Bamya (Pişmiş) Kaç Kalori?

Pişmiş bamyanın 100 gramında 20 kalori bulunmaktadır. Bamyanın 1 porsiyonu (150 gr) 30 kalori, 1 çorba kaşığı (25 gr) 5 kaloridir. Bamyanın 100 gramı 2.2 gram karbonhidrat, 2.1 gram protein, 0.2 gram yağ, 5.06 gram lif içermektedir.

Ebegümecigiller familyasından bamya, ılıman iklimlerden hoşlanan bir bitki türü. Sap uzunluğu 1 - 2 metre aralığında değişkenlik gösteriyor, el ayası şeklindeki yapraklarıyla ve uzun, ince görünümüyle diğer bitkilerden ayrılıyor. Tohumları ise yuvarlak, oval ve yeşil renge sahip olan bu bitki yediden yetmişe herkese iyi gelen sağlıklı bir sebze türü.

Bamyanın faydaları nelerdir?

İnsan sağlığına sayısız faydası bulunan önemli bir sebze olan bamya içeriğinde bol miktarda lif bulunduruyor. Çözünür ve çözünmez lifleri bir arada bulunduran bu sağlıklı bitki sindirim sistemi aracılığı ile vücudunuzdaki metabolik toksinlerin atılmasına yardımcı oluyor. Ayrıca ülseri de önlerken, aynı zamanda sindirim sistemindeki asidi dengeliyor. Bunun yanında göz sağlığına da katkı sağlayan bamya kataraktın önlenmesi ve retinanın korunmasında oldukça etkili. Öte yandan stres ve depresyonu azaltan bamya halsizliğe de oldukça iyi geliyor. Çiçekleri kaynatılarak içildiğinde ise göğsü rahatlatıcı ve yumuşatıcı bir etkiye sahip. İçerdiği C vitamini ile güçlü bir bağışıklık sistemine, K vitamini ile güçlü kemik yapısının oluşturulmasına yardımcı oluyor. Demir, kalsiyum, manganez ve magnezyum gibi önemli mineraller içeren bu mucizevi sebze yüksek lif oranı sayesinde uzun süre tokluk hissi yaratıyor. Bu nedenle özellikle zayıflamak isteyenlerin bir numaralı tercihi olabiliyor.

Bamyanın tarihçesi

Bamya tarihinin Amerika Birleşik Devletleri tarihi ile yakından ilişkili olduğu görülüyor. Aslen Afrika kökenli bir sebze olmasına rağmen 1700’lerde kölelerle birlikte Amerika’ya getiriliyor. Kölelerin bamya tohumlarını kulaklarının arkasında saklayarak buraya getirdikleri ve Amerika'da  yetiştirmeye başladıkları söylentiler arasında. Dünyaya Afrika ve Asya’dan yayılan bitki, Amerikan mutfağında kısa zamanda kendine önemli bir yer ediniyor. İngilizce karşılığı da Afrika dillerinden gelen ‘okra’ olan bamya dünya ülkelerinin mutfağını zenginleştirmeyi başarmış eşsiz bir besin.

Bamya nasıl yetiştirilir?

Ilıman ve kurak iklimlerden hoşlanan bamya yetiştiği ortam sıcaklığı yükseldikçe verimi de aynı oranda artan bir bitki. Yetiştiriciliğinde en uygun sıcaklık 15 – 20 dereceyken en verimli olduğu toprak sıcaklığı ise 15 derece. Gece sıcaklığı düşük olan bölgelerde ne yazık ki bitkinin gelişimi bodur kalıyor ve düzenli ürün alınamıyor. Ayrıca yaz kuraklığına dayanıklı olan bitki don olaylarından olumsuz etkilenen bir yapıya sahip. Toprak seçiciliği olmasa da üretimi genellikle tarlalarda, doğrudan tohum ekimi ile yapılıyor. Toprağın 2 – 3 santimetre derinine tohum ekimi yapılması gerekiyor. Ayrıca ekimden bir gün önce tohumların ıslak bezin içerisinde bekletilmesi tohumların şişmesini ve daha kolay çimlenmesini sağlayabiliyor. Bu şekilde ekilen bitki iki hafta sonunda toprağın üzerine çıkabiliyor. Çevre koşullarına dayanıklı bir bitki olduğu için sonraki süreçte gelişimini daha kolay tamamlıyor.

Bamya hangi mevsimde yenir?

Günümüzde gelişen tarım teknikleri ve teknoloji ile her mevsimde meyve ve sebzelere ulaşma ımkanımız var. Ancak sağlıklı beslenmek için her besini mevsiminde tüketmek şart. Bamyanın hasat mevsimi haziran, temmuz ve ağustos ayları, ancak uygun saklama koşullarında muhafaza ederek yılın kalan aylarında da tüketebilirsiniz.

Bamya seçerken nelere dikkat edilmeli?

Bamya seçerken her daim gevrek ve olgunlaşmamış olanların tercih edilmesi tavsiye ediliyor. Küçük olanlar daha yumuşak ve lezzetli, büyükler ise daha sert oluyor. Özellikle koyu ve yeşil renkli olanları satın almanız gerekiyor. Saplarında kesikler, kırmızılıklar ya da lekeler olan bamyalar fazla olgunlaşmış olabildiğinden bu tarz bamyaları tercih etmemelisiniz.

Bamya nasıl saklanır?

Bamya yaş ve kuru olarak tüketilebilen gıdalar arasında yer alıyor. Tazeyken toplanıp kullanılması tavsiye edilen bu besin olgunlaştıkça kartlaşıyor. Buzdolabında en fazla iki gün saklanabilen bamyanın zamanla besin değerleri düşmeye başlıyor. Ancak bamyanın kurutularak da saklanabilecek gıdalar arasında yer alması büyük avantaj sağlıyor. Bunun için çiçek açar açmaz toplayıp ipe dizmelisiniz. İpe dizdiğiniz bamyaları güneşin altında bekletmelisiniz. İyice kuruduğundan emin olduktan sonra dilediğinizde kullanmak üzere dondurucunuzda saklayabilirsiniz, fakat öncesinde şoklama yapmanız gerekiyor. Şoklama işlemini, istediğiniz miktarda bamyayı kaynar suyun içinde rengi değişene kadar kaynatıp ardından soğuk suya bırakarak gerçekleştirebilir, onları saklamaya hazır hale getirebilirsiniz. Kaynatma suyuna limon suyu eklerseniz salya bırakmasını engelleyebilirsiniz.

Bamya nasıl pişirilir?

Bamya birçok değişik ülke mutfağında kendine yer bulabilmiş bir sebze. Akdeniz ülkelerinden Hindistan’a, Japonya’dan Amerika’ya birçok farklı ülkede üretimi yapılıyor. Haliyle pişirme şekli de ülkeden ülkeye değişiklik gösteriyor. Ülkemizde genellikle sebze yemeği ya da etli olarak yenilen bamya bazı yerlerde kızartılarak da tercih ediliyor.

Bamya yemeği yapmanın pratik birkaç yöntemi bulunuyor. Yemeğin malzemeleri olarak domates, soğan, yeşil biber, salça, sıvı yağ, limon, baharat ve tuz gerekiyor. İlk önce soğanlar kavruluyor. Ardından yeşil biberler ilave ediliyor. Sonrasında ise küp küp doğranmış domatesler ve salça ekleniyor. 2 – 3 dakika karıştırıldıktan sonra sıra yıkanmış ve temizlenmiş bamyalara geliyor. 1 – 2 dakika boyunca kavurduktan sonra önce limon suyu ardından sıcak su ekleniyor. Son olarak kişisel tercihe göre baharat ve tuz eklenebiliyor. Bu noktada çok karıştırmadan beklemeye bırakmak gerekiyor. 

Dondurulmuş bamyayı da pişirmek son derece kolay. İlk adımları tamamladıktan sonra buzunun çözülmesini beklemeden yemeğinize ekleyebilir, pişirme işlemine kaldığınız yerden devam edebilirsiniz. 

Kuru bamya yemeğinin tarifinde ise birkaç farklılık bulunuyor. Kullanmak istediğiniz kadar miktarı bir gece önceden sıcak su dolu bir kapta ıslatmanız gerekiyor. Pişireceğiniz gün kaynatmayı da tercih edebilirsiniz. Kaynarken salyalanmasını engellemek için suyun içine limon kabukları atabilirsiniz. Bir tencerede zeytinyağı, soğan ve sarımsağı pembeleşinceye kadar kavurun. Ardından küp küp doğranmış domatesleri ilave edin. Salça ve bamyayı ilave edip tencerede karıştırın ve üzerini kapatacak kadar sıcak su ekleyin. Son olarak tuz, baharat ve limon eklemesi yapın.

Bamya nelerle iyi gider?

Pilav çeşitleri bamya yemeğinin yanında en çok tercih edilen yemekler arasında. Sebzeli bulgur pilavı ve cacık ile servis edebilirsiniz. Eğer kuru bamya yemeği yaptıysanız yanına pirinç pilavı iyi gidebilecek seçeneklerden. Bunların dışında makarna da iyi bir tamamlayıcı olabiliyor.

Bamya yerine ne kullanılabilir?

Elbette hiçbir sebzenin diğeriyle aynı besin değerlerine sahip olması beklenemez, fakat bamya yerine farklı gıdalar tüketmek isterseniz, lif bakımından zengin besinlere yönelebilirsiniz. Lif oranı yüksek sebzeler arasında bezelye, enginar, kabak, Brüksel lahanası ve şalgam yer alıyor. Ayrıca lif oranı yüksek baklagillerden fasulye, nohut ve mercimek de diğer iyi seçeneklerden. Bamya kullanmak istemiyorsanız sağlıklı ve lezzetli bir akşam yemeği için bu alternatiflere yönelebilirsiniz.