Semizotu Kaç Kalori?

Semizotunun 100 gramında 22 kalori bulunmaktadır. Semizotunun 1 demeti (124 gr) 67 kalori, 1 adedi ( 8 gr) 2 kaloridir. Semizotunun 100 gramı 1.77 gram karbonhidrat, 2.64 gram protein, 0.12 gram yağ, 1.59 gram lif içermektedir.

Tarlada, bahçede ya da saksıda kolaylıkla yetişebilme özelliğine sahip olan semizotu, hem soğuk hem sıcak olarak yeniyor ve faydaları saymakla bitmiyor. Düşük kalorisi ve yüksek besin değeriyle dikkat çeken semizotu, bahar ve yaz aylarında sofralarımızın baş tacı olmayı kesinlikle hak eden lezzetli bir sebze.

Semizotunun faydaları nelerdir?

Tüm sebzeler arasında en fazla Omega-3 değerine sahip olan semizotu, günlük Omega-3 ihtiyacımızın büyük bir bölümünü karşılıyor. Vücut tarafından üretilemediği için mutlaka besinler yoluyla alınması gereken bu yağ asidi, vücuttaki kötü kolesterol miktarını azaltmaya, kan basıncını dengelemeye ve kalp krizi riskini önlemeye yardımcı oluyor. Tümör gelişiminin ve kanserin yayılmasınının engellenmesinde de olumlu bir rolü olan Omega-3 düzenli bir şekilde vücuda alındığında konsantrasyon ve hafıza problemleriyle de savaşıyor. Özellikle et ürünlerini tüketmeyenler için harika bir Omega-3 kaynağı olan semizotu, günlük Omega-3 ihtiyacının karşılanması için uzmanlar tarafından da tavsiye ediliyor.  

Omega-3 yağ asitleri dışında alfa linolenik asit, EPA, DHA, glutatyon, glutamik asit ve aspartik asit bakımından zengin olan semizotu kalp-damar sağlığını da koruyor. Bakteri ve mantar üremesine karşı koruyucu etkiye sahip ve vücudu hastalık yapıcı mikroorganizmalara karşı savunuyor.

İçerdiği mineraller sayesinde vücudumuzun ihtiyacı olan besinlerin çoğunu karşılıyor. İçeriğindeki demir ve bakır mineralleri, kırmızı kan hücrelerinin üretimine yardımcı olurken sağladığı yüksek oksijen miktarıyla hücreler ve organların iyileşme hızını artırarak dolaşımı hızlandırıyor. Semizotunda bulunan B, C, E ve K vitaminleri ile çinko, magnezyum, potasyum ve folat mineralleri, bağışıklık sistemimizin korunmasında büyük rol oynuyor. İçerdiği bu vitaminler sayesinde yorgunluk, halsizlik ve depresyona iyi gelerek vücudun enerjisini artırıyor. 

Lif bakımından zengin olan semizotu sindirim sisteminin daha rahat, dengeli ve düzenli çalışmasına yardımcı olarak kabızlık gibi sindirimsel problemlerin ortadan kalkmasına katkı sağlıyor. Aynı zamanda idrar söktürücü ve toksin temizleyici özelliğe de sahip. Böbrekteki kumu ve taşı dökmeye yardımcı olmasının yanı sıra dizanteri ve hemoroid problemlerinin tedavisinde olumlu etki gösteriyor.

İçerdiği yüksek su oranı, düşük kalorisi ve düşük glisemik indeksi ile kan şekerinin dengelenmesini sağlayarak vücudun formda kalmasına yardımcı oluyor. Antioksidan özellikli A vitamini sayesinde cilt ve göz sağlığının iyileştirilmesi ve korunmasında önemli bir rol oynarken, C vitamini ile de bağışıklık sistemini güçlendiriyor ve bağırsaklarda demir emiliminin rahat yapılmasını sağlıyor.

Semizotuna kendine özgü rengini veren betalin pigment grubu ise serbest radikallerin sağlıklı hücrelerde mutasyonlara neden olmasını sağlayarak vücutta kanser hücrelerinin gelişmemesinde etki gösteriyor. Çocukların gelişiminde önemli rol oynayan yağ asitlerini ve vitaminleri içerdiği için özellikle değerli bir besin olan bu sebze çocukların mutlaka tüketmesi gereken gıdalar arasında.

Tüm bunların yanı sıra semizotundan yapılan lapa cilt üzerine sürüldüğünde arı ve yılan sokmalarından kaynaklanan enfeksiyonu azaltıyor; yanık, apse, egzama, siğil ve çıban gibi cilt üzerinde meydana gelen problemlerin giderilmesinde olumlu rol oynuyor. Havanda dövülerek kaynamış su ya da sütle karıştırılarak içilen semizotu tohumları bağırsak kurtlarını dökmeye de yardımcı oluyor.

Semizotunun tarihçesi

Ülkemizde daha çok büyük şehirlere yakın bölgelerde (Ege, Akdeniz ve Marmara) iri yapraklı kültür formları ile ticari boyutlarda yetiştirilen semizotunun ana vatanı Hindistan olarak bilinmekle birlikte, Himalaya Dağları, İran, Güney Rusya ve Anadolu da bu bitkinin ilk olarak çıktığı yerler olarak kabul ediliyor.

Semizotu nasıl yetiştirilir?

Semizotu hem doğada yabani olarak kendiliğinden yetişen hem de iri yapraklı cinsiyle ticari amaçlı kültür yetiştiriciliği yapılan mevsimlik bir sebze. Ilık iklim sebzesi olan semizotu, soğuk ve özellikle kırağıdan zarar görüyor. Sebzenin en iyi gelişme mevsimi erken ilkbahar olarak kabul ediliyor. Sıcak ve gün uzunluğunun fazla olduğu yerlerde, ayrıca susuz kaldığında hemen çiçeklenen semizotu, çiçeklendiği takdirde besin değeri düşeceği için nemli ve ılık bölgelerde başarılı şekilde yetiştiriliyor. Toprak yönünden pek seçici bir bitki olmamakla birlikte, en iyi sonucu organik maddelerce zengin kumlu-tınlı, tınlı ve killi-tınlı topraklarda veriyor.

Bol sudan hoşlanan ve tohum ile üretilen semizotunun tohumunu zirai ürün satan yerlerden temin edebileceğiniz gibi mevcut semizotundan da toplayabilirsiniz. Bitkinin genellikle sarı, bazen eflatun, pembe ya da kırmızı renkli olan ve erselik özellikler taşıyan küçük çiçeklerinin döllenmesiyle olgunlaşan küçük kapsül durumundaki meyvelerinin içinde çok sayıda siyah renkli minik tohum bulunuyor. Tohumları toprağa ekildikten yaklaşık 15-20 gün sonra çimlenmeye başlıyor. Saksıda bile kolaylıkla yetiştirilen semizotu, sıcağı ve ışıklı ortamları seviyor, sıcak yaz mevsiminde düzenli olarak sulanması gerekiyor. Doğal gübre ile toprağı tazelendiğinde gelişimi daha hızlı, daha sağlıklı ve daha bereketli oluyor.

Semizotu hangi mevsimde yenir?

Bir bahar ve yaz sebzesi olan semizotu mayıs, haziran ve temmuz aylarında bol ürün veriyor ve her gün tüketilebiliyor. Zeytinyağlı ya da yoğurtlu olarak hazırlandığında yaz sofralarımıza çok yakışan semizotu, serin ve taze tadıyla sıcak havaların etkisini hafifletmeye yardımcı oluyor.

Semizotu seçerken nelere dikkat edilmeli?

Semizotu seçerken yaprakları tohumlu olanları değil, canlı yeşil renkli, diri ve körpe olanları tercih etmelisiniz. Toprağa yakın olarak yetiştiğinden, besin olarak tüketilmeden önce yaprakların çok iyi yıkanması ve metal bıçak kullanılmadan doğranması gerekiyor. Elle parçalamayı tercih etmeyenlerdenseniz doğrama aşamasında doğal malzemelerden yapılan bıçakları kullanabilirsiniz.

Semizotu nasıl saklanır?

Semizotu yıkanmadan, kuru ve çiğ bir şekilde küçük hava delikleri açılan bir buzdolabı poşeti içerisinde diğer sebze ve meyvelerle temas etmeden üç gün buzdolabında saklanabiliyor. Yıkanıp, temizlenip doğrandıktan sonra,  hava delikleri açılmış bir poşet içerisinde derin dondurucuya konulan semizotunun, yaz mevsimi dışında da tüketilebilmesi için dokuz ay boyunca dondurularak muhafaza edilmesi gerekiyor.

Semizotu nasıl pişirilir?

Kendine has mayhoş tadıyla çok lezzetli bir sebze olan semizotu hem soğuk hem sıcak şekilde hazırlanan tarifleriyle sofralarda yerini alabiliyor. Pişirilmeden tek başına ya da sarımsaklı/sade yoğurtla servis edilebildiği gibi, damak tadına göre hazırlanmış çeşitli salataların içinde limon ve zeytinyağlı soslarla da kullanılabiliyor. Kök kısımları topraklı olan semizotunun çiğ olarak tüketilmeden önce yapraklarının tek tek ayıklanması ve bol suda zedelenmeden yıkanıp süzülmesi gerekiyor. Sıcak servis etmek için ise pişirmeden önce yine bol suda iyice yıkandıktan sonra, iri parçalar halinde doğranıp zeytinyağı, soğan, domates ve bulgur ya da pirinçle sulu yemek olarak hazırlanıp yenebiliyor.

Semizotu nelerle iyi gider?

Semizotu, balık ve et ağırlıklı sofralarda salata ve meze olarak tüketildiğinde bir öğünde almanız gereken yeşil yapraklı sebze ihtiyacınızı önemli ölçüde karşılıyor. Pişirilip yoğurtla birlikte servis edildiğinde lezzeti katlanan besin, aynı zamanda böreklerde de peynirle birlikte harmanlanıp lezzetli bir iç malzeme olarak değerlendirilebiliyor.

Semizotu yerine ne kullanılabilir?

Her ne kadar kendine özgü bir tadı olsa da semizotu ile yapacağınız salata ve yemekleri, benzer özellikler gösteren sebzelerden pazı ve ıspanakla da hazırlayabilirsiniz. Ispanak ve pazıyı da iyice yıkayıp irice doğrayarak pirinçle birlikte zeytinyağlı yemek olarak tüketebileceğiniz gibi, mevsim salataları ya da peynirli soğuk mezeler hazırlarken de kullanabilirsiniz.