Besin Desteği (Supplement) Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler

Vitamin ve mineral yetersizlikleri halk sağlığı açısından önemli bir sorundur. Ancak besin desteği kullanımında dikkatli olunmalıdır çünkü bilinçsiz kullanımında yarar yerine zarar görmeniz mümkündür.

Besin desteği bir besin ögesinin yüksek dozdaki miktarının hap, kapsül veya şurup şeklinde doğal beslenmeye ek olarak alınan şeklidir. Yeterli ve dengeli bir beslenme programında besin desteğine gerek yoktur. Çünkü hem zenginleştirilmiş besinler hem de besin destekleri/supplementlar, yararları etkilerine rağmen, temel besin gruplarını içeren dengeli bir diyetin yerini tutamazlar. Besin destekleri çok sınırlı enerji içeren diyetler uygulandığında, vitamin ve minerallerin yetersiz alımının söz konusu oldu­ğu durumlarda önemli kaynaklardır.
En yaygın besin destekleri; vitaminler, mineraller, aminoasitler, esansiyel yağ asitleri, posa, çeşitli bitkiler ve bunların ekstrelerini kapsar. Besin destekleri önerilirken bireyin yaşı, cinsiyeti, sağlık durumu, ilaç kullanımı gibi faktörler göz önünde bulundurulur ve buna göre doz belirlenir. Bu bakımdan doktora ve diyetisyene danışmadan besin desteği kullanmayınız.

Vitamin Ve Mineral Besin Desteklerinin Etiket Özellikleri

Bu ürünler, hijyenik ve besinin ögelerinin özelliklerini koruyacak şekilde ambalajlanmalıdırlar.
Vitamin ve mineral besin desteklerinin etiketlemesi kodeks alimentarius standardına göre yapılmalıdır. Ayrıca ürün adı besin desteği olarak yazılmalı ve içerdiği vitamin ve mineraller belirtilmelidir. Etiket okurken dikkat edilmesi gerekenler şunlardır;

• Vitamin ve mineral miktarları sayısal olarak belirtilmelidir.
• Vitamin ve mineral miktarları ürünün önerilen günlük tüketim miktarlarıyla uyumlu olmalıdır. Eğer farklı ise tek kullanımlık birim miktarı da verilmelidir.
• Vitamin ve minerallerle ilgili bilgiler besin ögesi referans alım yüzdesi (günlük alımın %kaçını karşılamaktadır) olarak belirtilmelidir.

• Etiket, ürünün nasıl kullanılması gerektiğini (miktar, sıklık, özel koşullar) belirtmelidir.
• Etikette, tüketicinin günlük maksimum miktarı (üst sınırı) aşmaması gerektiği belirtilmelidir.
• Besin desteklerinin yemek yerine (günlük öğün) geçmediği ve ürünün küçük çocuklardan uzak tutulması gerektiği belirtilmelidir.

Vitamin Mineral Yetersizlikleri

Vitamin mineral yetersizlikleri ülkemizde önemli bir sorundur. Yetersizliklerin başlıca nedenleri yetersiz ve dengesiz beslenme, besinlerin satın alınması, hazırlanması, pişirilmesi sırasında oluşan kayıplar, vücuttaki bir emilim bozukluğu, enfeksiyonlar, ilaç, alkol ve sigara kullanımı, doğum kontrol haplarının kullanımı gibi nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Ancak doğurganlık çağındaki kadınlar ve küçük çocuklar vitamin ve mineral yetersizlikleri yönünden daha fazla risk altındadır.
 
 

Supplement Kullanımının Gerekli Olduğu Durumlar

1. Düşük enerji içeren diyet tüketenler,
2. Yeterli ve dengeli beslenmeyi sağlayamayanlar (psikolojik yada ekonomik nedenlerden dolayı),
3. Vejetaryenler (özellikle hiçbir hayvansal gıda tüketmeyen veganlar),
4. Demir yetersizliği anemisi olanlar,
5. Bebek (D vitamini yetersizliğinin önlenmesi) ve çocuklar,
6. Gebe ve emzikli kadınlar (Demir, folat, B12 vitamini vb.)
7. Menopoz sonrası kemik kaybı fazla olan kadınlar,
8. Yaşlılar
9. Uzun süre ilaç kullananlar (antasitler, antibiyotikler, laksatifler, diüretikler),
10. Besin alımını engelleyen alerjik hastalıkları olanlar,
11. Bir hastalığa bağlı beslenme (nutrisyon) tedavisi alanlar,
12. Diyaliz tedavisi gören hastalar, vb.
Yukarıda belirtilen durumlarda; kan değerleri dikkate alınarak uygun besin destekleri önerilebilir. Radyoterapi uygulanan kişiler için vitamin mineral besin desteği yapılması konusunda ortak bir görüş yoktur. Sigara kullananlar için C vitamini supplementı önerilmektedir. Ancak besin desteklerinin kullanımı ile alkol ve sigaranın zararlı etkileri önlenememektedir.
Besin Desteği (Supplement) Kullanılırken Dikkat Edilmesi Gereken Kurallar:

• Eğer herhangi bir hastalığınız yoksa, doktorunuz önermemiş ise supplement kullanmayın,
• Günlük beslenme durumunuzu değerlendirin,
• Hiçbir supplement besinlerin içinde bulunan sağlık için gerekli besin öğelerini sağlayamaz,
• Herhangi bir ilaç kullanıyorsanız doktorunuza danışmadan vitamin/mineral supplementı kullanmayın. İlacın etkisini azaltabilir yada etkileşim sonucu yan etki yapabilirler,
• Supplement kullanacaksanız tek bir vitamin yerine, multivitamin desteğini tercih edin,
• Supplementları önerilen dozlarda alın,
• Yeterli ve dengeli beslenmeye öncelik verin .