü oluşturur çünkü hem zihinsel hem ruhsal hem de fiziksel sağlığa büyük ölçüde katkıda bulunur. İşte burada yüksek lifli, az yağlı, vejetaryen ve dengeli bir diyet olan satvik diyet devreye girer. Peki, bu diyetin amacı nedir? Nasıl ve neden uygulanır? Birlikte inceleyelim…

Satvik beslenme nedir?

Satvik, Sanskritçe bir kelime olan "Sattva"dan türemiştir. Hint yoga felsefesine göre Sattva; saf, temiz, güçlü, bilge, etik, enerjik ve yaşamsal olan anlamına gelir. Satvik beslenmeyi de bu doğrultuda sağlıklı bir zihin ve vücut dengesi ile iç huzuru ve ruhsal dinginliği bir araya getiren bir beslenme şekli olarak tanımlayabiliriz. Bu diyet programı, doğal olarak yetiştirilen ve olgunlaşan yiyecekleri kapsar. Meyveler, sebzeler, kepekli tahıllar ve sert kabuklu yemişlerin; zihni ve bedeni temizleyerek optimal fiziksel ve zihinsel sağlığı sağladığına inanılır. Bir bakıma vejetaryen beslenmeyi andıran satvik diyetin enerjiyi artırdığı, mutluluk, sakinlik ve zihinsel berraklık sağladığı düşünülür. Bu beslenme programını benimseyenlerin diyetinde taze meyve ve sebzeler, filizlenmiş tahıllar, kökler, yumrular, kuruyemişler, inek sütü, lor ve bal yer alır.

Satvik Beslenme ilkeleri nelerdir?

Satvik beslenme inanışına göre bireylerin yediği yiyecekler düşünce süreçlerini ve doğayı etkiler. Kişinin kendine ve doğaya zarar vermeden sağlıklı besinler seçmesini sağlar. Satvik diyetinin uygulanabilmesi için bazı ilkelere uyulması gerekir;

·       Besinler, uyarıcı ve kimyasal maddeler içermemelidir.

·       Aşırı tuzlu yiyeceklerden kaçınılmalıdır. Turşu, salamura ve tuzla kurutulmuş besinler tüketilmemelidir.

·       Tüm yiyecekler taze olmalıdır. Bir gece önce pişirilen yemekler ertesi gün kullanılmamalıdır.

·       Mikrodalgada pişirilmiş, genetiği değiştirilmiş, konserve veya işlenmiş gıdalardan kaçınmalıdır.

·       Acı baharatlar, turp, biber, soğan, mantar, sarımsak, çikolata, kahve, çay ve derin yağda kızartılmış yiyecekler tüketilmemelidir

·       Yumurta, et, balık, kümes hayvanları tüketilmemelidir.

·       Alkol ve sigara içilmemelidir.

·       Şeker, şekerli yiyecekler, gazlı içecekler tüketilmemelidir.

·       Ayda bir iki kez oruç tutulmalıdır.

·       Sandalye de oturup masada yemek yerine sindirim ve boşaltım sisteminin daha iyi çalışmasını sağlayan bağdaş kurarak yerde yemek yemek tercih edilmelidir.

·       Yemek sırasında vücudun ilgisini sadece yemeğe vermesi sağlanmalıdır (konuşmak, TV izlemek, çalışmak, bilgisayarda oyun oynamak sindirimin verimliliğini azaltır).

Satvik diyette göre tüketebileceğiniz yiyecekler:

·       Ispanak, patates, bezelye, karnabahar, havuç gibi tüm sebzeler

·       Mango, muz, papaya, kavun, çilek, elma tüm meyveler

·       Arpa, darı, kinoa, bulgur, pirinç gibi tüm tahıllar

·       Hindistan cevizi ürünleri dâhil her türlü kuruyemiş ve tohum

·       Keten tohumu yağı, susam yağı, zeytinyağı, avokado gibi tüm sağlıklı yağlar

·       Süt, yoğurt, peynir gibi yüksek kaliteli süt ürünleri

·       Soya, nohut, mercimek, kuru fasulye gibi bakliyatlar

·       Zencefil, zerdeçal, kişniş yaprağı, kimyon, fesleğen, çemen gibi baharatlar ve otlar

·       Bal

·       Bitki çayları

Satvik beslenme şeklini kimler tercih ediyor?

Satvik beslenme programı özellikle yoga yapanlar tarafından tercih edilir. Ruhsal, fiziksel ve zihinsel bütünlüğün sağlayıcısı olarak kabul edilen yoga egzersizlerinin satvik diyetle desteklendiğinde bilinç seviyesini yükselttiğine inanılır. Ayurvedaya göre bu diyet, kişinin kendini sakin, huzurlu ve dingin hissetmesini, enerjik, yaratıcı ve dengeli bir kişiliğe sahip olmasını sağlar. Et ve et ürünlerinin olmaması nedeniyle özellikle vejetaryen beslenenler için ideal olan satvik beslenme programı, çevreye zarar vermek istemeyen aktivistlerin de ilgisini çekebilir. Sanatçılar, entelektüeller, felsefeciler ve ruhani yolculuğu benimseyenler arasında satvik beslenme yaygındır.

Satvik beslenmenin zayıflama üzerine etkisi

Besinler çiğ ya da hafif pişirilmiş şekilde tüketildiğinden dolayı sağlıksız yağ alımı söz konusu değildir. Pişirme şekli genellikle haşlama ve fırınlamadır. Derin yağda kızartma işleminin uygulanmadığı besinler kalori açısından daha düşüktür. Aynı zamanda yüksek oranda lif içeren sebze ve meyveler sindirim sisteminin düzenli çalışmasını destekler. Bağırsak hareketlerini hızlandırarak kabızlık gibi problemlerin üstesinden gelmenizi sağlar. Mideden geç sindirilen lifli besinler uzun süre tokluk hissi yaratarak günlük kalori alımını düşürebilir ve metabolizmayı hızlandırarak zayıflamaya yardımcı olabilir. Ancak; içeriğinde her ne kadar taze sebze, meyve kuruyemişler içerse de sağlık için yararlı et grubundaki besinlerin kısıtlandığı bu diyet, bazı bilim çevreleri tarafından sağlıklı bir diyet olarak kabul edilmez ve zayıflama temelli ortaya çıkmamıştır.

Kaynak