Diyare (İshal) Beslenmeye Dikkat Edilerek İyileştirilebilir Mi?

İshalin vücuda olan etkisi nedir? Ne tür kayıplara neden olur ve nasıl beslenilerek bu kayıpların önüne geçilebilir?

İshal kendi başına bir hastalık değil, birçok hastalığın belirtisidir. İshale neden olan etmenlerin başlıcaları; tifo, paratifo, kolera, dizanteri gibi bağırsak enfeksiyonları, besin ve ilaç zehirlenmeleri ve kronik beslenme yetersizliğidir.

İshal Nasıl Geçer?

İshal, vücuttan kaybolan su ve tuzun yerine konması ve uygun bir beslenme ile iyileştirilebilir. Su ve tuzun yerine konması için, 1 su bardağı çay içerisine 2/3 silme çay kaşığı tuz, tuzun yarısı kadar karbonat, 1’er yemek kaşığı şeker ve limon suyu katılarak hazırlanan sıvı alınmalıdır. Aynı zamanda diyare-ishal-beslenmeye-dikkat-edilerek-iyilestirilebilir-mi">ishalli kişinin aç kalması önlenir. En iyi besin kalori/yogurt-tam-yagli">yoğurttur. Yoğurt, kaynamış su ve tuz eklenip ayran olarak içilebileceği gibi; pirinç lapası ile karıştırılarak, üzerine pekmez dökülerek veya sade olarak da yenebilir. Hafif ishalde özel sıvıya gerek yoktur. Bol tuzlu ayran içilmesi yeterlidir.

İshalli kişi küçük çocuk ise emzirmeye devam edilir ve önerilen sıvıdan içirilir. Emzirme söz konusu yağsız süt veya yoğurt, kaynamış ve tuz eklenmiş su karıştırılarak çocuğa verilir. Bu şekilde hazırlanmış ayranın içerisine tuz da eklenir. Emzirme dönemini tamamlamış çocuklara yoğurt pirinç lapası karışımı yedirilir. İshal yavaşlayınca şeftali , ekşi elma, koruk veya havucun suyu ya da ezmeleri verilmeye başlanır. Çocuğun yaş durumuna göre diğer besinler de birer ikişer verilerek normal beslenmeye geçilir.

İshal tedavisinde en önemli nokta, vücuttan kaybolan su ve tuzun yerine konması ve besin depolarının boşalmasının önlenmesidir. Özellikle çocuklarda birkaç günlük ishal süresince, besin depolarında önemli azalmalar olur. Bu nedenle çocuğun aç kalmasına hiçbir şekilde izin verilmemelidir.

İshale İyi Gelen Yiyecekler

(Su ve elektrolit dengesi sağlandıktan sonra)
 
Sabah                      : Çay (az şekerli,limonlu)                                1-2 bardak
                                 Beyaz salamura peynir (az yağlı)                  1-2 kibrit kutusu
                                 Ekmek                                                        1-2 dilim
 
Kuşluk                     : Tuzlu ayran                                                 1 su bardağı
 
Öğlen                      : Az yağlı pirinç pilavı                                     1 porsiyon
                                 Haşlanmış patates                                       1 adet
                                 Yoğurt                                                         1 su bardağı kadar
                                 Ekmek                                                         1-2 dilim
 
İkindi                       : Elma veya şeftali (kabuksuz olarak)                1 adet
 
Akşam                     : Az yağlı patates yemeği                                 1 porsiyon
                                 Peynirli makarna                                            1 porsiyon           
                                 Ekmek                                                          1-2 dilim
 
Gece                        : Yoğurt                                                           1 su bardağı kadar

Kontipasyonda (Kabızlık) Nasıl Beslenilmeli?

Kabızlığın nedenleri değişiktir. En önemli neden, yenen besinlerin az posalı, az sulu olması ve hareketsizliktir. Aniden oluşan kabızlıklarda, bağırsak tıkanmalarından şüphelenilerek hastaneye başvurulmalıdır. Uzun süreli kabızlıkların önlenmesinde genellikle, uygun beslenme ve beden hareketleri yarar sağlar. Kabızlığa meyilli olanlara, bir kaşık kayısı veya erik marmeladı ile bir su bardağı su veya bitkisel çay içmeleri ve 15-20 dakika beden hareketi yapmaları önerilebilir. Günlük beslenmede, meyve suları yerine meyvenin kendisi; beyaz ekmek yerine esmer ekmek, tüketilen etin bir kısmı yerine kuru baklagil gibi bol posalı besinler yer almalıdır.
 
Posanın etkisi şu şekilde açıklanır;

• Posa bağırsak lümenindeki basıncı azaltır.
• Bağırsak çapını genişletir.
• Su emilimini arttırarak bağırsağa su çekilmesini sağlar.
• Dışkının hacmini, yumuşaklığını artırır.

Yemekler normal yağlı olarak pişirilmelidir. Bağırsak hareketlerini art(t)ırdıkları için erik, armut, kayısı gibi meyveler çiğ olarak veya hoşaf yapılarak yemekle birlikte yenilir. Bunun yanında çay kabızlık için uygun değildir. Açık ve limonla içilebilir. Böylece bağırsaklarda hacim artar ve dışkı atımı kolaylaşır.

Konstipasyon (Kabızlık) Diyet Örneği

Sabah Kalkınca                   : 1 kaşık mürdüm eriği veya kayısı marmeladı ya da 3-4 adet kuru kayısı
                                            1 su bardağı ılık su ( içerisine 1 çay kaşığı limon) ya da bitkisel çay
 
Kahvaltı öncesi : 15-30 dakika fiziksel hareket, yıkanma, giyinme
Sabah              :   Esmer ekmek                                                      1-2 dilim
                           Yumurta veya beyaz peynir                                   1adet / 1 kibrit kutusu         
                           Zeytin                                                                   5-6 adet
                           Zeytinyağı                                                             1 tatlı kaşığı
                           Portakal veya erik suyu                                          1 çay bardağı
 
Öğle                   :  Kurubaklagil yemeği**                                          1 porsiyon
                             Bulgur pilavı**                                                     ½ - 1 porsiyon
                             Salata veya cacık                                               Bol miktarda
                             Esmer ekmek                                                     1-2 dilim               
 
 
 
Akşam                : Sebze çorbası                                                        1 kase
                            Zeytinyağlı
                            Esmer ekmek                                                         1-2 dilim
 
** Gaz yaptığı takdirde tüketilmemelidir.