Çörek Otu Kaç Kalori?

İki bin yıldan fazla süredir çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılan çörek otu, "her derde deva" bir besin olarak biliniyor. Baharat olarak da kullanımı yaygın olan bu bitki Doğu Avrupa, Ortadoğu, Hint Yarımadası ve Batı Asya’da yetiştiriliyor. Ülkemizde de hem beslenmede hem de doğal tedavi yöntemi olarak sıklıkla kullanılıyor ve Afyon, Burdur, Isparta bölgelerinde yetiştirilebiliyor.

Çörek otunun faydaları

• Çörek otunun geçmişte baş ağrısı, diş ağrısı, burun tıkanıklığı, bağırsak kurtları, parazitler ve konjunktivit (pembe göz) için kullanıldığı biliniyor. Günümüzde ise gaz, kolik, ishal, dizanteri, kabızlık ve hemoroid gibi çeşitli bağırsak hastalıklarında kullanılıyor. Özellikle sindirim sistemi hastalıklarında yaygın olarak kullanılan çörek otu, şişkinliği azaltıyor ve mideyi rahatlatıyor.

• Zengin besin öğesi içeriği ile de öne çıkan çörek otu, iyi bir bitkisel protein kaynağı. Aynı zamanda sağlıklı yağlar bakımından da oldukça zengin bir içeriğe sahip. Yağ içeriğinin büyük bir kısmını linoleik asit ve palmitik asit oluşturuyor. Çörek otu yağı ise %0,5-2,5 kadar esansiyel yağ içerebiliyor. Yağ asidi içeriği, çörek otunun yetiştiği bölgeye göre değişkenlik gösteriyor.

• Çörek otu yağının bileşenleri arasında en çok timokinon öne çıkıyor. Esansiyel yağların en önemli biyoaktif bileşenlerinden biri olan timokinon, birçok faydalı etkiye sahip. Bununla ilgili laboratuvar çalışmaları timokinonun kanserli farelerde tümör büyümesini yavaşlattığını gösteriyor. Üstelik kanser hücrelerini öldürmek için uygulanan radyasyon tedavilerinin neden olduğu doku hasarını önlemede de etkili. Bu etkilerin insanlardaki karşılığı henüz bilinmediği için asıl tedavi metodu olarak kullanımı önerilmiyor. Bu nedenle eğer mevcut tedavinize ek olarak çörek otu yağı veya çörek otu kapsülü kullanmak isterseniz önce doktorunuza danışarak doz bilgisi almanız gerekiyor.

• Çörek otu, yüksek oranda lif içeriğine sahip. Ayrıca demir, bakır, çinko, fosfor, kalsiyum mineralleri ve B1, B3 ile B9 vitaminleri için de önemli bir kaynak.

• Besin olarak çörek otu tohumu kullanılabildiği gibi çörek otunun yağı da yaygın şekilde kullanılıyor. Ayrıca çörek otundan elde edilmiş özütlerden yapılan çörek otu yağı kapsülü bulmak da mümkün.

• Romatizma hastalıklarında semptomları önlemede ve ağrıyı azaltmada etkili. Çörek otu yağı anti-inflamatuar etkisi sayesinde eklemleri rahatlatıyor ve ağrıyı azaltıyor.

• Tıbbi amaçlarla kullanılan diğer bitkilere göre daha kuvvetli anti-bakteriyel, anti-fungal, anti-viral ve anti-parazitik etki gösteriyor. Aynı zamanda çörek otu yağı, kuvvetli antioksidan özellik gösteriyor. Vücutta inflamasyonu azaltıyor, cilde doğrudan uygulandığında inflamatuar cilt hastalıklarında rahatlama sağlıyor.

• Çörek otu, solunum yolu bozukluklarında da faydalı etkilere sahip. Astım, alerji, öksürük ve bronşit gibi bazı solunum yolları hastalıklarında kullanıldığı biliniyor.

• Yüksek kolesterol seviyelerini düşürmeye yardımcı oluyor. Sağlıklı yağ içeriği sayesinde kan yağlarını düzenleyerek kolesterolün daha sağlıklı düzeylerde tutulmasını sağlıyor. Bu faydalar, çörek otu öğütülmüş olarak tüketildiğinde daha iyi görülebiliyor.

• Yapılan araştırmalar diyabetli bireylerde kan şekerinin düzenlenmesinde de faydalı olabileceğini gösteriyor. Tip 2 diyabetli hastalarda yapılan deneylerde oral anti-diyabetik ajanlarla birlikte çörek otunun veya çörek otu yağının düzenli kullanımının kanda açlık plazma glukozu ve HbA1c seviyelerinde anlamlı düşüş gözleniyor.

• Topikal kullanımda da oldukça etkili olduğu bilinen çörek otu yağı, ciltte inflamasyonu azaltıyor ve anti-bakteriyel etkisiyle yaraların iyileşmesine yardımcı oluyor, cildin yenilenmesini destekliyor. Ayrıca saç için de oldukça faydalı olan çörek otu yağı, saçı nemlendirerek daha güçlü ve parlak bir görünüme kavuşmasını sağlıyor. Çörek otu yağı, doğrudan saça sürülüp uygulanabileceği gibi çörek otu sabunu olarak da kullanılabiliyor.

• Çörek otu yağı, farklı yağ karışımlarına eklenerek veya tek başına cildi nemlendirmek için kullanılıyor. Kuru ciltleri yumuşatarak nemlendiriyor. Ayrıca el ve vücut için çörek otu sabunu kullanmak da cildin nem dengesini sağlamasına yardımcı oluyor.

• Çörek otu ve çörek otu yağı doğrudan cilt üzerine uygulanarak eklem ağrısı, baş ağrısı ve çeşitli cilt rahatsızlıkları için de tedavi amaçlı kullanıyor. İnflamasyonu azaltıcı etkisi sayesinde sedef hastalarında sedefli bölgelere çörek otu yağı uygulandığında cildi yumuşatıyor ve yeni sedef plakları oluşumunu azaltıyor.

Çörek otu yağı alırken nelere dikkat edilmeli?

Çörek otunun sağlığa yararlı bileşenlerinden faydalanmak istiyorsanız, kaliteli bir çörek otu yağı almanız önemli. Bu yüzden ambalajında yazılanları mutlaka okuyun. Ayrıca soğuk sıkım yöntemiyle üretilmiş olan çörek otu yağını tercih etmeniz gerekiyor. Diğer üretim yöntemleri yüksek ısı içerdiği için sağlıklı yağların ve vitaminlerin kaybolmasına neden olabiliyor.

Organik olanları tercih ederek pestisit kalıntısının daha az olduğundan emin olabilirsiniz. İçindekiler kısmını gözden geçirin. İçeriğinde farklı yağlar, eklenti maddeler ve koruyucular olanları değil, %100 çörek otu yağı içeren ürünleri tercih edin. Plastik veya şeffaf cam şişeler ışığı geçireceği için yağ çok daha hızlı bir şekilde bozulabiliyor. Üstelik plastik ambalajlar, yağ asitleri ile tepkimeye girerek kanserojen bileşenlerin açığa çıkmasına neden olabiliyor. Bu sebeple koyu renkli cam şişede olan yağlardan alın ve daima kapalı dolaplarda muhafaza edin.

Çörek otu ne kadar tüketilmeli?

Belirli hastalıklar için etkisi kanıtlanmış belli bir doz olmasa da yapılan laboratuvar çalışmaları sonuçlarına göre günde 2 gramdan fazla çörek otu tüketilmemesi öneriliyor. Çörek otuna beslenmenizde daha çok yer vermek istiyorsanız, günde 1-3 çay kaşığı kadar kullanabilirsiniz.

Çörek otu nasıl saklanır?

Çörek otu, kolayca bozulan bir yiyecek olmasa da yüksek yağlı yapısı nedeniyle oksitlenebiliyor. Bu nedenle oda sıcaklığında, nemli olmayan bir dolapta saklanmalı. Çörek otu yağı ise ışıktan ve ısıdan korunmalı. Koyu renkli, cam bir kavanozda ışık almayan ve ısı kaynaklarından uzakta muhafaza edilmeli. Diğer baharatlar gibi uzun süre beklediğinde aflatoksin birikimi olabileceğinden, çok sık tüketmiyorsanız fazla miktarlarda almamanızı, daha küçük paketlere yönelmenizi öneriyoruz.

Çörek otu nasıl kullanılır?

Çörek otunun yemekleri ve salataları tatlandırmak için baharat olarak kullanımı oldukça yaygın. Ayrıca poğaça, ekmekler ve pide benzeri hamur işlerinin üzerine serpilerek de tüketilebiliyor. Çörek otu ekleyeceğiniz pide, ekmek ve poğaça gibi yiyeceklerde hamur biraz piştikten sonra çörek otu serpin. Bu sayede çörek otu hem yanmıyor hem de sağlıklı yağ içeriğini daha iyi koruyabiliyor. Çörek otuna beslenmenizde daha çok yer vermek istiyorsanız kahvaltılarda soslar, peynir gibi yiyecekler üzerine serperek ya da salata soslarına ekleyerek tüketmeniz öneriliyor.

Çörek otu yağı ise yine pide, ekmekler ve çeşitli hamur işi yiyecekler üzerine sürülerek kullanılabiliyor. Pişirme yağı olarak kullanımı önerilmiyor. Ayrıca çorba ve kızartma gibi yemeklerde de kullanılabilse de sağlık üzerindeki etkilerinden daha çok yararlanabilmek için çörek otu yağını çiğ olarak kullanmanız tavsiye ediliyor. Kahvaltıda söğüş sebzeler, öğle ve akşam yemeğinde ise yemeğin yanında tükettiğiniz salatada çörek otu yağı kullanabilirsiniz.

İsterseniz haşlanmış sebzelerin veya pişmiş sebze yemeklerinin üzerine dökebilirsiniz. Yağı eklediğiniz yemeğin çok sıcak olmamasına dikkat edin, bu sayede sağlığa faydalı bileşenlerin korunduğundan emin olabilirsiniz. Çörek otu yağı kullanımı sırasında miktara dikkat etmek de oldukça önemli. Birçok faydalı etkiye sahip olsa da yine de bir yağ olduğunu ve 1 gramının 6 kalori içerdiğini unutmamalısınız. Bu nedenle kullanırken miktarına dikkat etmenizi tavsiye ediyoruz.

Çörek otu nelerle iyi gider?

Çörek otu ve çörek otu yağı, birçok besinle beraber ve birçok yemekte baharat olarak kullanılıyor. En çok ekmek, poğaça ve pide gibi hamur işi yiyeceklere yakıştırılan çörek otu, yoğurt üzerine serpilerek de tüketiliyor. Baharat karışımları, soslar ve salatalarda da yaygın olarak kullanılıyor. Çörek otu tohumlarını öğüterek toz haline getirebilirsiniz. Bu şekilde hazırladığınız soslara ve sevdiğiniz diğer baharatlara karıştırarak tüketebilirsiniz.