Aşure Kaç Kalori?

Aşurenin 100 gramında 313 kalori bulunmaktadır. Aşurenin 1 kasesi (110 gr) 344 kalori, 1 çorba kaşığı (20 gr) 63 kaloridir. Aşurenin 100 gramı 55.64 gram karbonhidrat, 7.13 gram protein, 5.05 gram yağ, 6.2 gram lif içermektedir.

Asırlardır Türk mutfağının gözde lezzetlerinden biri olan aşure birlik, dayanışma, sevgi ve paylaşımı simgelemesiyle güzel bir tatlı olmanın ötesinde maneviyat barındırıyor. İçerisinde birçok faydalı bakliyat bulunan bu lezzet, farklı dinlerde farklı hikâyeler ve anlamlar taşıyor. Murat Paşa Camii’nin vaizi Süleyman Baki, aşurenin temsil ettiği değerleri zengin içeriğine gönderme yaparak “Müslüman, Hristiyan, Ortodoks… Aşure gibi bir araya gelip toplanmamız lazım, aynı kazanın içinde, hep birlikte güzel bir hayat yaşamak için. Aşure bunu simgeliyor.” sözleri ile açıklıyor.

Aşurenin faydaları nelerdir?

Aşure, bakliyattan kuru yemişe, kuru meyveden baharata kadar besin değeri yüksek çok sayıda malzeme içeriyor. Hem lezzetli hem de faydalı bir tatlı tüketmek isteyenler için tek başına dengeli bir öğün sunuyor.

Aşure, bitkisel kaynaklı besinlerle hazırlandığından kolesterol içermiyor. Düşük doymuş yağ oranı ve çözünür posaya sahip baklagiller ile kuru yemişler sayesinde kalp damar sağlığını koruyor. Diğer yandan ‌Omega-3 yağ asidi bakımından kan kolesterolünü düşürücü etkiye sahip. Mineral ve antioksidan yoğunluğu yüksek olan tatlı, bağışıklığı kuvvetlendiriyor.

İçerisindeki meyveler A, E ve C vitaminlerinin, tahıllar B vitaminleri ile demir ve çinko minerallerinin, yağlı tohumlar ise ‌anti-inflamatuar özellikteki ‌Omega-3 yağ asitlerinin alınmasını sağlıyor. Vitamin ve mineral dengesini koruyarak depresyon riskini azaltıyor. Özellikle büyüme çağındaki çocukların zekâ gelişimi, doku yapımı ve enerji ihtiyacı için yardımcı olarak büyümeyi destekliyor. Enerji ihtiyacı artan emzirme dönemindeki annelerin beslenmesine katkıda bulunarak süt yapımını ve kalitesini artırıyor. Fındık, ceviz, fıstık ve kuru incir gibi lif bakımından zengin besinler sayesinde bağırsak hareketlerini düzenliyor. Kabızlığı önleyici etki gösteren tatlı, bağırsak ve rektum kanserlerine yakalanma olasılığını düşürüyor.

Aşure, tümüyle bitkisel malzemelerle hazırlandığı için vejetaryenlerin protein ihtiyaçlarını rahatlıkla karşılayabilecekleri, vejetaryen dostu bir yiyecek olarak kabul ediliyor. Hem sağlıklı hem de damak tadınıza hitap edecek zengin içerikli bir tatlı arayışındaysanız, aşureyi tarif listenizin en başına yerleştirebilirsiniz. Kilo kontrolüne önem veriyorsanız, tatlınızı başlı başına bir öğün olarak tüketebilir ya da porsiyonu küçültebilirsiniz.

Aşurenin tarihçesi

Kimi din alimlerine göre İslamiyet öncesinde kimilerine göre ise İslamiyet ile birlikte doğan aşure geleneğinin asırlara dayanması ve farklı kültürlerde de kendine yer bulması, çok sayıda rivayet ve mucize ile ilişkilendiriliyor. İslam dünyasında her yıl muharrem ayında pişirilen aşurenin doğuşuyla ilgili en eski rivayet Nuh Tufanı’nı işaret ediyor. Rivayete göre, ‌Hz. Nuh’un gemisi bir tufandan geçerek Cudi Dağı’nın zirvesine oturuyor. Gemi karaya oturduktan sonra gemideki malzemeler toplanıp kaynatılarak aşure yapılıyor. Gemidekiler açlıktan ölmekten aşure sayesinde kurtuluyor.

Bazı İslam alimlerine göre, aşure geleneği muharrem ayında gerçekleşen ve geleceğe yön verdiği kabul edilen diğer önemli mucizevi olaylarla da bağdaştırılıyor. Aşure günü, ‌Hz. Adem’in tövbesinin kabul edildiği, ‌Hz. ‌Musa'nın halkı zalim Firavun'dan kurtardığı, ‌Hz. Halil’in ‌Nemrut'un ateşinden kurtulduğu ve Yakub peygamberin oğlu ‌Hz. ‌Yusuf'a kavuştuğu gün olarak da kabul görüyor. Bu mucizevi olaylar kutsal kitaplarda geçmemekle birlikte din âlimleri arasında anlatılıyor.

Aşurenin, Osmanlılar döneminde helvacıların yetiştirdikleri aşçı ve kiler ağaları tarafından pişirilerek aşure testileri ile halka dağıtıldığı ve bu şekilde kültürdeki yerini koruduğu biliniyor. Doğuşu insanlık tarihi kadar eski olan aşure geleneğine göre, her yıl “Aşure Günü” olarak isimlendirilen özel günde, evlerde aşure pişirilip üzeri özenle süslenerek yakın çevre ve mahalleliye ikram ediliyor. Tüm Anadolu’da bilinen bu gelenek, günümüzde mahallelerde bireysel olarak uygulanmakla beraber lokal derneklerin düzenlediği organizasyonlar aracılığıyla da şenlik havasında sürdürülüyor.

Aşurelik bakliyat nasıl yetiştirilir?

Aşurenin ana malzemesini birer bakliyat grubu besini olan nohut ve fasulye oluşturuyor. Nohut, yarı kurak iklime sahip alanlarda, ilkbahar yağışlarının azaldığı ve hava sıcaklıklarının yükseldiği dönemlerde serpme yöntemiyle ekiliyor. Metrekareye 45 adet nohut düşecek şekilde ekim gerçekleştirilerek bitkinin köklerine gübreleme yapılıyor. Yapraklar ve baklalar tamamen sarardığında hasat ediliyor.

Sıcak iklim bitkisi olan fasulye, iyi drene edilmiş toprağa ekiliyor. Çimlenme için havaların sıcak olduğu dönemler tercih edilirken çiçeklenmenin serin hava koşullarında olmasına özen gösteriliyor. Ekim yapıldıktan sonra 100 gün boyunca özel sulama metotları ile tohumun çimlenmesi ve çiçeklenmesi sağlanıyor. Yaprak ve baklaların sararması gelişimin tamamlandığının, hasat zamanının geldiğinin habercisi oluyor.

Aşure hangi mevsimde yenir?

Aşure, İslam inancına göre, ay takviminin birinci ayı olan muharrem ayının onuncu günü yapılıyor. Ancak geleneksel tavrın dışında sağlıklı bir seçenek olarak aşure tüketmek istiyorsanız, içeriğindeki bakliyat, kuru meyve ve baharatların yoğunluğu dolayısıyla sonbahar ve kış aylarını tercih edebilirsiniz.

Aşure yaparken nelere dikkat edilmeli?

Tam kıvamında, leziz bir aşure yapımı için önemli ipuçlarını bilmeniz gerekiyor. Buğday, nohut, fasulye gibi pişmesi zaman alan malzemeleri yumuşaması için bir gece boyunca suda bekletmelisiniz. Tatlınızın renginin koyulaşmaması için, kuru incir ve kuş üzüm gibi meyveleri kullanmadan önce 10 dakika kadar sıcak suda bekletmeniz önemli. Rengini verdikten sonra aşure tenceresine alabilirsiniz. Tatlınızın daha lezzetli olması için yapımında içme suyu kullanabilirsiniz. Aşureniz piştikten sonra sulanmaması için ilave nişasta kullanımından kaçınmalısınız. İçerisindeki malzemelerin saldığı nişasta ile kıvam almasını sağlamalısınız.

Aşure nasıl saklanır?

Aşurenizi pişirdikten sonra buzdolabınızda saklayabilirsiniz. Ancak öncesinde tatlınızın soğumasını beklemelisiniz. Aksi hâlde içindeki malzemelerin ekşimesine ve tatlarının bozulmasına neden olabilirsiniz. Aşurenizi birkaç gün sonrasında tüketecekseniz, tatlınızı hava almayan saklama kabına koyarak buzdolabında saklayabilirsiniz. Eğer daha uzun süre saklamak istiyorsanız, tatlınızı buzdolabı poşetine ya da dondurucuya özel bir kaba koyarak dondurucuda bekletmelisiniz. Saklamak için buzdolabı poşeti kullanacaksanız, poşetin ağzının hava almadığından emin olmalısınız. Dondurucuda saklamış olduğunuz tatlınızı 6 saat öncesinde buzdolabınızın alt rafına koymalısınız. 6 saatlik süre sonunda dilerseniz tatlınızı bir süre de oda sıcaklığında bekletip afiyetle tüketebilirsiniz.

Aşure nasıl pişirilir?

Aşurenin tarifi kültürlere ve bölgelere göre değişiyor. Geleneksel olarak en az 7 adet malzemeden hazırlanması gerektiği söyleniyor. Kimi kültürde 10 adet kimi kültürde 12 adet malzeme kullanılıyor.

Tarifin ana malzemelerini su, şeker, buğday, nohut, fasulye ve kuru meyveler oluşturuyor. Süslemek için ise tercihe göre ceviz, Antep fıstığı, çam fıstığı, fındık, badem, Hindistan cevizi, tarçın, nar ve susam gibi kuru yemiş ve baharatlar kullanılıyor. Aşure yapımına bakliyatları bir gece önceden suda bekletmekle başlayabilirsiniz. Bir gece suda bekletmiş olduğunuz 3 su bardağı buğday, 1/2 su bardağı kuru fasulye ve 1/2 su bardağı nohudu malzemelerin pişme süreleri farklı olduğu için ayrı tencerelerde pişirebilirsiniz.

Baklagiller yumuşadıktan sonra kuru fasulye ve nohudun suyunu süzerek ana tencereye alın. Buğdayı ise aşurenin kıvamına katkı sağlaması için suyunu süzmeden ana tencereye koyabilirsiniz. Aşure tencerenizdeki malzemelerin üzerine 1,5 litre su, 1/2 çay bardağı süt, 2,5 su bardağı toz şeker, 1 adet çubuk tarçın, 8 adet karanfil, 10 adet dilimlenmiş kuru kayısı, 5 adet dilimlenmiş kuru incir, 1 çay bardağı kuru üzüm ekleyerek kaynamaya bırakın. Dilerseniz tarifinize 1/2 su bardağı tuzsuz yer fıstığı ve 1 yemek kaşığı gül suyu da ekleyebilirsiniz. Diyet yapıyorsanız ya da diyabet rahatsızlığınız varsa rafine şeker kullanmak yerine incir, kuş üzümü, kuru üzüm, kayısı ve tarçının miktarını artırarak tatlınızın lezzetini dengeleyebilirsiniz.

Aşureniz kaynarken dibinin tutmaması için ara ara karıştırabilir, tenceredeki su azaldıkça az miktarda su ilave edebilirsiniz. Aromayı daha da zenginleştirmek için, aşurenizi ocaktan almadan kısa bir süre öncesinde içerisine portakal kabuğu rendesi, limon kabuğu veya elma da ekleyebilirsiniz. Tatlınız istediğiniz kıvam ve lezzete eriştiğinde cam kâselere alarak üzerini ceviz, fındık, fıstık, nar ve kuş üzümüyle süsleyebilir, henüz ılıkken servis edebilirsiniz.

Aşure nelerle iyi gider?

Uzmanlar metabolizmayı daha etkin hızlandırması ve uzun süre tok tutması için, aşurenin bir fincan sütlü kahve ile birlikte tüketilmesini tavsiye ediyor. Şeker tüketiminizi kontrol altında tutmak için aşurenizin yanında tüketeceğiniz sütlü kahvenizi şekersiz olarak hazırlayabilirsiniz.

Aşurede şeker yerine ne kullanılabilir?

Beyaz şeker yerine bal, pekmez, ‌aloe ‌vera şurubu veya hurma şurubunu kullanabilirsiniz. Diğer yandan doğal tatlandırıcılardan faydalanarak da aşure yapmanız mümkün. Şurup ve tatlandırıcıların kullanım miktarlarını damak tadınıza göre ayarlayabilirsiniz.