Karb.
gr. (%)
Protein
gr. (%)
Yağ
gr. (%)
100 gr | ||
---|---|---|
Karbonhidrat (g) | 15.06 | |
Protein (g) | 0.39 | |
Yağ (g) | 0.08 | |
Lif (g) | 5.06 | |
Kolesterol (mg) | 0.0 | |
Sodyum (mg) | 2.0 | |
Potasyum (mg) | 177.0 |
100 gr | ||
---|---|---|
Kalsiyum (mg) | 12.0 | |
Vitamin A (iu) | 153.0 | |
Vitamin C (mg) | 7.0 | |
Demir | 0.13 |
100 gr | ||
---|---|---|
Karbonhidrat (g) | 15.06 | |
Protein (g) | 0.39 | |
Yağ (g) | 0.08 | |
Lif (g) | 5.06 | |
Kolesterol (mg) | 0.0 | |
Sodyum (mg) | 2.0 | |
Potasyum (mg) | 177.0 | |
Kalsiyum (mg) | 12.0 | |
Vitamin A (iu) | 153.0 | |
Vitamin C (mg) | 7.0 | |
Demir | 0.13 |
Trabzon hurmasının 100 gramında 73 kalori bulunmaktadır. 1 orta boy ( 80 gr) 58 kaloridir. Trabzon hurmasının 100 gramı 15.06 gram karbonhidrat, 0.39 gram protein, 0.08 gram yağ, 5.06 gram lif içermektedir.
Ana vatanı Çin ve Japonya olan, ülkemizde cennet hurması diye de adlandırılan Trabzon hurması, ilk defa 1920 yılında Fransızlar tarafından Hatay’da yetiştiriliyor. Görünüşü domatesi andıran meyve, kış aylarının sıklıkla tüketilen besinleri arasında yer alıyor. Subtropik iklimi sevdiği için en çok Hatay, Antalya ve Karadeniz kıyılarında üretiliyor. Ülkemize yayılması Trabzon üzerinden olduğu için daha çok Trabzon hurması adıyla biliniyor.
• Kış aylarının vazgeçilmezleri arasında yer alan meyve, vücut ısısını koruyarak soğuk havalarda grip ve nezleye karşı kalkan görevi görüyor.
• Lifli bir meyve olduğu için sindirim sisteminin sağlıklı çalışmasına yardımcı oluyor.
• İçerdiği fenolik bileşikler ve askorbik asit antioksidan özelliği göstererek bağışıklık sistemini güçlendiriyor ve vücudu hastalıklara karşı koruyor.
• Bağırsaklarda oluşan iltihabı sökücü özelliği ile biliniyor.
• Vitamin ve mineral içeriği ile kansızlığın önlenmesine ve çocuklardaki iştahsızlığın yok olmasına destek oluyor.
• Günde bir tane Trabzon hurması vücudun günlük C vitamini ihtiyacının %75’ini karşılıyor.
• Damarların genişlemesine katkıda bulunarak kan basıncının dengeli seyretmesini sağlıyor.
• İçerdiği yüksek A vitamini kanserle mücadele etmeye yardımcı oluyor.
Trabzon hurması sıcak, ılıman iklim şartlarına adapte olan bir ağaç oluşuyla biliniyor. Kışın yapraklarını döken bir ağaç olduğu için soğuk kış şartlarına karşı dayanıklılık gösteriyor. Çiçeklenmesi nisan ayının sonunda başlıyor. Geç çiçeklendiği için ilkbahardaki don olaylarından etkilenmiyor. Meyvelerinin olgunlaşması 150 ila 160 günü buluyor. Yumuşamadan yenilebilen, tadı mayhoş olmayan türler daha fazla sıcaklığa ihtiyaç duyuyor. Ağaçtan en yüksek verimi alabilmek için sulama yapmak gerekiyor. Trabzon hurmasının yetiştirileceği toprağın orta ağırlıkta, drene edilmiş ve organik maddelerce zengin olması verimi yükseltiyor. Ağaç yoğun rüzgardan etkilenmiyor. Ancak sonbahardaki yoğun rüzgarlar meyvenin zarar görmesine sebep olduğu için tedbir almak gerekiyor.
Trabzon hurmasının hasadı eylül ayı sonlarında başlıyor ve kasım ayının sonlarına kadar devam ediyor. Kabuğunun rengi yeşil renkten turuncu ya da sarıya dönüşmeye başladığı anda hasada başlanıyor. Olgunlaşması için topladıktan sonra bir müddet daha beklemek gerekiyor. Aksi halde ağızda buruk bir tat bırakıyor. Gerekli durumlarda ağaç üzerinde bekletilerek de olgunlaşması sağlanabiliyor.
Trabzon hurmasının ülkemizde yetiştirilen ve satılan türü yeterince olgunlaşmadığı takdirde buruk ve mayhoş oluyor. Dünyada satılan cinsleri ise ikiye ayrılıyor. Tadı mayhoş olmayan türleri sert haliyle dahi ısırarak yenilebiliyor. Türkiye'de satılan türleri ise olgunlaşmadan sert haliyle yemek mümkün olmuyor. Çokça olgunlaşıp neredeyse bıçakla kesilmeyecek kadar yumuşadığında en tatlı haline ulaşıyor. Bu sebeple Trabzon hurması seçerken domates alır gibi sert olanları değil, aksine iyice yumuşamış ve kabuğu buzlu cam gibi bir görüntü almış olanları tercih etmek gerekiyor. Sert alınan meyveyi ise evde birkaç gün güneş alan bir yerde bekleterek yumuşatmak gerekiyor. Yumuşadığı zaman bıçakla dörde bölüp içlerini kaşık yardımıyla yiyebilirsiniz.
Trabzon hurmasını saklama yöntemleri arasında kurutmak birinci sırada yer alıyor. Trabzon hurması kurusu kış aylarında severek tüketilen leziz ve sağlıklı bir atıştırmalık olarak tercih ediliyor. Trabzon hurması kurusunu aktarlardan satın alabileceğiniz gibi evde kendi imkanlarınızla da yapabilirsiniz.
Evde bu işlemi yapmak için henüz olgunlaşmamış sarı renge yakın ve sapı koparılmamış Trabzon hurması satın almak gerekiyor. Hurmalar yıkadıktan sonra kabukları elma soyar gibi soyuluyor. Bu işlem tamamladıktan sonra hurmalar saplarından ipe diziliyor. Burada dikkat etmeniz gereken meyvelerin birbirine değmemesi. Meyveler birbirine değdiğinde bazı yerleri hava alamadığı için küflenme görülebiliyor. Sonrasında ipe bağlanan hurmalar sıcak suya daldırılıyor. 10 saniye bekletildikten sonra havadar ve rüzgar alan bir yere kurutulmak üzere asılıyor. Bu aşamada meyveleri yağmur almayacak bir yerde muhafaza etmek oldukça önemli. Kaloriferli evde de kurutma işlemi aynı adımlar uygulanarak yapılabiliyor. Ancak burada önemli olan nokta kuruma işlemi daha kısa süreceği için meyve kemik gibi sertleşmeden önce askıdan indirmek.
Trabzon hurmasını saklamak için kurutmak haricinde alternatif yöntemler de bulunuyor. Buzdolabı poşetine koyarak dondurucuya atıldığında 6 aya kadar saklanabiliyor. Tercihe göre bütün olarak ya da dilimler halinde dondurulabiliyor. Şekerli şurup içinde saklama yöntemi de sıklıkla kullanılıyor. Dilimlenen meyve bire iki oranında şekerde kaynatılarak kavanozlarda muhafaza edilebiliyor.
Yaş ve kuru olarak tüketilebildiği gibi kek, muhallebi, krema, püre, reçel, marmelat, dondurma ve tatlı gibi yiyeceklerin yapımında da kullanılıyor. Yapraklarıyla hazırlanan karışım tıpkı deterjan gibi leke çıkarma işlevi görüyor. Bu karışım aynı zamanda bitkileri sulamada kullanılarak organik gübre yerine geçiyor. Ayrıca Japonya, Kore ve Çin gibi Uzakdoğu ülkelerinde turta, kek ve ekmeklerde kullanılan meyvenin toz haline getirilen kabuklarından tatlandırıcı yapılıyor ve yaprakları turşuya tat vermek için kullanılıyor.
Trabzon hurması faydaları ve içerdiği besin ögeleri üzerine birçok bilimsel araştırma bulunuyor. A vitamini açısından oldukça zengin olduğu gibi C vitamini deposu olarak da biliniyor. İçeriğinde ayrıca tiamin, B vitamini, riboflavin, protein, fosfor, çinko ve doğal sakkaroz bulunuyor.
Trabzon hurması kalori olarak oldukça düşük olduğu için diyet reçetelerinde ara öğün olarak veriliyor. 1 adet orta boy Trabzon hurması 58 kaloriye tekabül ediyor. Zayıflama döneminde iştah kontrolüne yardımcı oluyor, uzun süre tokluk hissi vererek sindirimi kolaylaştırıyor. Düşük kalorili olan bu meyveyi porsiyonlarına dikkat ederek diyet listenize gönül rahatlığıyla ekleyebilirsiniz. Ara öğünlerde yanına bir porsiyon çiğ kuru yemiş ve bitki çayı ile tüketebilir veya yoğurtlu yulaflı karışımların üzerine bir parça Trabzon hurması ve biraz tahin ekleyerek kendinize tatlı bir ödül verebilirsiniz.
Trabzon hurması çeşitleri hayli fazla olduğu halde ülkemizde yaygın olarak hachiya ve fuyu cinsleri üretiliyor. Hachiya cinsinde de fazla miktarda tanen bulunuyor. Bu sebeple sertken mayhoş bir tadı olduğu için yemeden önce olgunlaşmasını beklemek gerekiyor. Fuyu ise özellikle Hatay bölgesinde yetişen, çikolatalı hurma, kakaolu hurma ya da siyah hurma diye bilinen, sertken de yenilebilen bir hurma çeşidi olarak öne çıkıyor. Bu cinsin ise sert olanı rağbet görüyor, olgunlaşmadan elma gibi çıtır çıtır yenebiliyor. Bu iki tür görünüş olarak birbirine benzese de kolayca ayırt edilebiliyor. Hachiya, kabuğunun rengi bakımından daha canlı, çekirdeksiz ve rengi ise turuncu. Fuyu ise kahverengi renkte ve çekirdekli oluyor.
Japoncadaki adı kaki, meyvelerin hası, tanrıların yemişi manasına geliyor. Tarih öncesi devirlerden beri Çin’de yetişen meyve, sonraki yüzyıllarda Japonya’ya geliyor ve buradan tüm dünyaya yayılıyor. Kuzey Amerikalı yerlilerin Trabzon hurmasının yabani cinsleriyle çok eski zamanlardan beri tanıştığı biliniyor. Ayrıca iç savaşta tohumlarının kavrularak kahve yerine kullanıldığı da rivayetler arasında.