Kuşburnu Kaç Kalori?

Çok eski çağlardan beri hem yemiş olarak tüketilen hem de çayı yapılan kuşburnu, bazı yörelerde kuş gülü veya gül burnu isimleriyle de biliniyor. C vitamini içeriği portakal, mandalina ve limondan daha yüksek olan meyvenin kırmızı, turuncu, mor ve siyah renkli türleri bulunuyor. Ülkemizde en çok bilinen kullanım alanları kuşburnu çayı, kuşburnu reçeli ve kuşburnu marmelatı olsa da aynı zamanda jöle, şurup, içecek, çorba, ekmek ve şarap yapımında da kullanılıyor. Yüksek besin değeri ve antioksidan özellikleriyle öne çıkan meyve, kozmetik alanında da sıklıkla hammadde olarak tercih ediliyor.

Kuşburnunun faydaları

• İçeriğindeki doğal şeker kandaki glukoz oranını dengelediği için şeker hastalarının rahatlıkla tüketebileceği bir besin olarak öne çıkıyor.

• Yüksek oranda antioksidan içeriyor. C vitamini oranı yüksek olduğu için kandaki oksijen oranını yükselterek cildi genç tutuyor.

• İçeriğindeki polifenol maddesi vücuttaki kanserli hücre sayısını azaltıyor, tümörlerin küçülmesine destek oluyor.

• İdrar atılımını artırıyor. Bu sayede mide ve bağırsaktaki zararlı bakterilerin sayısı azaldığından organların sağlıklı çalışması mümkün oluyor.

• Kabızlığa karşı etkili olduğu biliniyor. İçerdiği pektin bağırsakları harekete geçiriyor.

• Siyah nokta görünümünü azaltıyor. Ciltteki yağ salınımını dengeleyerek cilt yüzeyinin daha parlak ve pürüzsüz görünmesini sağlıyor.

• Bağışıklığı güçlendirerek alt ve üst solunum yolları enfeksiyonlarına karşı kalkan görevi görüyor. Bu sebeple özellikle kış aylarında sıklıkla tüketilmesi öneriliyor.

Kuşburnu nasıl yetiştirilir?

Ülkemizde kuşburnuna duyulan ilginin artması ve kuşburnunun faydaları üzerine yapılan araştırmaların etkisiyle kuşburnu mamulleri üreten işletmelerin sayısı artmış, buna bağlı olarak da bu bitkiye olan ihtiyaç fazlalaşmıştır. Kuşburnu, yetiştirilmesi çok meşakkatli olmayan ancak meyvesinin toplanması emek isteyen bir bitki olarak öne çıkıyor.

Son yıllarda yapılan araştırmalarla değeri gün yüzüne çıkan kuşburnu, zorlu iklim şartlarına karşı çok dayanıklı olmasıyla biliniyor. Deniz seviyesinden başlayarak 2.500 metre yüksekliğe kadar geniş bir yetişme sahasına yayılıyor. Soğuğa karşı oldukça dirençli olan bitki mayıs, haziran ve temmuz aylarında çiçek açıyor. Kökleri derine doğru gelişen kuşburnu ağacı kuraklığa karşı savaş veriyor. Toprak konusunda da seçici olmayan bitkinin en verimli hali nehir kenarlarında görülüyor. En iyi şekilde besin maddeleri açısından zengin, gevşek ve kumlu toprakta gelişim gösteriyor. Sulama ihtiyacı olmasa da sulandığı zaman meyvelerin daha iri olduğu gözleniyor. Güneşlenmenin çok olduğu açık arazide C vitamini yönünden zenginleşen meyvenin hasadı ise eylül ya da ekim aylarında yapılıyor.

Kuşburnu fidanının dikileceği yere yağışlar başlamadan önce çukur kazılması ve toprağın havalanmasının sağlanması gerekiyor. Fidan dikileceği zaman aşı yerinin ve kök boğazının toprak seviyesinden üstte olmasına dikkat etmek ve gübre vererek toprağı güçlendirmek gerekiyor.

Kuşburnu çayı nasıl yapılır?

Bağışıklık sistemini güçlendirdiği için kış aylarının en çok tüketilen içeceklerinin başında kuşburnu çayı geliyor. Kuşburnu çayı poşet çay olarak tüketilebileceği gibi evde kaynatılarak da hazırlanabiliyor. Kuşburnu çayı yapmak için kurutulmuş kuşburnu meyvesi kaynayan suya atılıyor. Her bir bardak için iki üç çay kaşığı kuşburnu meyvesi gerekiyor. Kaynayan suya atılan meyve yaklaşık 10-15 dakika kaynatılıyor. Süre sonunda demliğin üstü kapatılarak kısa bir süre dinlenmeye bırakılıyor. Arzu ederseniz çay içerisine kuşburnu çiçeği de ekleyebilirsiniz. Çayı demlerken meyvenin aşırı ısıya maruz kalmaması gerekiyor. Zira yüksek ısıda meyvenin içerdiği vitaminler kayboluyor, besin değeri azalıyor. Kuşburnu çayını bal ya da şekerle tatlandırarak da içebilirsiniz. Tarçın, karanfil, ıhlamur gibi bitkilerle karıştırarak kış çayı yapabilirsiniz.

Kuşburnu çayı diyet ya da egzersizle beraber kalori yakımını hızlandırıyor. Diyete yardımcı olmasının yanı sıra diyetin devamlılığını da sağlıyor. Zira uzun süreli diyetlerde vücut direnci azabiliyor ve bağışıklık zayıflayabiliyor. Kuşburnu ise bağışıklığı güçlendirerek diyetin sürdürülebilir olmasına yardımcı oluyor. Vücuttaki fazla suyu ve tuzu atarak ödem gideriyor. Metabolizmayı hızlandırarak kilo vermeye yardımcı oluyor. Son dönemde yapılan bilimsel araştırmalar da kan basıncını azalttığını ve kolesterolü düşürdüğünü tespit ederek obezite tedavisinde takviye olarak kullanılabileceğini ortaya koydu. 

Kuşburnu yağı ne işe yarar?

Kuşburnu yağı, kuşburnu çekirdeklerinden oldukça meşakkatli işlemler sonucu çıkarılan bir yağ çeşidi. Kuşburnu çekirdeği yağı soğuk pres yöntemiyle elde ediliyor ve çok az çıkıyor. Bu da kuşburnu yağının fiyatının hayli yüksek olmasına sebep oluyor. Kuşburnu yağı Omega 3, Omega 6, C vitamini, retinol, E vitamini, linoleik asit ve A vitamini içeriyor. Cilt üzerinde oldukça etkili olan yağ, gündelik hayatta kullandığımız birçok kozmetik ürününün içeriğinde bulunuyor. İçerdiği asitler cilt bariyerini yenileyerek daha genç bir cilt görünümü sağlıyor. Linoleik asit eksikliğinden kaynaklanan saç dökülmelerinde de etkili olduğu biliniyor. Masaj yapılarak saç derisine uygulandığında saç oluşumunu destekliyor. Egzama tedavisi için önerilen yağ aynı zamanda cilt kuruluğunu gideriyor.

Akne izlerini geçirerek cildin üst tabakasının yenilenmesine destek oluyor. Cildi beyazlatma etkisi olduğu için Asya ülkelerinde sıklıkla kozmetik ürünü olarak kullanılıyor. Ciltte yaşlanma sonucu oluşan kırışıklıkların derinleşmesini önlüyor, cilt elastikiyetini artırıyor. Düzenli kullanımda cilt sarkmalarını geciktiriyor. Cilt tarafından kolayca emildiği için doğal nemlendirici olarak kullanabilirsiniz. Yağlı ciltlerin ise kontrollü kullanması gerekiyor. Aksi halde yüzde yağlanmaya ve buna bağlı olarak sivilce oluşumuna yol açabiliyor.

Kuşburnu nasıl saklanır?

Kuşburnu Hipokrat zamanında iltihaplı yaralar için, Ortaçağ ve sonraki dönemde ise kanlı tükürük, diş eti kanaması, böbrek ve safra taşı düşürme ve yılancık hastalığına karşı tıbbi bitki olarak kullanılmış. Çok eski zamanlardan beri tüketilen bu meyvenin birkaç farklı saklama metodu bulunuyor. Mevsiminde aldığınız kuşburnunu buzdolabında en az 15 gün muhafaza edebilirsiniz. Taze halde derin dondurucuya konulduğunda 1 yıl kadar tazeliğini koruyor. Derin dondurucuda saklamak istiyorsanız, hava geçirmeyen bir saklama kabı kullanmanızı öneririz. Çünkü hava aldığı takdirde tazeliğini kaybediyor, içine istenmeyen kokular sinerek lezzeti bozuluyor.

Kurutarak saklamak da etkili yöntemler arasında yer alıyor. Bu yöntemde taze toplanan meyve, temiz bir bez üzerine serilerek güneş altında bekletiliyor. Bu işlem esnasında hijyene önem göstermek, meyveyi dış etkenlerden korumak önemli. Hava sıcaklığına bağlı olarak 10 ila 15 gün içerisinde kuruyan meyveyi nem ve yağıştan muhafaza etmek gerekiyor. Kurutulan meyve cam bir kavanoz ya da pamuklu bir bez içerisinde 2 yıldan daha uzun bir süre saklanabiliyor.

Kuşburnu marmelatı nasıl pişirilir?

• Meyvelerin sapı ve uç kısmındaki tüyleri bıçak yardımıyla kesiliyor.

• İki ucu temizlenen meyve yıkanarak düdüklü tencereye konuluyor. Tencereye meyvelerin üzerini geçecek kadar su ilavesi yapılıyor. 40-45 dakika boyunca, orta hararetli ateşte iyice yumuşayıncaya kadar haşlanıyor.

• Yumuşayan meyveler ezilerek süzgeçten geçirmeye uygun hale getiriliyor. Hafifçe ezilen meyveler, tahta kaşık yardımıyla ince delikli bir süzgeçten geçiriliyor. Bu esnada çekirdeklerin süzgecin üzerinde kalmasına dikkat ediliyor.

• Süzgeçten geçirme aşaması birkaç defa tekrar ediliyor, süzgeç tıkandığında su altına tutularak işleme devam ediliyor.

• Süzülen karışım, ufak tüy ve dikenlerden tamamen arındırılmak için ince bir tülbentten geçiriliyor. Kaynatmak için hazır olan püreye yoğunluk ve damak zevkine uygun olan miktarda şeker ilave ediliyor ve kaynatılmak üzere ocağa konuluyor.

• 25-30 dakika orta ateşte devamlı karıştırılarak pişiriliyor ve bu esnada oluşan köpükler temizleniyor. Kıvamı kontrol edilerek ocaktan alınıyor ve sıcak marmelat kavanozlara pay ediliyor.

• Kavanozların ağzı sıcakken kapatılarak vakumlanması sağlanıyor. Kavanozlar oda sıcaklığına geldiğinde marmelatlar hazır hale gelmiş oluyor.

• Kuşburnu marmelatı hazırlanırken kıvam kontrolü yapmak için marmelatın soğumuş olması önemli. Zira marmelat soğudukça koyulaşıyor.