Leblebi Kaç Kalori?

Leblebinin 100 gramında 268 kalori bulunmaktadır. 1 avuç (20 gr) leblebi 54 kaloridir. 1 kase ( 170 gr) leblebi 456 kaloridir. Leblebinin 100 gramı 38.34 gram karbonhidrat, 19.8 gram protein, 3.4 gram yağ, 21.4 gram lif içermektedir.

Kuruyemiş sevenlerin favorilerinden biri olan leblebi, nohudun birtakım işlemlerden geçirilmesi ile ortaya çıkıyor. Sağlıklı bir atıştırmalık çeşidi olan bu bitki tanesi, dış kabuğu çıkarılıp fırında kavrulduğunda hazır hale geliyor. Farklı baharatlarla harmanlandığında ortaya değişik tat ve görünüşlerde leblebi çeşitleri çıkıyor. Yetiştirilme, ayıklanma, kavrulma ve isteğe bağlı aromaya bulanma süreçlerinden geçerek hazır hale gelen leblebi, sağlığa faydalı olduğu için de tercih sebebi. Leblebi üretimi konusunda ilk akla gelen şehir Çorum olsa da aslında pek çok il ve ilçede üretimi yapılıyor ve leblebiyi Türkiye’nin hemen her yerinde bulmak mümkün.

Leblebinin faydaları 

Leblebi vücut için faydalı kuruyemişler arasında. Bu faydalar leblebi türlerine bağlı olarak değişkenlik gösteriyor. Bununla birlikte lif bakımından zengin olan leblebi cildin yenilenmesine yardımcı oluyor, kırışıklıkların önlenmesinde etki gösteriyor. Mide asidini azaltması sayesinde akut reflü ve gastrit rahatsızlıklarının giderilmesine destek olduğu gibi aynı zamanda gaz sancısı ve ishal gibi bağırsak sorunlarının çözümü için de yaygın biçimde tercih ediliyor. A, C ve E vitaminleri ile sodyum, demir, kalsiyum, potasyum ve bakır içeriyor. Mideyi tok tutmasının yanı sıra içeriğindeki demir ve kalsiyum sayesinde enerjiyi ve direnci artırıyor. Demir bakımından zengin olması bağışıklık sistemini güçlendirip kansızlık sorunları yaşayanlara yardımcı oluyor. Bunların yanı sıra kalp sağlığına da faydalı olduğu bilinen leblebi kolesterol sorununun önüne geçilmesine yardımcı oluyor.

Leblebinin tarihçesi

Tarihi kaynaklardan elde edilen bilgiye göre nohudun işlenmesi ile elde edilen leblebi, ilk kez 14. yüzyılda 1370’lerde Şeyh Murat Gazi tarafından bulundu. Bu keşif sonrasında kısa sürede Anadolu’da yayıldı. “Leblebicilerin Piri” olarak anılan Şeyh Murat Gazi’nin keşfettiği bu tat, ölümünden 180 yıl kadar sonra bir Arnavut usta aracılığıyla Tavşanlılı ustalara geçtikten sonra Tavşanlı’da leblebi üretimine başlandı. Ancak elbette leblebinin tarihi leblebi çeşitlerine göre farklılık gösteriyor. Örneğin Çorum leblebisinin yaklaşık 300 yıl önce Ahmedi Sever tarafından Çorum’da imal edildiği biliniyor.  

Leblebi nasıl yetiştirilir?

Leblebi her ne kadar işlemlerden geçerek tüketime hazır hale gelse de üretiminin ilk aşaması nohuda dayanıyor ve leblebinin lezzetli olması için nohudun kaliteli olması gerekiyor. Bunun için leblebi olmaya uygun nohutları seçmek oldukça önemli. Nohut Türkiye’nin her bölgesinde yetişse de her yerde yetişen nohut ile kaliteli leblebi yapmak mümkün değil. Leblebisi ile ünlü olan Çorum dışında Amasya, Kayseri, Kırşehir ve Tokat’ta da kaliteli leblebi imal ediliyor. İç Anadolu Bölgesi ve ayrıca Ege Bölgesi’nde yer alan Denizli ili de leblebi üretimiyle ünlü. Bu noktada, leblebi üretiminin Türkiye’de üç yerde tescilli olduğunu belirtmek gerekiyor. Bu iller Çorum, Tavşanlı ve Serinhisar. Çorum 2002 yılından, Tavşanlı 2003 ve Serinhisar ise 2009 yılından bu yana tescilli bölgelerden.

Leblebi hangi mevsimde yenir?

Paketlenerek ya da açık olarak satışa sunulan leblebi yılın herhangi bir zamanda tüketilebiliyor ve bozulmadan uzun süre dayanıyor. Elbette ki nohudun doğru koşullarda yetişmesine ve leblebinin de doğru biçimde muhafaza edilmesine dikkat etmek gerekiyor. Isıtılma, ıslatılma ve kavrulma gibi işlemlerden geçen leblebi doğru saklama koşullarında muhafaza edildiği takdirde dört mevsimde de tüketilmeye uygun. Leblebi için az rutubetli ılıman iklim ideal. Ayrıca nohudun kurutulma işlemi için rüzgar gerekiyor ve tüm bu özellikleri barındıran bölgelerde rahatlıkla yetiştirilebiliyor.

Leblebi seçerken nelere dikkat edilmeli?

Leblebi seçiminde özen gösterilmesi gereken birkaç detay var. Hem tadı daha iyi almak hem de sağlık açısından leblebinin taze olması en önemli nokta. Aroma ve baharatlarla tatlandırılabilen leblebinin çok küçük olmaması da yine dikkat edilmesi gereken bir diğer unsur. Beyaz leblebi ve sarı leblebi en çok bilinen çeşitleri arasında yer almakla birlikte piyasada susamlı, meyve aromalı, acı soslu, gevrek, tuzlu, çifte kavrulmuş, renkli şekerli, çıtır, kahveli ve çikolatalı leblebi gibi pek çok çeşidi bulunuyor.

Leblebi nasıl saklanır? 

Leblebi, diğer pek çok kuruyemiş çeşidi gibi düşük nem oranına sahip ve bu sebeple ambalaj içerisinde muhafaza edilmesi gerekiyor. Nem ve hava geçişi olmayan ambalajlar için kuru ve serin yerler uygun. Açıkta bırakılan leblebilerde nem akışı fazla olacağından bunların yapısında bozulma ve tadında bayatlık meydana gelebiliyor. Sıcak hava ve nem ile uzun süre temas halinde olduğunda güvelenme gibi sorunlar ortaya çıkıyor ve tüketilemeyecek duruma geliyor. Ambalajı açılmış leblebilerin buzdolabında saklanması öneriliyor. Ayrıca hem taşıma hem de muhafaza etme söz konusu olduğunda ıslak alanlara temas etmemesi gerekiyor. 

Leblebi nasıl elde edilir?

Leblebinin yapım aşamasında ilk olarak nohut seçiliyor, ardından ısıtılıyor ve ıslatılıyor. Isıtma evresinde özel bir ocak kullanılıyor. 10-20 dakika süren ilk ısıtma işleminden sonra 10 gün bekletiliyor ve ikinci ısıtma işlemine geçiliyor. Daha sonra nohutlar 10 gün daha bekletiliyor ve üçüncü ısıtma işlemine giriyor. Bundan sonra 40-60 gün arasında dinlenmeye bırakılıyor. Ardından nohudun ıslatılma evresi geliyor. Bunun için nohut ıslatma makinesi kullanılıyor. 12 ila 24 saat süreyle dinlendirildikten sonra eleniyor ve kavrulma işlemine hazır hale gelmiş oluyor. Bu noktada sac ocak üzerinde tokmak yardımıyla çevriliyor ve kabukları ayrılıyor. Yine eleme işlemine tabi tutuluyor, 1 ay kadar dinlendiriliyor ve ardından ocakta kızartılıyor. Bu kızartma işlemi için isteğe bağlı baharat ya da aromalar ekleniyor ve satışa hazır hale geliyor.

Leblebi nelerle iyi gider? 

Leblebi, kuruyemiş olarak başlı başına lezzetli bir atıştırmalık. Kuru meyvelerle, fındık ve cevizle birlikte iyi giden bu kuruyemiş geleneksel içeceklerden olan bozanın da adeta tamamlayıcısı konumunda. Şarap ve bira gibi alkollü içeceklerle de tüketilmeye uygun. Tat olarak yakışmasının yanı sıra mide asidine olumlu etkisi dolayısıyla da alkollü içkilerle tercih etmek oldukça mantıklı. Leblebinin ana ürün olarak kullanıldığı, yapımı kolay çeşitli tariflere rastlamak da mümkün. Leblebi helvası ve leblebili humus bu tariflerden bazıları.

Leblebi yerine ne kullanılabilir?

Leblebi, içeriğindeki lif, karbonhidrat, vitamin ve minerallere eşdeğerdeki farklı besinlerle ikame edilebilecek bir besin. Leblebi yerine pirinç, patates, tam tahıllı ekmek tüketerek karbonhidrat ihtiyacını karşılamak mümkün. Bu değişim değerleri elbette ki leblebi çeşidine göre farklılık gösteriyor.